သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၁၉)

(. . . . .မွ အဆက္)

အိပ္ခ်င္ ငိုက္ျမည္းလာတယ္ဆိုရင္ မ်က္လံုးဖြင့္ပါ။

အသံေတြ ၾကားရပါတယ္။ အေတြးေတြ ေပၚလာပါတယ္။ အေတြ႔အထိ မ်ိဳးစံု ၾကံဳရပါတယ္။ စိတ္ခံစားမႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အခိုက္အတန္႔ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္ေပၚေနတာေတြ အားလံုးကို သိ႐ံုေလး သိေနပါ။ သူတို႔နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ေနတာပ။ သူတို႔နဲ႔ အဆင္ေျပႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ယူေနတာပါ။

ခႏၶာကိုယ္မွာ မႏွစ္သက္စရာေတြ ခံစားရရင္ ခံစားမႈေတြ အေပၚမွာ ပြင့္လင္းႏိုင္ပါေစ။ ခံစားရတာေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ပါ။ ခံစားရတာေတြကို သတိထားၾကည့္ပါ။ ၾကားရတဲ့ အသံေတကြနဲ႔လည္း အဆင္ေျပေအာင္ ေလ့က်င့္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

စိတ္ထဲမွာ ေပၚလာၿပီး ေပ်ာက္ပ်က္သြားတဲ့ အေတြးေတြတိုင္းကို သိလိုက္ႏိုင္ပါရဲ့လား။

[ေခါင္းေလာင္းတီးသည္။]

မ်က္လံုးေတြ ဖြင့္လိုက္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ေရြ႕တဲ့ အခါမွာ လႈပ္တာေရႊ႕တာကို သိပါ။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေတြ႔ၾကံဳခံစားတာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သိႏိုင္ခံစားႏိုင္ပါေစ။ အခိုက္အတန္႔တိုင္း အခိုက္အတန္႔တိုင္း ကိုယ္ထဲစိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြ အားလံုးကို ဆက္လက္ၿပီး သိမွတ္ေနပါ။

ေလ်ာင္း၊ ထိုင္၊ ရပ္၊ သြား ဣရိယာပုထ္ ေလးပါးလံုးနဲ႔ အားထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ ထိုင္တာ၊ ရပ္တာ၊ သြားတာ သံုးမ်ိဳးနဲ႔ပဲ ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားၾကပါမယ္။

ထိုင္ကမၼ႒ာန္း ေဆြးေႏြးခ်က္

ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေနခိုက္မွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေပၚတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳကိုပဲ မွ်ေ၀ပါ။ ကမၼ႒ာန္း ထိုင္ခဲ့တုန္းက ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပဲ ေမးခြန္းေတြ ေမးၾကပါ။

အခက္အခဲ ရွိၾကပါသလား။ တရားထိုင္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးစရာ ရွိၾကပါသလား။ ထိုင္ေနရင္းနဲ႔ စိတ္ထဲ ကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကိုပဲ သိမွတ္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးစရာေတြ ရွိပါသလား။ အခက္အခဲ ရွိပါသလား။

ေယာဂီ။  ။ တရားထိုင္ေနတုန္းမွာ အေတြးမ်ိဳးစံု ေပၚလာပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ထင္ရွားပါတယ္။ အထူး မွတ္စရာ မလိုပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ သိမ္ေမြ႕ပါတယ္။ မထင္ရွားတာေလးေတြပါ။ အဲဒါေတြကို သိမွတ္ဖို႔ လိုပါသလား။

ဆရာႀကီး။  ။ အေတြးအၾကံ အားလံုးကို မွတ္သင့္ပါတယ္။ အလုပ္ေပးတရားတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ေပၚလာတဲ့ အေတြးအားလံုးကို သတိျပဳႏိုင္ရဲ့လားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမးခဲ့ပါတယ္။ အေတြးေတြကို သိမ္ေမြ႕တယ္ မသိမ္ေမြ႔ဘူး၊ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးလို႔ မဆံုးျဖတ္ဘဲေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာမွ မဆံုးျဖတ္ဘဲ၊ အေပါင္းေတြ အႏႈတ္ေတြ မတပ္ဘဲ အေတြးေတြ ေပၚလာတဲ့အခိုက္ ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့ အခိိုက္မွာ ေစာင့္ၾကည့္႐ံုပဲ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ပါရဲ့လား။

ေယာဂီ။  ။ ကၽြန္ေတာ္ တရားအားထုတ္တာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ ျပႆနာမ်ိဳးစံု ၾကံဳရပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ေရြ႕ေနတာ၊ ေျခမ်က္စိနာတာမ်ိဳးေပါ့။ ခဏေလာက္ ထိုင္ၿပီးေတာ့ မတ္တပ္ရမယ္လုပ္တဲ့ အခါမွာ . . . ေတာ္ေတာ္ ခက္ခဲပါတယ္။ ခဏေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္ေတာ့ အဆင္ေျပသြားပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ပခံုး နာေနပါတယ္။ ဒီလို ျပႆနာေတြ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အားထုတ္ေနတာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ဟုတ္ရဲ့လား သိခ်င္ပါတယ္။

ဆရာႀကီး။  ။ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ ဒါေတြကို ျပႆနာလို႔ မယူဆပါဘူး။ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ စိတ္ထဲကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို သိ႐ံုေလး သိေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ငါ လုပ္ေနတာ မွန္မွ မွန္ရဲ့လား၊ ငါ လုပ္ေနတာ မွားမ်ား မွားေနသလား၊ ျဖစ္ေနတာေတြ ထူးဆန္းလိုက္တာပါလားလို႔ မစဥ္းစားဘဲ သိေနဖို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အရွင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ ႀကိဳးစားၿပီး ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အႀကိမ္မ်ားစြာ ထပ္တလဲလဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ေနတာကို သိ႐ံုေလး သိေနဖို႔ပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပရဲ့လား။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ မႏွစ္သက္တာေတြနဲ႔ အဆင္ေျပရဲ့လား။

ဟုတ္ပါၿပီ . . ။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မႏွစ္သက္စရာေတြ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေပၚလာတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႐ႈမွတ္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ အလြန္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ထပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚတာေတြကို သိ႐ံုသာ သိပါ။ သူတို႔နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ပါ။ သူတို႔ကို ျပႆနာလို႔ မျမင္ပါနဲ႔။ ဒါ လက္ေတြ႔ အက်င့္ပါပဲ။ တရားထိုင္တုန္းမွာ ေပၚလာတဲ့ မႏွစ္သက္စရာေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ ေနစဥ္ဘ၀မွာ ၾကံဳရတဲ့ မႏွစ္သက္စရာေတြကိုလည္း ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ တရားထိုင္တုန္းမွာ ေပၚလာတဲ့ မႏွစ္သက္စရာေတြဟာ တကယ့္ကို အေထာက္အကူ ျပဳပါတယ္။

ေယာဂီ။  ။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈအေၾကာင္း စဥ္းစားေနမိပါတယ္။ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ စိုးရိမ္ပူပန္ဖူးပါတယ္။ ျပန္ၾကည့္ေတာ့၊ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ေပၚမလာပါဘူး။ တစ္နည္းအားျဖင့္ . . . ကၽြန္ေတာ္ ခံစားခဲ့ရတာက သိပ္မျပင္းထန္တဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္မႈပါ။ ဒါက တစ္ခု။ ေနာက္တစ္ခုက ျပႆနာ တစ္ခုခုကို စိုးရိမ္ပူူပန္ခဲ့ၿပီး ေနာက္က်ေတာ့ အဲဒီ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို ျပန္ေတြးလို႔ မရႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနတုန္း စိုးရိမ္ပူပန္မႈက ႐ုတ္တရက္ ျပန္ေပၚလာတယ္ဆိုရင္ ႐ႈမွတ္ခ်ိန္ မရလိုက္ေတာ့ပါဘူး။ ျပႆနာကို ေတြ႔ၾကံဳရင္ဆိုင္ဖို႔ မလံုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို မစစ္ေဆးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ မသုတ္သင္ မရွင္းလင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ျပႆနာကို မွ်မွ်တတ ရင္မဆိုင္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ဆရာႀကီး။  ။ ပထမ အခ်က္ကို ေျဖရမယ္ ဆိုရင္ . . . ကိုယ္က စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ေပၚလာေစခ်င္တယ္၊  စိုးရိမ္ပူပန္မႈက ေပၚမလာဘူး။ ျပႆနာက ဘာလဲ။ စိတ္၀င္စားစရာ မေကာင္းဘူးလား။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ ရွိေနရင္ ျပႆနာ၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ မရွိတဲ့ အခါမွာလည္း ျပႆနာ။

ေယာဂီ။  ။ ကၽြန္ေတာ္ ေမးခ်င္တာက . . . ျပႆနာက . . . စိုးရိမ္မူပန္မႈ ဆိုပါစို႔။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈက အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပၚလာတတ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က စိုးရိမ္ပူပန္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ လိုခ်င္တယ္။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို ႐ႈမွတ္ခ်င္တဲ့ အခါက်ေတာ့ . . . သူက အရင္လို ေပၚမလာေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းတတ္ေအာင္ အကူအညီေပးႏိုင္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ မရွိေတာ့ဘူး။

ဆရာႀကီး။  ။ စိတ္ခံစားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နည္းေတြ ကၽြန္ေတာ္ ေဟာေျပာတုန္းက ခင္ဗ်ားက သီလရွင္ေက်ာင္းမွာ ရွိေနတာ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစက ျပန္စေစခ်င္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ား ႐ႈမွတ္ေနတာ ကၽြန္ေတာ္ ျမင္ပါတယ္။ ဆက္လက္ ႐ႈမွတ္ပါ။ ကိုယ့္ဟာကို ေလ့လာပါ။ ေျပာခဲ့တဲ့ နည္းေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္ပါ။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဆင္ေျပရဲ့လား ၾကည့္ပါ။

စိတ္ခံစားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နည္းေတြ ေဟာေျပာတုန္းက တစ္ခ်ိဳ႕က ဒီမွာ မရွိၾကဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ခံစားမႈေတြ ေပၚလာရင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ ဆိုတာကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေျပာပါမယ္။

ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေလ့လာခဲ့ၾကတာက . . . စိုးရိမ္ပူပန္မႈပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေၾကာက္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဒါသပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ နာက်င္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ကို သိ႐ံုသာ သိေနဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာယိက ေ၀ဒနာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ အၾကံေပးခဲ့တဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ စိုးရိမ္မႈပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေၾကာက္လန္႔မႈပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပပါတယ္လို႔ သေဘာထားႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ရတာပါ။ ဒီလို မႏွစ္သက္စရာ ခံစားမႈေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးေအာင္ ေလ့က်င့္ျခင္းဟာ အဲဒီ ခံစားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဆင္ေျပေအာင္ ကူပံ့ေပးပါတယ္။ ဒါက ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့တဲ့ နည္းေတြထဲက တစ္ခုပါ။ တစ္ျခားနည္းေတြကို စိတ္၀င္စားတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ေဟာေျပာခဲ့တာကို ကူးယူႏိုင္ပါတယ္။

အာနာပါနကမၼ႒ာန္း အလုပ္ေပး

ဒီ တရားခ်ိန္ အတြင္းမွာ အျပင္ မထြက္ၾကပါနဲ႔။

ခႏၶာကိုယ္ကို ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ အာ႐ံုစိုက္ေနၾကပါ။ မ်က္စိေတြ မွိတ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အေတြ႔အထိ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲက လႈပ္ရွားမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုသာ သိမွတ္ခံစားေနပါ။

ခႏၶာကိုယ္ကို ခံစားတတ္ေအာင္၊ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေနၾကတာပါ။

ဒီခႏၶာကိုယ္ ရွိတယ္၊ တရားဘာ၀နာ အားထုတ္ဖို႔ ဒီခႏၶာကိုယ္ကို အသံုးခ်ႏိုင္တယ္လို႔ . . . အေျခအေနကို ေက်းဇူးတင္ပါ။

ထိုင္ေနတဲ့ ဣရိယာပုထ္ကို သိမွတ္ခံစားပါ။ ဒီ ဣရိယာပုထ္နဲ႔ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိပါရဲ့လား။

ခႏၶာကိုယ္ကို သက္ေတာင့္သက္သာ ထားႏိုင္ရင္ စိတ္ကိုလည္း ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သက္ေတာင့္သက္သာ ေနတယ္ဆိုတာဟာ ကိုယ္ကိုေရာ စိတ္ကိုပါ ခုခံတံု႔ျပန္တာ မဟုတ္ပါဘူး။

အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ အာနာပါန အားထုတ္ေနပါ။ ခႏၶာကိုယ္ကို သဘာ၀အတိုင္း အသက္႐ႉခြင့္ ေပးလိုက္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ အသက္႐ႉခ်င္သလို ႐ႉပါေစ။

ခႏၶာကိုယ္က အသက္႐ႉထုတ္လိုက္ရင္ ႐ႉထုတ္တယ္လို႔ သိပါ။ ခႏၶာကိုယ္က အသက္႐ႉသြင္းလိုက္ရင္ ႐ႉသြင္းတယ္လို႔ သိပါ။ ၀င္ေလနဲ႔ ထြက္ေလအေပၚမွာပဲ လံုးလံုးလ်ားလ်ား အာ႐ံုစိုက္ထားပါ။

အေတြးေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆိုတာ သဘာ၀ပါ။ အေတြးေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႔သာ သိပါ။ အေတြးေတြကို မဆန္႔က်င္ပါနဲ႔။ အေတြးေတြကို မလိုလားတာမ်ိဳး မျဖစ္မိပါနဲ႔။ ၀င္ေလ ထြက္ေလ အေပၚမွာသာ ပိုၿပီးေတာ့ အာ႐ံုစိုက္ေနလိုက္ပါ။

ခႏၶာကိုယ္မွာ မႏွစ္သက္စရာ အေတြ႔အထိေတြ ရွိတယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကို သတိထားႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ သူတို႔ကို အာ႐ံုစိုက္ပါ။ သူတို႔နဲ႔ ရင္းႏွီးေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ မႏွစ္သက္စရာ ခံစားမႈေတြလည္း အဆင္ေျပပါတယ္လို႔ သေဘာထားႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။

[ေခါင္းေလာင္းတီးသည္။]

[၀တ္ရြတ္စဥ္]

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale