သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၁၈)

(. . . . .မွ အဆက္)

ဘာ၀နာကမၼ႒ာန္း အေတြ႔အၾကံဳ

(တစ္ရက္တရားစခန္း၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ၁၂ ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၉၉၇)

၁။ ေန႔စဥ္ဘာ၀နာ 

ဆရာႀကီး။  ။ တစ္ရက္ တရားစခန္းကေန ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒီေန႔ က်င့္သံုးစရာေတြ အၾကံျပဳ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈ

ပထမဆံုး အၾကံျပဳခ်င္တာက . . . ဒီေနရာ ေရာက္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔အားလံုး ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္သင့္ပါတယ္။ ဒီေန႔ အလုပ္နားရက္ပါ။ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္ လုပ္ခဲ့ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီကိုု ေရာက္လာဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာကို ေက်နပ္ ၀မ္းေျမာက္သင့္ပါတယ္။ ထံုးစံအားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မေက်မနပ္ ခံစားမိတတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ခံစားတတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အေလးထား ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္ စီးျဖန္းဖို႔ ဒီကို အေရာက္လာႏိုင္ခဲ့ပါလားလို႔ ကို္ယ့္ဟာကို ေက်နပ္ႏိုင္ပါေစ။

ေနာက္တစ္ခုက . . . ဒီကို ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို ေက်းဇူးတင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ဒီကို လာခ်င္ၾကေပမယ့္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မလာႏိုင္ၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။ ဒီကို လာႏိုင္ခဲ့ၿပီ၊ ဒီေနရာ ေရာက္ေနၿပီလို႔ စဥ္းစားၿပီး . . . ေက်းဇူးတင္သင့္ပါတယ္။

သိကာမတၱ

ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းမွာ တကယ့္ကို အေရးႀကီးတာ တစ္ခုက ျဖစ္ေပၚေနတာကို သိမွတ္တဲ့၊ သတိထားတဲ့၊ သိ႐ံုသာ သိေနတဲ႔ အေလ့အက်င့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အရည္အခ်င္း ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ ဒီ တစ္ရက္တရားစခန္းမွာ ႀကိဳးစားၾကပါမယ္။ အခိုက္အတန္႔တိုင္း အခိုက္အတန္႔တိုင္း ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို သိ႐ံုေလး သိေနႏိုင္စြမ္းကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါမယ္။ မႏွစ္သက္စရာ ေတြ႔ၾကံဳရရင္ေတာင္မွ၊ ထူးဆန္းတယ္ ထင္ရတာေတြ ၾကံဳေတြ႔ရရင္ေတာင္မွ စိုးရိမ္ပူပန္ မေနဘဲ သိ႐ံုေလး သိေနလိုက္ပါ။ ငါ လုပ္ေနတာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ရဲ့လား၊ ငါ ၾကံဳရတာေတြ ပံုမွန္မွ ဟုတ္ရဲ့လားလို႔ မစဥ္းစားပါနဲ႔။ အဲဒီလိုေတြ ေတြးေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါဟာ ငါတကယ္ ခံစားေနရတာပဲ၊ ဒါဟာ ငါ ေတြ႔ၾကံဳေနရတဲ့ အထိအေတြ႔ပဲလိုသာ သိမွတ္လိုက္ပါ။

ေနာက္တစ္ခု အေရးႀကီးတာက . . . သတိရွိဖို႔၊ ေမတၱာနဲ႔ သိမွတ္ဖို႔၊ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြကို ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ သိေနဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမက သားကို ခ်စ္ကၽြမ္း၀င္တဲ့စိတ္နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနသလို၊ အကဲခတ္ေနသလို သိမွတ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို ေစာင့္ၾကည့္တတ္ေအာင္၊ အကဲခတ္တတ္ေအာင္၊ ေလ့လာစူးစမ္းတတ္ေအာင္ ဒီေန႔ ေလ့က်င့္ၾကပါစို႔။ မိခင္က သူ႔သားကို ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈနဲ႔ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ ပြင့္ပြင္းလင္းလင္း ေစာင့္ၾကည့္သလို ေစာင္ၾကည့္ၾကပါစို႔။

ျဖည္းေလး တိုးတိတ္ အထီးက်န္

သတိရွိတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အၾကံေပးခ်င္တာ တစ္ခုက . . . ဒီေန႔ ျဖည္းျဖည္းေႏွးေႏွး ေနတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၾကဖို႔ပါ။ ဒီ ေဟာင္ေကာင္မွာ ဘ၀က အရွိန္အဟုန္ ျမန္လြန္းတဲ့အတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ခပ္ျမန္ျမန္ လႈပ္ရွားေနၾကရတာကို ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။ ဒီေန႔ လုပ္စရာ တစ္ခုက . . . သက္ေတာင့္သက္သာ ေနတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၾကမယ္။ ျဖည္းျဖည္းပဲ လုပ္ၾကမယ္။ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္ၾကမယ္။

ေနာက္တစ္ခုက တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေနဖို႔ပါ။ စကားေျပာတာ အက်င့္ႀကီး ပါေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ တိတ္ဆိတ္ေနရတာဟာ တစ္ခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ တကယ့္ကို ခက္ခဲမွန္း ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ ကိုယ့္ဟာကို တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေနတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါမယ္။ တိတ္ဆိတ္ျခင္းနဲ႔ အသိ သတိတို႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာကို သေဘာက္ေပါက္လာၾကပါလိမ့္မယ္။ သတိျမဲေလ တိတ္ဆိတ္ေလ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ . . . တိတ္ဆိတ္ေနတဲ့ အခါမွာ အလိုလို သတိရွိလာပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ထဲမွာ တိတ္ဆိတ္ျခင္းက ဖန္းတီးေပးတဲ့ ကင္းလြတ္မႈကို ခံစားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

တိတ္ဆိတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တာ တစ္ခုက . . . ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္း ေနတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ . . . တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ တစ္ေယာက္တည္း ေနတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဗဟိဒၶ ၀တၳဳေတြကို မွီခိုေနၾကပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေဖာ္ေရႊႏိုင္ေအာင္ ဒီေန႔ ႀကိဳးစားၾကမယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရဲ့အေဖာ္ ျဖစ္ႏိုင္ရဲ့လား ၾကည့္ပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အေဖာ္လုပ္ရတာ သေဘာက်ရဲ့လား ၾကည့္ပါ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ရဲ့ အေကာင္းဆံုး မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ ဆက္စပ္မိဖို႔၊ ကိုယ့္ရဲ့ တန္ဖိုးအရွိဆံုး မိတ္ေဆြလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျမင္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဒီေန႔ အုပ္စုလိုက္ ေဆြးေႏြးပြဲ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ျပႆနာေတြ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳရရင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အားကိုးဖို႔၊ ကိုယ္ပိုင္ လက္နက္ရွိဖို႔ကေတာ့ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း အလုပ္မွာ အေရးႀကီးတာပါပဲ။ ကိုယ္ပိုင္လံု႔လဟာ အေကာင္းဆံုးလံု႔လလို႔ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားကိုးဖို႔ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ

အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္တစ္ခု ေျပာခ်င္တာက . . . ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ ဒီေန႔ ႀကိဳးစားၾကမယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ဘာပဲ ေပၚလာေပၚလာ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ ရွိဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ၀နာအလုပ္ အားထုတ္ရာမွာ ဒီ ယံုၾကည္မႈ ရွိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတာေတြကို သိ႐ံုသာ သိေနဖို႔၊ ေတြ႔ၾကံဳရတာေတြကေန ေလ့လာသင္ယူဖို႔၊ ေတြ႔ၾကံဳရတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရွိေနဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေန႔ . . . ပညာသင္ယူေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္လို ျဖစ္ေနေအာင္ ႀကိဳးစားၾကမယ္။ ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကမယ္။ မဆင္ျခင္ မစဥ္းစားဘဲ အမွန္ထင္ထားတဲ့ ကို္ယ္ထဲ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို ေလးတစ္ေယာက္လို ေလ့လာ စူးစမ္း စပ္စုႏိုင္စြမ္း ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။

ဘာ၀နာ အလုပ္ကို ကိုယ့္ကိုယ္ထဲမွာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာေရး ခရီးထြက္ေနတဲ့ အလုပ္လို႔ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ ဒီလို ပြင့္လင္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔ ေတြ႔ၾကံဳရသမွ် အရာရာတိုင္းကေန ေလ့လာသင္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္သက္စရာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မႏွစ္သက္စရာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကေန ငါ ဘာေတြ ေလ့လာႏိုင္သလဲ၊ ဒါက ငါ့ကို ဘာေတြ သင္ျပေနသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င္ပါ။ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီလို သေဘာထားဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။

ဘာမွ မထူးဆန္း

ေနာက္ဆံုး အၾကံျပဳခ်င္တာက . . . အလြန္႔အလြန္ ထူးဆန္းတာ တစ္ခုခု ရရွိလိမ့္မယ္လို႔ အလြန္အကၽြံ ေမွ်ာ္လင့္မထားဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ၀နာအလုပ္ဆိုတာ ထူးေထြဆန္းျပားတဲ့အလုပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ သာမန္ အရာေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆက္ဆံလိုက္တာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာမွ ထူးျခားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို သတိရပါ။ ဒါကို သေဘာေပါက္ပါ။ ဒါဟာ ဘာ၀နာ အလုပ္ရဲ့ အလွတရား ျဖစ္ပါတယ္။ ရရွိမွာက အက်ိဳးရလဒ္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာ၀နာ အလုပ္ကို က်င့္သံုးမိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ အက်ိဳးရလဒ္ပါပဲ။ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြကို သိရွိျခင္း အက်ိဳးပါပဲ။ ေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကို သတိရပါ။ ဒီႏိုင္ငံရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈမွာ အက်ိဳးရလဒ္ ရရွိဖို႔၊ ပန္းတိုင္းေရာက္ရွိဖို႔ အမ်ားႀကီး အေလးေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ဘာ၀နာ အလုပ္မွာေတာ့ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးျခင္းဟာ အက်ိဳးရလဒ္ပါပဲ။ ဒါဟာ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ပါ။ အက်ိဳးရလဒ္က ပြင့္လင္းမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခိုက္အတန္႔တိုင္း အခိုက္အတန္႔တိုင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို သိျခင္းပါပဲ။ အခိုက္အတန္႔တိုင္းကို သိတာပါပဲ။

ဒါေတြဟာ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္ ေပးခ်င္တဲ့ လက္ေတြ႔ အၾကံေပးခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတာေတြ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတြ႔ၾကပါလိမ့္မယ္။ ေယာဂ ပါတယ္။ စႀကႍကမၼ႒ာန္း ပါတယ္။ ရပ္ေနရင္း မွတ္တာ ပါတယ္။ အုပ္စုလိုက္ ေဆြးေႏြးတာ ပါတယ္။ ၀တ္ရြတ္စဥ္ ပါတယ္။ ဒီေန႔ ၾကံဳေတြ႔ရမွာေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အားလံုးကို တစ္ရက္စခန္း ဘာ၀နာက်င့္စဥ္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကရေအာင္။ ေန႔လယ္စာ စားတဲ့အခါေတာင္မွ က်င့္စဥ္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုေနနဲ႔ စားတာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၾကမယ္။ ဘာ၀နာစိတ္နဲ႔ ဘယ္လိုစားရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ လမ္းညႊန္ျပသ ေပးပါ့မယ္။

ထိုင္ကမၼ႒ာန္း အလုပ္ေပး

ကဲ . . . အခု တရားထိုင္ၾကရေအာင္။ မထိုင္ခင္မွာ မတ္တပ္ရပ္လိုက္ခ်င္တဲ့သူ ရပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေရႊ႕အေျပာင္း လုပ္ခ်င္လည္း လုပ္ပါ။

ဟုတ္ၿပီ . . .။ သက္ေတာင့္သက္သာ ျဖစ္မယ့္ အေနအထားနဲ႔ ထိုင္ၾကပါ။

မ်က္စိေတြ ပိတ္လိုက္ပါ။ စိတ္ေအးလက္ေအး ေနႏိုင္ေအာင္ အခ်ိန္ယူၿပီး ေလ့က်င့္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ ေအးေအးသက္သာ ရွိေနရပါမယ္။ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေနပါေစ။

အခ်ိန္ အနည္းငယ္ၾကာေအာင္ ငါ တရားထိုင္ေနပါလားလို႔ ၀မ္းေျမာက္လိုက္ပါ။ ကုိယ္လုပ္ေနတာကို ေက်နပ္ႏိုင္ပါေစ။

အခု အားထုတ္မယ့္ ပစၥဳပၸဳန္ကို သိမွတ္တဲ့ ဘာ၀နာဟာ တကယ္ ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ တကယ့္ကို ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ ေခါင္းေလာင္းသံ ၾကားရတဲ့အထိ အခိုက္တန္႔တိုင္းမွာ ၾကားရတာကိုသာ သိေနပါ။ ေပၚလာတဲ့ အေတြးကိုသာ သိေနပါ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေတြ႔ထိတာကိုသာ သိေနပါ။

ဒါဟာ လူတိုင္း လုပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ လြယ္ကူ ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ အေရးႀကီးတာက သတိထားမိေနဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။  ႏိုးၾကားေနဖို႔၊ ပစၥဳပၸန္မွာ ရွိေနဖို႔၊ အခိုက္တန္႔တိုင္းမွာ သတိျမဲဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale