သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၁၂)

(. . . . .မွ အဆက္)

ပဥၥမေန႔ - ေမတၱာဘာ၀နာ

(ေဟာင္ေကာင္၊ ၁၀ ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၉၉၇)

ဆရာႀကီး။  ။ တစ္ခါ ေတြ႔ၾကျပန္ပါၿပီ။ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ဒီေန႔ ေဟာေျပာမယ့္ အေၾကာင္းအရာက ေမတၱာဘာ၀နာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဠိလို ေမတၱာဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ခ်စ္ျခင္းေမတၱာလို႔ ဘာသာျပန္ပါတယ္။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာလို႔ ဘာသာျပန္သလို သနားၾကင္နာျခင္းလို႔လည္း ဘာသာျပန္ၾကပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ေဖာ္ေရြရင္းႏွီးမႈပါပဲ။

ေမတၱာအစ မိမိက

ေမတၱာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ စၿပီး ပြားရပါတယ္။ ဒါဟာ စိတ္ပညာ ႐ႈေထာင္ကၾကည့္ရင္ ေတာ္ေတာ္ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ တရင္းတႏွီး အကၽြမ္းတ၀င္ ေနတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ တကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ အေဖာ္ေရြဆံုး နည္းလမ္းနဲ႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရဲ့ မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္စိတ္နဲ႔ကိုယ့္ကိုယ္ ဆက္စပ္မိေနဖို႔အတြက္၊ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ေအးေအးလူလူ ျဖစ္ေနဖို႔အတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေနႏိုင္ရပါမယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ကိုယ့္ခႏၶာအိမ္ဆီ သြားေနတယ္လို႔ ခံစားပါ။

ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ ဆက္စပ္မိႏိုင္မွ သူတစ္ပါးနဲ႔လည္း ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါက်မွပဲ ကိုယ့္ႏွလံုးသားဟာ သူတစ္ပါးအတြက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျဖစ္လာပါႏိုင္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မုန္းတီးလာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မႏွစ္သက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ မေက်မနပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အႏႈတ္လကၡဏာ ထည့္တဲ့အက်င့္ ရလာပါမယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရဲ့ရန္သူ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဒုကၡ ကိုယ္ဖန္တီးပါတယ္။ သူတစ္ပါးကိုလည္း ဒုကၡေပးပါတယ္။

ဒါဟာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေဖာ္ေဖာ္ေရႊ ျဖစ္ေနေအာင္၊ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ႏွစ္လံုးသား ပြင့္လင္းေနေအာင္၊ သူတစ္ပါး အတြက္လည္း ႏွလံုးသား ပြင့္လင္းေနေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ယူရာမွာ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္ ေဟာေျပာခ်က္ကို ခင္ဗ်ားတို႔ ကိုယ္ေတြ႔နဲ႔ ဆက္စပ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ႀကိဳးစားၾကည့္ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ ေဟာေျပာခ်က္ကိုက ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

ခြင့္လႊတ္ျခင္းႏွင့္ ႏွလံုးသားဒဏ္ရာ

ခ်စ္ျခင္းေမတၱာရဲ့ သေဘာလကၡဏာ ေနာက္တစ္ခုက ခြင့္လႊတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားေတြမွာ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ တစ္ဘက္သားေၾကာင့္ ရတဲ့ဒဏ္ရာလည္း ရွိပါတယ္။ တစ္ဘက္သားကို ဒဏ္ရာရေအာင္လုပ္ၿပီး ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ဒဏ္ရာရလိုက္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ ဒီမွာ ရွိၾကသူေတြ အားလံုး ဒီလို ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ လူေတြက ဒီဒဏ္ရာေတြကို ေမြးျမဴထားၾကပါတယ္။ ဒီဒဏ္ရာေတြကို မကုစားဘဲ ေမြးျမဴထားတယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အတြက္ေရာ သူတစ္ပါး အတြက္ပါ ဆင္းရဲဒုကၡ ဖန္းတီးရာ ေရာက္ပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡေတြဟာ ေမြးျမဴထားတဲ့ ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာ မသိဘဲနဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡေတြ ဖန္တီးမိေနပါတယ္။

ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြက ခႏၶာကိုယ္ အေပၚမွာလည္း နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ တင္းၾကပ္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ေမြးျမဴထားတဲ့ ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ခ်ဳပ္တီးထားတဲ့ စိတ္ခံစားမႈေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြက ေရာဂါေ၀ဒနာကိုလည္း ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ထိခိုက္ပံုက . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အအိပ္ပ်က္ေစပါတယ္။ အိပ္မက္ဆိုးေတြ မက္ေနၾကသလား။ အိပ္မက္ထဲမွာ စိတ္ဆိုးေဒါသ ျဖစ္တတ္ၾကသလား။ အိပ္မက္ထဲမွာ ငိုရတတ္သလား။ သက္ေရာက္မႈ ေနာက္တစ္မ်ိဳးက . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႐ုတ္တရက္ႀကီး စိတ္လႈပ္ရွားလာတတ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ရတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မသိႏိုင္ၾကပါဘူး။ ႐ုတ္တရက္ ငိုခ်င္သလိုလို ခံစားရတယ္။ ႐ုတ္တရက္ ေၾကာက္လာတယ္။ ႐ုတ္တရက္ ၀မ္းနည္းလာတယ္။ အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ ရွာမေတြ႔ႏိုင္ၾကပါဘူး။

သက္ေရာက္ပံု ေနာက္တစ္မ်ိဳးက . . . စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြ၊ ဒဏ္ရာေတြဟာ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ သူတို႔ ဘာျဖစ္လို႔ ေပၚလာသလဲဆိုတာကို . . . စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ အသက္ရွင္ေနတုန္းမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒဏ္ရာေတြကို သတိထား မၾကည့္မိဘဲ ဖိႏွိပ္ထားတာ၊ ထုတ္ပယ္ထားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ စိတ္ဓာတ္ေရာ ခႏၶာကိုယ္ပါ အားနည္းေနေတာ့ သူတို႔ ေပၚထြက္လာတာေပါ့။

ဒီဒဏ္ရာေတြကို မကုစားဘူးဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အသက္မရွင္ႏိုင္ဘူး၊ ၾကည္ၾကည္သာသာ မအိပ္စက္ႏိုင္ဘူး၊ ေအးေအးေဆးေဆး မေသႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို ျပသေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒဏ္ရာေတြကို ကုစားဖို႔ တကယ္ပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီဒဏ္ရာေတြကို ကုစားရာမွာ ေမတၱာဘာ၀နာက အေထာက္အကူ ေပးပါတယ္။ ေမတၱာတရား လက္ကိုင္ထားၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ခြင့္လႊတ္တတ္ေအာင္၊ သူတစ္ပါးကိုလည္း ခြင့္လႊတ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္းအားျဖင့္ ဒဏ္ရာေတြကို ကုစားႏိုင္ပါတယ္။ ငါဟာ လူသားပါလားလို႔ နားလည္ရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔လည္း လူသားပါလားလို႔ နားလည္ရင္ သူတစ္ပါးကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အတိတ္ဟာ အတိတ္မွာပဲ က်န္ခဲ့ၿပီလို႔ နားလည္ျခင္းအားျဖင့္ ဒဏ္ရာေတြကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ အတိတ္ကို မျပဳျပင္ မေျပာင္းလဲႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ အတိတ္၀န္ထုပ္ကို ထမ္းပိုးထားရမွာလဲ။ အတိတ္ဒဏ္ရာ ၀န္ထုပ္ေတြကို သယ္ပိုးထားရင္ ပစၥဳပၸန္ အေျခအေနမွာ ကိုယ့္အတြက္ေရာ သူတစ္ပါး အတြက္ပါ ဆင္းရဲဒုကၡေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဖန္းတီးမိတတ္ပါတယ္။

အေျခအေနဆိုး မိတ္ေဆြ

မႏွစ္သက္ဆရာ အေျခအေနဆိုးေတြ၊ မလိုလားအပ္တဲ့ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ရရင္လည္း ေမတၱာကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ေမတၱာ ဘာ၀နာရဲ့ သေဘာသဘာ၀ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သူတို႔ကို မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ မုန္းတီးမိပါတယ္။ တိုက္ခံဆန္႔က်င္ပါတယ္။ အတိုက္အခံလုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔က ပိုၿပီး အားေကာင္းလာပါတယ္။ ပိုၿပီး အစြမ္းထက္လာပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ မလိုလားအပ္တဲ့ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ဖို႔ ေမတၱာဘာ၀နာကို ေလ့လာက်င့္သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အလြယ္ဆံုး မိတ္ေဆြဖြဲ႔နည္းက . . . အဆင္မေျပတာလည္း အဆင္ေျပပါတယ္လို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေျပာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ၾကံဳရတဲ့ မလိုလား မႏွစ္သက္စရာ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြကို လက္ခံလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေကာင္းေသာအျမင္

ကိုယ့္ရဲ့ အားသာခ်က္၊ ကိုယ့္ရဲ့ ေကာင္းျမတ္မႈ၊ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ရွိေနတဲ့ ဗုဒၶသဘာ၀ကို ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာဟာလည္း ေမတၱာရဲ့ သေဘာသဘာ၀ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။  ကိုယ့္အမွားေတြကိုပဲ ျမင္ေနတာ၊ ကိုယ့္ရဲ့ မေကာင္းကြက္ေတြကိုပဲ ျမင္ေနတာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အႏႈတ္လကၡဏာေတြ ထည့္ေပးေနတာကေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရန္သူျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတာပါပဲ။ ကိုယ့္ရဲ့ အားသာခ်က္ကို ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အေပါင္းလကၡဏာ ေပးႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔၊ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ရွိေနတဲ့ ဗုဒၶသဘာ၀ကို ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ တကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါကို လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ သူတစ္ပါးရဲ့ အားသာခ်က္ေတြကိုလည္း ျမင္တတ္လာပါတယ္။ သူတစ္ပါးကို အေပါင္းလကၡဏာေတြ ပိုပိုၿပီး ေပးလာႏိုင္ပါတယ္။ သူတစ္ပါး သႏၲာန္မွာ ရွိေနတဲ့ ဗုဒၶသဘာ၀ကိုလည္း ပိုပိုၿပီး ျမင္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီကေန တစ္ဆင့္ မိမိနဲ႔ သူတစ္ပါး ကြဲျပားျခားနားျခင္း မရွိေတာ့တဲ့အဆင့္ ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။

အၾကင္နာတရား

သူတစ္ပါးနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္လို႔ ၾကင္နာတတ္ေအာင္၊ သနားတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာဟာလည္း ေမတၱာရဲ့ လကၡဏာပါပဲ။ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ေမတၱာတရား ပိုလို႔ပိုလို႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အခါမွာ အလိုအေလ်ာက္ သဘာ၀အတိုင္းပဲ ကိုယ္ ျပဳသမွ်၊ ကိုယ္ ေျပာသမွ်၊ ကိုယ္ ၾကံသမွ်ေတြဟာ ေမတၱာအျပဳ၊ ေမတၱာအေျပာ၊ ေမတၱာအၾကံေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူတစ္ပါးနဲ႔ ေဖာ္ေဖာ္ေရြျဖစ္ေအာင္၊ သူတစ္ပါးကို ၾကင္နာႏိုင္ေအာင္၊ သူတစ္ပါးအတြက္ စာနာခံစားတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္တဲ့ အခါမွာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ ေက်နပ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင္လဲ။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ သူတစ္ပါး ေပ်ာ္ရႊင္တာကို ျမင္ရတဲ့အခါမွာ ကိုယ္လည္း ေပ်ာ္ရလို႔၊ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးရလို႔ ပါပဲ။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale