သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၃၇)

(. . . . .မွ အဆက္)

(ပိုင္ဆိုင္မႈ အဆက္)

ဒီလို ပိုင္ဆိုင္တဲ့ အျမင္ဟာ ဆင္းရဲဒုကၡကို ဖန္တီးပါတယ္။ ငါ့အေမ ဘာမွ မျဖစ္ရဘူး။ တစ္ျခားသူရဲ့ အေမ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္။ ငါ့ ခႏၶာကိုယ္ ဘာမွ မျဖစ္ရဘူး။ သူတစ္ပါးရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္။ ဒါဆိုရင္ ဘာမွ ျပႆနာ မရွိဘူး။ ပိုင္ဆိုင္စရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အလားတူပါပဲ။ ဒါ ငါ့ခြက္။ ငါ့ခြက္ ငါ့ပိုင္ရမယ္။ တစ္ျခားသူေတြရဲ့ခြက္ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ပါေစ။ ဒါဆိုရင္ ဘာမွ ျပႆနာ မရွိဘူး။ တိရစၧာန္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာင္မွ အလားတူ ခြဲျခားတာပါပဲ။ ဒါ ငါ့ေၾကာင္။ ဒါက ငါ့ အိမ္နီးခ်င္းရဲ့ေၾကာင္။ အိမ္နီးခ်င္းရဲ့ေၾကာင္က ငါ့ေၾကာင္ကို လာၿပီး မတိုက္ခိုက္သင့္ဘူး။ ဘာလို႔ တိုက္ခိုက္ရမွာလဲ။ စဥ္းစားသံုးသပ္စရာ ေမးခြန္းတစ္ခုက . . . ေသဆံုးခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပိုင္ဆိုင္တယ္လို႔ ထင္ထားတာေတြ ဘာျဖစ္မလဲ။ တကယ္သာ ပိုင္ဆိုင္တယ္ဆိုရင္ ေသရာ ယူသြားႏိုင္ၾကမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မယူႏိုင္ၾကပါဘူး။

ဒါေတြဟာ ဗုဒၶတရားေတာ္ရဲ့ နက္နဲတဲ့အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုင္ဆိုင္မႈ အတၱစြဲနဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡ ျဖစ္ေပၚပံုတို႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာ ျမင္ဖို႔ပါပဲ။ ေန႔စဥ္ဘ၀ ဘာ၀နာ အလုပ္မွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တာ တစ္ခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ သတိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ဘာအေတြး ျဖစ္ေပၚေနတယ္၊ အေတြးက ကိုယ့္အေပၚ ဘယ္လို သက္ေရာက္တယ္၊ အေတြးနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈ ဘယ္လို ဆက္စပ္တယ္ ဆိုတာေတြကိုသာ သိဖို႔ပါ။ တကယ္ က်င့္သံုးႏိုင္တယ္၊ သတိတရား လက္ကိုင္ထားႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။

စိုးရိမ္ပူပန္ရတယ္၊ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာေနက်ပါ။ တစ္ျခား အာ႐ံုဆီ အေတြးေရာက္သြားတဲ့ အခါမွာ ပူပန္မႈေတြ၊ ျပႆနာေတြ ဘာျဖစ္သြားသလဲ။ ျပႆနာကေတာ့ ေျပလည္ မသြားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အာ႐ံုလႊဲထားတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာေတာ့ ျပႆနာဟာ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ့ အေၾကာင္းရင္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ နီးစပ္သက္သူတစ္ေယာက္ နာမက်န္း ျဖစ္တဲ့အခါမွာ လူမမာအေၾကာင္း စဥ္းစားလိုက္တိုင္း ဆင္းရဲပင္ပန္းရပါတယ္။ တစ္ျခားကို အေတြးေရာက္သြားခ်ိန္မွာ လူမမာကေတာ့ ေရာဂါရွိေနတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆင္းရဲပင္ပန္းစရာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ စဥ္းစားခ်က္၊ ေတြးေခၚခ်က္ေတြဟာ ဆင္းရဲဒုကၡနဲ႔ ဘယ္လိုဘယ္ပံု တိုက္႐ိုက္ ဆက္သြယ္ေနတယ္ ဆိုတာကို ျပသေနပါတယ္။

ခု ကၽြန္ေတာ္ ေျပာၿပီးတာေတြက အေတြးေတြကို ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း အသံုးျပဳတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္က ပံုရိပ္ေတြအေၾကာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ အေတြး ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြက ပံုရိပ္ေတြ ဖန္တီးတဲ့အေၾကာင္း မေန႔က ကၽြန္ေတာ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

အသံုး၀င္သည့္ အေတြးမ်ား

အေတြးေတြကို အျပဳသေဘာ အေနနဲ႔လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ တီထြင္ဆန္းသစ္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အသံုးျပဳနည္းက ဘယ္လိုလဲ။ ဆင္ျဖင္ဖို႔၊ အေလးအနက္ သံုးသပ္ဖို႔၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာဖို႔ အေတြးေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အေတြးေတြကို သံုးသပ္တာဟာ ပြားမ်ားရမယ့္ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း  ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ ဘာ၀နာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ အျပဳအမူကိုယ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သံုးသပ္သင့္ပါတယ္။ ငါ ဘယ္လို ျပဳမူေနသလဲ၊ ကိုယ့္ အျပဳအမူဟာ ကိုယ့္အတြက္၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတစ္ပါးအတြက္ ဆင္းရဲဒုကၡ ဖန္တီးေနသလား ဆိုတာကို သံုးသပ္သင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡကို ဖန္တီးေနတာကို ျမင္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္အေျပာင္းအလဲကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္သာ ျပဳလုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။  ကိုယ့္ဒုကၡကို ကိုယ္ တာ၀န္ယူၿပီး အေျခအေန ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီကေန ျမတ္စြာဘုရား ထုတ္ေဖာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားဆီ ေရာက္သြားပါတယ္။ ပထမ အရိယသစၥာက ဆင္းရဲဒုကၡ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုကၡကို ဘယ္လိုမ်ိဳး အရိယသစၥာလို႔ ယူဆတာလဲ။ ဆင္းရဲဒုကၡမွာ ဘာမ်ား ျမင့္ျမတ္လို႔လဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လို ေျဖၾကမလဲ။

ေယာဂီ။  ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ဆင္းရဲဒုကၡကို မသိရင္ ပြားမ်ားအားထုတ္မွာ မဟုတ္လို႔ပါ။

ဆရာႀကီး။  ။ အဲဒီလို ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡ ခံစားရတဲ့ အခါမွာ ဒုကၡရဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို စဥ္းစားသံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ရတဲ့အခါမွာ အဆိုးမျမင္ပါနဲ႔။ အရိယသစၥာလို႔ ႐ႈျမင္ပါ။

ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက ဒုတိယ အရိယသစၥာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဆီ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡ ဖန္တီးေပးသူဆီ လမ္းညႊန္ေခၚေဆာင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဆင္းရဲဒုကၡ ဖန္းတီးေနၾကပါတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ကိုယ့္ဒုကၡအတြက္ သူတစ္ပါးကို လက္ညႇိဳးထိုးရတာ လြယ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကိုယ့္ဒုကၡနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကိုယ္ ဘာမွ လုပ္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ သူတစ္ပါးတာ၀န္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယ အရိယသစၥာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္တယ္ဆိုရင္ တတိယသစၥာနဲ႔ စတုတၳသစၥာတို႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။

ဘာ၀နာေဆး၀ါး

ဘာ၀နာဆိုတာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ရလာတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာကို ကုသဖို႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ပဲ ေဆး၀ါး ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္တာနဲ႔ တူတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆးရွာေနတာ ရက္ေတြေတာင္ ရလာပါၿပီ။ ခင္ဗ်ားတို႔ မ်က္ႏွာေတြ ၾကည့္ရတာ အားရေက်နပ္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ အလုပ္ျဖစ္တယ္၊ ေဆးစြမ္းျပတယ္ ထင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ ဒီေဆးကို ဆက္လက္သံုးစြဲဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။  မနက္ျဖန္ဟာ အခ်ိန္ျပည့္ အားထုတ္ရမယ့္ ေနာက္ဆံုးေန႔ွ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မနက္ျဖန္က်ရင္ ဒါကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သံုးစြဲေနတဲ့ ေဆးအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေ၀ဖန္ပါမယ္။ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေဆြးေႏြးခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပန္လွန္သံုးသပ္ပါမယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ မျပန္ခင္ . . . ခင္ဗ်ားတို႔ သံုးစြဲမယ့္ ေဆးအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိသြားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဘာ၀နာကို ေန႔စဥ္ဘ၀နဲ႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္မယ္ ဆိုတာကို မနက္ျဖန္က်ရင္ ေဆြးေႏြးၾကပါမယ္။ ေန႔စဥ္ ဘ၀မွာ ရင္ဆိုင္ ၾကံဳေတြ႔ရႏိုင္တဲ့၊ ရင္ဆိုင္ ၾကံဳေတြေနရတဲ့ ျပႆနာေတြ၊ အခက္အခဲေတြကို စဥ္းစားထားၾကပါ။ ဘုရားရွင္ရဲ့ အဆံုးအမထဲကေန ျပႆနာရဲ့ အေျဖကို ရွာေဖြနည္းေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကပါမယ္။

အခု ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးစရာေတြ ရွိပါသလား။ ေမးခြန္းေတြ ေမးၾကပါ။ ေမးခြန္းေကာင္း မေကာင္း မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ မိုက္မဲတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္မလား၊ နက္နဲတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္မလား မပူပါနဲ႔။ ေမးခ်င္တာသာ ေမးၾကပါ။

အေမးအေျဖ

ဘာ၀နာအေၾကာင္း ေျပာရရင္ . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေယာဂီေတြဟာ ေက်ာက္႐ုပ္ေတြကို ျပဳမူသင့္သလား သိခ်င္ပါတယ္။ ေယာဂီအားလံုး ေက်ာက္တံုးေက်ာက္သားေတြလို ျပဳေနၾကသလိုပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္ အတြက္ေတာ့ ေက်ာက္႐ုပ္ေတြလို ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။ ဒီေန႔မနက္ မတ္တတ္ရပ္ရင္း အားထုတ္ေနတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ ျပတင္းေပါက္မွာ ရပ္ရင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။ သိပ္ လွပပါတယ္။ ေလတိုးလို႔ . . . သဘာ၀တရားက ကခုန္ေနပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းတာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကတဲ့ ကမၼ႒ာန္း အားထုတ္လို႔ ရသလား။ ကၽြန္ေတာ္ သိခ်င္တာ ဒါပါပဲ။

ဆရာႀကီး။   ကၽြန္ေတာ္လည္း ေက်ာက္႐ုပ္လို ျပဳမူတာပဲလား။

ေယာဂီ။  ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေကာင္းတာ တစ္ခုက ဆရာႀကီးက တစ္ခါတစ္ရာ ရယ္ပါတယ္။ တကယ့္ကို အစစ္အမွန္ ရယ္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားအားျဖင့္ ဆရာႀကီးက ေက်ာက္႐ုပ္နဲ႔ မတူဘူး ထင္ပါတယ္။

ဆရာႀကီး။  ။ ေမတၱာ ဘာ၀နာကို ကၽြန္ေတာ္ အေလးေပး ေျပာၾကားေနတာပါ။ ေမတၱာဘာ၀နာ က်င့္စဥ္ဟာ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ခဲလို ျပဳမူတာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ။ ေဖာ္ေရြမႈကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္ အေလးေပး ေျပာေနက်ပါ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရဲ့ အေကာင္းဆံုး မိတ္ေဆြလို႔ ခံစားရရဲ့လား၊ ကိုယ္ပတ္၀န္းက်င္က လူေတြကို နားလည္ခံစားႏုိင္ရဲ့လားလို႔ ေမးတာဟာ . . . ဒီသေဘာကို ေျပာတာပါ။ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္သားေတြကေတာ့ ဘာကိုမွ မခံစားတတ္ၾကပါဘူး။ သဘာ၀တရားကိုလည္း ခင္ဗ်ား ထည့္ေျပာလိုက္ပါတယ္။ သဘာ၀တရားနဲ႔ အဆက္အသြယ္လုပ္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ အေလးေပး ေျပာၾကားေနပါတယ္။

ဒီေနရာဟာ လွပတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခု ျဖစ္ေနတာကို ကၽြန္ေတာ္ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မိပါတယ္။ လွပတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ပါ။ အခ်င္းခ်င္း ေဖးမကူညီေနၾကပါတယ္။ ခင္ခင္မင္မင္ ရွိၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မီးဖိုေခ်ာင္ က႑က လူေတြေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ . . . ေက်ာက္႐ုပ္ေတြလို ျပဳမူေနၾကတယ္လို႔ မထင္မိပါဘူး။ ခင္ဗ်ားက . . . ခံစားခ်က္ ကင္းမဲ့တာနဲ႔ အေႏွာင္အတြယ္ မရွိတာကို ေရာေထြးေနတာ ထင္ပါတယ္။ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔က ခံစားမႈ အေပၚမွာပဲ အေလးေပးထားပါတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၊ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးျခင္း၊ ေဖာ္ေရႊျခင္း အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အေလးေပး ေျပာၾကားေနပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေပၚ ခံစားျခင္းရဲ့ အေရးပါပံုကို ေယာဂဆရာ အေလးေပး ေျပာၾကားမယ္ ထင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ေက်ာက္တံုးလို သေဘာထားဖို႔ ခင္ဗ်ားတို႔ထဲက တစ္ခ်ိဳ႕ကို  ေယာဂဆရာက ေျပာေကာင္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ေယာဂသင္တန္းထဲမွာမွ မဟုတ္ပါဘူး . . .။ ဒီကိစၥက တစ္ျခားပါ။ ခင္ဗ်ားက မတံု႔ျပန္တဲ့စိတ္နဲ႔ မခံစားဘဲ ဒုကၡကင္းတဲ့စိတ္ကို ေရာေထြးေနတာ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေန႔က်ရင္ ဒီအေၾကာင္း ေျပာပါဦးမယ္။

တစ္ခါထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။ ဒီေနရာဟာ လွပတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ပါ။ ဓမၼမိတ္ေဆြ အုပ္စုဟာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေနၾကပါတယ္။ ေယာဂီ တစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာပါတယ္။ သူ ဒီကိုေရာက္ေတာ့ ခံစားမႈ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခက္အခဲ ရွိတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူေတြက သူ႔ကို ျပံဳျပၿပီး ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ ရွိလာတဲ့အခါမွာ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ ခံစားခ်က္ကို ေတြ႔ၾကံဳလိုက္ရတယ္တဲ့။ သူဆီက ဒီလို ၾကားလိုက္ရတာ . . . ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းပါတယ္။

တစ္ျခား ေမးစရာ ရွိပါေသးလား။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale