သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၂၃)

(. . . . . မွ အဆက္)

စားတတ္လွ်င္ ဘာ၀နာ

မိနစ္ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ ေန႔လယ္စာ စားၾကပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစားအေသာက္က ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း ျဖစ္ႏိုင္ပံုကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း အသိနဲ႔ သတိနဲ႔ စားတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရပါမယ္။ စားေနရင္း ပစၥဳပၸန္မွာ ရွိေနေအာင္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ အစာကို သတိနဲ႔ ၀ါးပါ။ အစာကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း သတိထားၿပီး ၀ါးပါ။

စားေနတုန္း စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ႀကိဳက္တာေတြ မႀကိဳက္တာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ရပါမယ္။ ႀကိဳက္ျခင္း မႀကိဳက္ျခင္းေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခါမွာ သိ႐ံုပဲ သိေနပါ။ ႀကိဳက္တာ မႀကိဳက္တာ မရွိဘူး ဆိုရင္လည္း မရွိဘူးလို႔ သိပါ။ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ စားမွပဲ ဒါေတြ အာလံုးကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

အစြန္းႏွစ္ဘက္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အစားႀကီးလြန္းတာ အစားေသးလြန္းတာေတြကို ေရွာင္ပါ။ ဘာ၀နာ ပြားမ်ားရာမွာ သင့္ေတာ္တဲ့ အစာ ပမာဏကို သိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ စားေနတုန္း ခႏၶာကိုယ္ကို သတိထားၾကည့္မွပဲ သင့္ေတာ္တဲ့ အစာပမာဏကို သိႏိုင္ပါတယ္။

မတ္တပ္ထတဲ့ အခါမွာ အလ်င္စလို မရပ္ပါနဲ႔။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ထပါ။ ရပ္ေနတုန္း လႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကို သိမွတ္ပါ။ ရပ္ခ်င္စိတ္ကို မွတ္ပါ။ ဒီေနရာကေန စားမယ့္ေနရာဆီ သြားတဲ့အခါမွာ သတိနဲ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းပါ။ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလွ်ာက္လွမ္းပါ။

ေနာက္ထပ္ တစ္နာရီၾကာရင္ အုပ္စုလိုက္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျပန္ေတြ႔ၾကပါမယ္။ အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ေန႔လယ္စာ ေရာက္လာတဲ့အထိ သည္းခံၿပီး ေစာင့္ပါ။ ဒါလည္း အေရးႀကီးတဲ့ အက်င့္ပါပဲ။

[ေန႔လယ္စာ]

စားတတ္လွ်င္ ဘာ၀နာ ေဆြးေႏြးခ်က္

ဆရာႀကီး။  ။ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ သတိနဲ႔ စားေနရင္း ဘာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ဘာေတြ ထပ္ၿပီး ေတြ႔ရွိခဲ့ပါသလဲ။

ေယာဂီ။  ။ ေန႔လယ္စာ စားတဲ့အခါမွာ သတိျမဲၿပီး တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေနခဲ့ပါတယ္။ အရသာ ေတာ္ေတာ္ရွိတာကို သတိထားမိခဲ့ပါတယ္။ ဒီမွာ ေန႔လယ္စာ စားရမယ္ဆိုတာ သိမထားခဲ့ပါဘူး။ အျပင္ထြက္ၿပီး ေန႔လယ္စာ၀ယ္ဖို႔ မလိုပါဘူး။ အစားအစာ စီစဥ္ျပင္ဆင္ေပးတဲ့သူေနကို ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။ ဒါက တစ္ခု . . .။

ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ေတြ႔ ဘာ၀နာ အေတြ႔အၾကံဳကို မွ်ေ၀ခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ တရား အားမထုတ္တာ ၾကာပါၿပီ။ တရားထိုင္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ နာက်င္ကိုက္ခဲတတ္တာကို အေတြ႔အၾကံဳအရ သိရပါတယ္။ အဆင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ၾကံဳရႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အရာတိုင္းကို စြဲလမ္းဆုပ္ကိုင္ မထားသင့္ပါဘူး။ မဟုတ္ရင္ . . . ကပ္ၿငိတတ္ပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ပက္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႔အၾကံဳက . . . ခဏေလာက္ ဘာ၀နာ ပြားၿပီးတဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ကို ဘယ္ဘက္ ေရြ႕ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္က ဘယ္ဘက္ေရြ႕ပါတယ္။ အလားတူ . . . ညာဘက္ေရြ႕ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ညာဘက္ေရြ႕ပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ . . . ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွားယိမ္းယိုင္တာကို ရပ္တံ့ေအာင္ အမိန္႔ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ဆရာႀကီး။  ။ တင္ျပတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ႏွစ္ခုလံုးအတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သတိနဲ႔ စားတဲ့အခါမွာ အစာကို ေကာင္းေကာင္း အရသာခံႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ပထမ အခ်က္က ေတာ္ေတာ္ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ စားေသာက္ရတာဟာ အဲဒီလို အေတြ႔အၾကံဳထူး ျဖစ္လာပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စားတာက စက္နဲ႔ တူေနပါတယ္။ ကိုယ္ စားေနတုန္း ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာေတာင္ မသိေတာ့ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကို ခင္ဗ်ား ေျပာျပလိုက္တဲ့အတြက္ တကယ့္ကို ၀မ္းသာမိပါတယ္။

ေက်းဇူးတရားကို ျမင္တယ္၊ ေက်းဇူးတင္တယ္လို႔ ေျပာလိုက္တာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အရည္အေသြး ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အစဥ္အလာ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ အစာမစားခင္ အခ်ိန္ယူၿပီး အစားအစာ ျပင္ဆင္ေပးသူေတြ၊ အစားအစာ ခ်က္ေရးျပဳတ္ေရး တာ၀န္ယူခဲ့သူေတြရဲ့ ေက်းဇူးတရားကို အာ႐ံုၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာမစားခင္မွာ မိနစ္ပိုင္းျဖစ္ျဖစ္ စကၠန္႔ပိုင္းျဖစ္ျဖစ္ အစားအစားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ့ ေက်းဇူးကို အာ႐ံုျပဳဖို႔၊ စားႏိုင္ေသာက္ပါလားလို႔ ေက်နပ္ဖို႔ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။

ဒုတိယ အခ်က္ . . . ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွာတာေတြကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္သင့္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာတုန္းက ဒီအခ်က္ကို ဆိုလိုတာပါ။ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ဆယ္သြယ္ဖို႔ နည္းလမ္းေကာင္းပါ။ ေရြ႕ရွားတာ ရပ္လိုက္ပါ . . . လို႔ ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ အမိန္႔ေပးဖို႔ပါ။ တစ္ခါတစ္ခါမွာ ခႏၶာကိုယ္ကို အဲဒီလို အမိန္႔ေပးရင္ ခႏၶာကိုယ္က တံု႔ျပန္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ ခႏၶာကိုယ္ကို ေရြ႕လ်ားခြင့္ ေပးထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနပါ။ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္မႈ ရွိပါေစ။ တစ္ခါတစ္ခါ ခႏၶာကိုယ္ကို အမိန္႔ေပးပါ။ ခုေလာက္ဆို လံုေလာက္ပါၿပီ၊ ရပ္လိုက္ပါေတာ့လို႔ အမိန္႔ေပးပါ။ ခႏၶာကိုယ္က တံု႔ျပန္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလို တံု႔ျပန္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ေကာင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ခံစားႏိုင္စြမ္း အားေကာင္းရပါမယ္။ ဒီ အခ်က္ႏွစ္ခု တင္ျပတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္

ထိုင္ကမၼ႒ာန္း အလုပ္ေပး

ဆရာႀကီး။  ။ စိတ္ကို သူ ျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္ခြင့္ေပးထားလိုက္ပါ။  အတိတ္အေတြး၊ အနာဂတ္အေတြး၊ အေတြးအားလံုး ျဖစ္ေပၚစမ္းပါေစ။ အေတြးေတြကို မဆံုးျဖတ္ဘဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာၾကရေအာင္။ အႏႈတ္လကၡဏာ မထည့္ပါဘူး။ အေပါင္းလကၡဏာ မထည့္ပါဘူး။ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့ အေတြးေတြကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္ပါမယ္။ သတိရွိပါ။ အခိုက္အတန္႔တုိင္းမွာ ႏိုးၾကားေနပါ။

အေတြးေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနတာပါ။ အေတြးေတြအတြက္ ကင္းလြတ္မႈ ဖန္းတီးေပးေနတာပါ။

အေတြးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခက္အခဲ ရွိေနသူေတြအတြက္ . . . သတိရွိတယ္ဆိုရင္၊ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့ အေတြးေတြကို သိႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ဘာမွ မမွားယြင္းႏိုင္ဘူးလို႔ မွတ္သားထားပါ။

ဒီ ဘာ၀နာအက်င့္မွာ အေတြးေတြကို ရပ္တန္႔ေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႔။ အေတြးေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ပါနဲ႔။ အေတြးေတြ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေအာင္ ေနရာလြတ္ ဖန္တီးေပးပါ။ အေတြးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ . . . တံု႔ျပန္မႈ ကင္းမဲ့တဲ့ စိတ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေနတာပါ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႏွစ္သက္တဲ့ စိတ္ခံစားမႈေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၾကမယ္။ ကိုယ္ မႏွစ္သက္တဲ့ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ျဖစ္ေပၚခြင့္ ေပးလိုက္ပါ။ အေတြးေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ႏိုင္သလား၊ အေတြးေတြအတြက္ ေနရာလြတ္ ဖန္တီးေပးႏိုင္သလား၊ အေတြးေတြကို ျဖစ္ေပၚခြင့္ ေပးႏိုင္သလား ၾကည့္ပါ။

အိပ္ခ်င္ငိုင္ျမည္းတယ္ဆိုရင္ မ်က္လံုးေတြ ဖြင့္လိုက္ၾကပါ။ သတိရွိေနဖို႔၊ ႏိုးၾကားေနဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။

မႏွစ္သက္စရာ စိတ္ခံစားမႈေတြကို မဖယ္ရွားဖို႔၊ မထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတို႔ကို ျဖစ္ေပၚခြင့္ ေပးလိုက္ဖို႔၊ သူတို႔နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ဖို႔၊ သူတို႔အတြက္ ေနရာလြတ္ ဖန္တီးေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ ဒီအပိုင္းကို ေလ့လာသင္ယူၾကရေအာင္။

မႏွစ္သက္စရာ အေတြ႔အထိေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အလားတူပဲ ေလ့က်င့္ၾကပါမယ္။ မႏွစ္သက္စရာ အေတြ႔အထိေတြကို ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚခြင့္ ေပးလိုက္ပါ။ ထူးဆန္းတယ္ ပံုမမွန္ဘူးလို႔ ထင္ရတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ၊ မူမမွန္ဘူးလို႔ ထင္ရတဲ့ အေတြ႔အထိေတြ ျဖစ္ေပၚစမ္းပါေစ။ ခႏၶာကိုယ္ ေနရာအႏွံ႔မွာ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။

ဒီ အေတြ႔အထိေတြကို အႏႈတ္လကၡဏာ မတပ္ဘဲနဲ႔ ဆက္ဆံႏိုင္ပါသလား။ အေတြ႔အထိေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ သေဘာထားၿပီး ဆက္ဆံႏိုင္ပါသလား။

အေတြးေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈေတြ၊ အေတြ႔အထိေတြကို အရွိအတိုင္း ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနပါတယ္။ အႏႈတ္လကၡဏာေတြ၊ အေပါင္းလကၡဏာေတြ မထည့္ဘဲ ဆက္ဆံႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ အေတြးေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈေတြ၊ အေတြ႔အထိေတြ အေပၚမွာ ေမတၱာထားႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သူတို႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ ျပႆနာေတြ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ မိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီ ဘာ၀နာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတာ ဒါပါပဲ။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale