ဘာ၀နာလမ္း (၂)

(. . . . . မွ အဆက္)

 

မႏွစ္သက္စရာ စိတ္ခံစားမႈ

စိုးရိမ္တာ၊ ေၾကာက္ရြံ႕တာ၊ ၀မ္းနည္းတာ၊ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ ခံစားရတာလိုမ်ိဳး မႏွစ္သက္စရာ ခံစားမႈေတြနဲ႔ ဒီကလူတိုင္း ရင္းႏွီးၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ရင္းႏွီးပါတယ္။ ဒါေတြ ေတြ႔ၾကံဳခံစားရတဲ့ အခါမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ သူတို႔ကို ကိုင္တြယ္ျဖစ္ရွင္းစရာ နည္းလမ္းမရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူသားေတြဟာ သူတို႔အေပၚမွာ  တကယ့္ကို လႊမ္းမိုးထိန္းခ်ဳပ္ သက္ေရာက္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ မႏွစ္သက္စရာ စိတ္ခံစားမႈေတြရဲ့ ကူကယ္ရာမဲ့ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ဘာ၀နာ လုပ္ငန္းမွာေတာ့ မႏွစ္သက္စရာ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းစနစ္ေတြ၊ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ မၾကာခင္က ထြက္ခဲ့တဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ စာအုပ္တစ္အုပ္ ရွိပါတယ္။ “စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ အသိဥာဏ္”တဲ့။ ဒီစာအုပ္ကို ၾကားဖူးတဲ့သူ ရွိပါသလား။ ဟုတ္ၿပီ . . . ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္တဲ့ စာေရးဆရာက ေျပာပါတယ္။ လူသားေတြဟာ ဥာဏ္ရည္ညႊန္းကိန္း (အိုင္က်ဴ) ျမင့္သည္ထက္ျမင့္ျမင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခံစားမႈေတြကို အသိဥာဏ္ရွိရွိ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္းကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔က ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာပါ တဲ့။ အေရာင္းသြက္တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ၿပီးပါၿပီ။ ေခတ္သစ္ကမၻာမွာ မႏွစ္သက္စရာ စိတ္ခံစားမႈေတြဟာ တကယ့္စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါ။

အခု ဒီမွာ . . . ဘာ၀နာအလုပ္က၊ အထူးသျဖင့္ သိမွတ္မႈသေဘာက ဒီစိတ္ခံစားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ အေထာက္အကူ ျပဳေပးပါတယ္။ နည္းလမ္း တစ္ခုကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈေတြကို မ်ိဳသိပ္မထားဘဲ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မထားဘဲ စိတ္ခံစားမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အခိုက္မွာ သိမွတ္လိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီခံစားမႈေတြကို ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ တစ္ျခားနည္းလမ္းေတြ၊ နည္းစနစ္ေတြ ဘာ၀နာအလုပ္ထဲမွာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒီခံစားမႈေတြ မျဖစ္ေပၚေအာင္ တားဆီးလို႔ မရပါဘူး။ စိတ္ခံစားေတြေၾကာင့္ စိတ္ဒုကၡ ခံစားမေနဘဲ စိတ္ခံစားမႈေတြ ေပၚလာတဲ့အခါ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္းကိုပဲ သင္ယူသင့္ပါတယ္။

ဘာ၀နာအလုပ္ရဲ့ အခန္းက႑ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ဆရာသခင္ ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အားကိုးႏိုင္ေအာင္၊ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ယံုၾကည္မႈ အျပည့္အ၀ ထားရွိႏိုင္ေအာင္ သင္ယူရာမွာ ဘာ၀နာအလုပ္က ကူပံ့ေပးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ့္ရဲ့ အရင္းအျမစ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အားကိုးတာကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔၊ ကိုယ့္လက္နက္ကိုယ္ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ နဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡ ျဖစ္ေပၚလာရင္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံု နည္းလမ္းေတြ သြန္သင္ညႊန္ၾကားတာဟာ အလြန္ခက္ခဲ့တဲ့ သြန္သင္ညႊန္ၾကားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အလြန္ အေရးႀကီးတဲ့ သြန္သင္ညႊန္ၾကားခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါရဲ့ ရလာဒ္က ဘာလဲ။ သူတစ္ပါးကို အျပစ္မတင္ဘဲ၊ ၾကံဳရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကို အျပစ္မတင္ဘဲ ကိုယ့္သႏၲာန္မွာ ျဖစ္လာတာကို ကိုယ္ပဲ တာ၀န္ယူဖို႔ ေလ့က်င့္သင္ယူႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္မွာ ဒီလိုေျပာင္းမႈ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ကိုယ္ၾကံဳရတဲ့ ဘယ္အသိုက္အ၀န္း၊ ဘယ္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘာေတြပဲ ျဖစ္လာျဖစ္လာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္း ရွိလာပါတယ္။

ပတ္၀န္းက်င္တိုင္းမွာ ဘယ္လို ေနထိုင္ရွင္သန္ရမယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ့ လႊမ္းမိုးသက္ေရာက္မႈ မခံရေအာင္ ဘယ္လို ေလ့လာသင္ရမယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဥပမာတစ္ခု တင္ျပၿပီး နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်င္ပါတယ္။ ခိုင္းႏႈိင္းထားတာက ၾကာပန္းတစ္ပြင့္ ျဖစ္ပါတယ္။  သိၾကတဲ့ အတိုင္းပါပဲ . . . ၾကာပန္းဟာ ရႊံ႕ထူးတဲ့ ေရမွာ ေပါက္ပြားပါတယ္။ ၾကာပန္းမွာ ရႊံ႕ညြန္နဲ႔ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရေတြ  ၀ိုင္းရံထားေပမယ့္ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ့ လႊမ္းမိုးသက္ေရာက္မႈကို မခံရပါဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေခတ္သစ္ကမၻာမွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါတယ္၊ ခက္ခဲတဲ့ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ရွိႏိုင္ပါတယ္၊ ျပႆနာေတြ အံုလိုက္က်င္းလိုက္ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာ၀နာ က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ အဲ့ဒါေတြကို စိန္ေခၚမႈေတြအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေလ့လာသင္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ၾကံဳရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ့  လႊမ္းမိုးသက္ေရာက္မႈ မခံရေအာင္ ၾကာပန္းလို က်င့္ၾကံႏိုင္ပါတယ္။

ဟုတ္ၿပီ . . . ေမးစရာ ေမးခြန္းေတြရွိရင္ ေမးၾကပါ။ ေမးခြန္းေတြေမးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

အေမး အေျဖ

ေမး။  ။ တရားထိုင္ေနတုန္း ေပ်ာ္ရြင္ေက်နပ္မႈ ျဖစ္လာၿပီ၊ ႏွစ္သက္မႈ ပီတိ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္က တုန္လႈပ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုျဖစ္တာ ေကာင္းပါသလား။

ေျဖ။   ။ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ နဲ႔ ႏွစ္သက္မႈ ေတြ႔ၾကံဳခံစားရတယ္ဆိုလို႔ အားရေက်နပ္မိပါတယ္။ ဘာ၀နာ အလုပ္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ နဲ႔ ႏွစ္သက္မႈ ေတြ႔ၾကံဳခံစားရဖို႔ အလြန္ပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရားထိုင္ေနတုန္း ေပ်ာ္ရြင္ေက်နပ္မႈ ျဖစ္တဲ့အခါ၊ ႏွစ္သက္မႈ ပီတိ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္က တုန္လႈပ္တယ္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္ တုန္လႈပ္တယ္လို႔ပဲ သိမွတ္ပါ။ ဘာကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားေနရတယ္ဆိုတာ တိတိက်က် သိႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ ဒီလို ေကာင္းတဲ့ စိတ္ခံစားမႈေတြ ျဖစ္လာရင္ သူတို႔ကို ဆုပ္ကိုင္စြဲလမ္း မထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ေမးခြန္းေတြ ရွိပါေသးလား။

ေမး။   ။ အနာဂတ္ကို သင့္ေတာ္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ဘယ္လို အသံုးခ်မလဲ။ ဥပမာ . . . ႐ံုးမွာ အထက္လူႀကီးနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့အခါ ပထမေတာ့ . . . အထက္လူႀကီး မွားေနတာ၊ ႐ႈျမင္ပံု လႊဲေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ . . . အနာဂတ္မွာ အေျခအေန ဆိုးလာႏိုင္တယ္လို႔ စိုးရိမ္မိၿပီး စိတ္ခံစားမႈ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ . . . အထက္လူႀကီးရဲ့ သေဘာထားကို ျပင္ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ အေျခအေန ေကာင္းလာႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ . . . အေျခအေနကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မကိုင္တြယ္မိခဲ့ဘူး ဆိုတာကို ေနာက္မွ သိလိုက္ရတယ္။ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့သင့္တာေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္ ေမးခ်င္တာက . . . ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္လိုက္ၿပီး လုပ္မိခဲ့တာကို ေနာက္မွျပန္ၿပီး ပူပန္ေနမယ့္အစား လက္ရွိ ကိုယ္လုပ္ေနတာဟာ ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လို အတည္ျပဳႏိုင္မလဲ။

ေျဖ။   ။ အဲ့ဒီလို အထက္လူႀကီးနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လက္ေတြ႔က်တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ပါ။ အထက္လူႀကီးရဲ့ သေဘာထားကို ေျပာလဲခ်င္တယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ေျပာပါတယ္။ မေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥပါ။ အထက္လူႀကီးအေပၚ ထားတဲ့ ခင္ဗ်ားရဲ့ သေဘာထားကို ေျပာင္းလဲဖို႔ပဲ ေလ့က်င့္သင့္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ အထက္လူႀကီးကို ခင္ဗ်ားရဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြလို သေဘာထားလိုက္ပါ။ သူက ခင္ဗ်ားကို သင္ၾကားေပးေနလို႔ပါ။ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ျပန္ၾကည့္ဖို႔ သူက သင္ေပးေနပါတယ္။ ဒါဟာ သိမွတ္မႈရဲ့ အေရးပါပံု ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္လူႀကီး ေျပာတာ၊ အထက္လူႀကီး လုပ္တာကို အေရးမစိုက္ပါနဲ႔။ အထက္လူႀကီး ေျပာတဲ့အေပၚ၊ အထက္လူႀကီး လုပ္တဲ့အေပၚ ခင္ဗ်ားရဲ့စိတ္ တံု႔ျပန္ပံုကို ႐ႈၾကည့္ဖို႔ပဲ အေရးစိုက္ပါ။

အထက္လူႀကီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ရတာ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါလိမ့္မယ္။  သူ႔ကို စိတ္ဆိုးမယ့္အစား၊ သူ႔ကို ျပႆနာလို႔ ႐ႈျမင္မယ့္အစား ေစာေစာက ေျပာခဲ့သလို ဓမၼမိတ္ေဆြအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ အထက္လူႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ေနခ်ိန္မွာ ဘယ္လို ခံစားမႈ ျဖစ္ေပၚေနတယ္၊ ခံစားမႈေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာေအာင္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ဆိုတာ သိေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ အထက္လူႀကီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ေန႔မွာ အထက္လူႀကီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ၾကည့္မယ္။ ခင္ဗ်ားအတြက္ ေလ့လာသင္ယူမႈ အေတြ႔အၾကံဳ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အထက္လူႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ ခင္ဗ်ား ေမွ်ာ္ေနမယ္။

ေကာင္းျမတ္တဲ့ အထက္လူႀကီးကို ရထားတာ၊ သူက ခင္ဗ်ားစိတ္ကို ျပန္ၾကည့္ဖို႔ မွန္တစ္ခ်ပ္ ေထာင္ျပေပးေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တကယ့္ကို ေက်းဇူးတင္မိႏိုင္ပါတယ္။ အထက္လူႀကီးကို အျပစ္တင္မယ့္အစား ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ပဲ အျပစ္တင္ျခင္းအားျဖင့္ အထက္လူႀကီးကိုေရာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ပါ အေကာင္းျမင္လာႏိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ေပးတဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို အေျခအေန အားလံုးနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အထက္လူႀကီးနဲ႔မွ မဟုတ္ပါဘူး။

ေနာက္ဆံုး ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးဖို႔ အခ်ိန္က်န္ပါေသးတယ္။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။                                                                

Godwin Samararatne

The Basics of Buddhist Meditation (4 Talks)

Talks in Chi Lin Nunnery, Hong Kong

7^th - 10^th October 1998

(http://www.godwin-home-page.net/Living-Meditation-HK-98/Living-Meditation.htm)