The Way to Nibbana (Part 15) - နိဗၺာန္လမ္း (အပိုင္း ၁၅)

နီ၀ရဏ သို႔မဟုတ္ ပိတ္ပင္တတ္ေသာ တရားမ်ား

“စိတ္၏ အညစ္အေၾကးတို႔သည္ ဤ ငါးပါးတို႔တည္း။ ယင္းအညစ္အေၾကးတို႔ျဖင့္ ညစ္ေပေသာ စိတ္သည္ ႏူးလည္းမႏူးညံ့၊ ျပဳလုပ္ျခင္းငွာလည္း အသင့္မျဖစ္၊ အေရာင္လည္းမထြက္၊ ႂကြပ္ဆပ္ေသာသေဘာလည္း ရွိ၏၊ အာသ၀တရားတို႔၏ ကုန္ျခင္းငွာ ေကာင္းစြာလည္း မထားႏိုင္။” (သံယုတၱနိကာယ္)

နီ၀ရဏ (နီ၀ရ္ = အတားအဆီး အပိတ္အဆို႔)သည္ ေယာဂီ၏ တိုးတက္မႈကို ဟန္႔တား၏။ နတ္ရြာနိဗၺာန္ ခရီး၌ အဆီးအတား ျဖစ္၏။ နီ၀ရဏကို “ဖံုးအုပ္တတ္ေသာ တရား၊ လႊမ္းျခံဳတတ္ေသာ တရား၊ တားဆီးခ်ဳပ္ျခယ္တတ္ေသာ တရား” အျဖစ္ျဖင့္လည္း ရွင္းျပအပ္ ရွင္းျပႏိုင္၏။

အပိတ္အပင္ အဆီးအတား နီ၀ရဏ ငါးမ်ိဳးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ  ကာမဂုဏ္ကို အလိုရွိျခင္း (ကာမစၧႏၵ)၊ မႏွစ္မ်ိဳ႕ျခင္း (ဗ်ာပါဒ)၊ ေလးလံထိုင္းမႈိင္းျခင္း (ထိနမိဒၶ)၊ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ႏွင့္ ေနာင္တပူပန္ျခင္း (ဥဒၶစၥကုကၠစၥ)၊ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္း (၀ိစိကိစၧာ)တို႔ ျဖစ္၏။

၁။ ကာမစၧႏၵ ဟူသည္မွာ အဆင္း အသံ အနံ႔ အရသာ အထိအေတြ႔ဟူေသာ ႏွစ္သက္ဖြယ္ အာ႐ံုတို႔ကို လိုခ်င္တပ္မက္မႈ သို႔မဟုတ္ ၿငိကပ္တြယ္တာမႈ ျဖစ္၏။ သတၱ၀ါကို သံသရာ၀ဋ္၌ ေႏွာင္ဖြဲ႔တတ္ေသာ သံေယာဇဥ္တရား တစ္ခု အျဖစ္လည္း ဤ နီ၀ရဏကို သတ္မွတ္ႏိုင္၏။

သာမန္ပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ မက္ေမာဖြယ္ရာ အာ႐ံု၀တၳဳတို႔၏ ဆြဲေဆာင္ျဖားေယာင္းမႈကို ခံရမည္မွာ ေသခ်ာ၏။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေလ်ာ့နည္းေသာေၾကာင့္ တြယ္တာတပ္မက္မႈ ျဖစ္မလာေအာင္ မတားျမစ္ႏိုင္ေပ။ ဤ နီ၀ရဏကို စ်ာန္အဂၤါတစ္ခုျဖစ္ေသာ တည္ၾကည္မႈ (ဧကဂၢတာ)ျဖင့္ ဟန္႔တားႏိုင္၏။ သကဒါဂါမိမဂ္ျဖင့္ ေခါင္းပါးေစအပ္၏။ အနာဂါမိမဂ္ျဖင့္ လံုး၀အျမစ္ျပတ္ေအာင္ သုတ္သင္ ဖယ္ရွားအပ္၏။ ႐ူပရာဂ၊ အ႐ူပရာဂ (႐ူပဘ၀ကို တြယ္တာမႈ၊ အ႐ူပဘ၀ကို တြယ္တာမႈ)တို႔ကဲ့သို႔ သိမ္ေမြ႔သည့္ တြယ္တာမႈတို႔ကို အရဟတၱဖိုလ္ ဆိုက္ေရာက္ျခင္းျဖင့္သာလွ်င္ အျမစ္ျဖတ္ႏိုင္၏။

ကာမစၧႏၵကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားရန္ အေၾကာင္းေျခာက္မ်ိဳး ရွိ၏။ ၎တို႔မွာ (၁) အာ႐ံု၏ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အျခင္းအရာကို ဆင္ျခင္သိမွတ္ျခင္း၊ (၂) အသုဘဘာ၀နာကို မျပတ္စူးစိုက္ ႐ႈမွတ္ျခင္း၊ (၃) ဣေျႏၵကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ (၄) အစားအစာ၌ အတိုင္းအရွည္ကို သိျခင္း၊ (၅) မိတ္ေဆြေကာင္းရွိျခင္း၊ (၆) အက်ိဳးႏွင့္ယွဥ္ေသာ တရားစကားကို ၾကားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။

၂။ ဗ်ာပါဒဟူသည္မွာ စိတ္ဆိုးမႈ သို႔မဟုတ္ အမ်က္ထြက္မႈပင္ ျဖစ္၏။ ႏွစ္သက္ဖြယ္ အာ႐ံုေၾကာင့္ တပ္မက္မႈ ျဖစ္၏။ မႏွစ္သက္ဖြယ္ အာ႐ံုေၾကာင့္ ေဒါသ ျဖစ္၏။ ဤကား ကမၻာေလာက တစ္ခုလံုးကို ေလာင္ၿမိႇဳက္ေနသည့္ အႀကီးမားဆံုး မီးႏွစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္၏။ ၎တို႔သည့္ ေမာဟ၏ ေထာက္ပံ့မႈကို ယူ၍ ေလာက၌ရွိေသာ ဆင္းရဲဒုကၡ အားလံုးကို ထုတ္လုပ္ဖန္တီး၏။ စိတ္ဆိုးေဒါသကို စ်ာန္အဂၤါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ ပီတိျဖင့္ ဟန္႔တားႏိုင္၏။ ဗ်ာပါဒကို သကဒါဂါမိမဂ္ျဖင့္ ေခါင္းပါးေစအပ္၏။ အနာဂါမိမဂ္ျဖင့္ အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္အပ္၏။

ဗ်ာပါဒကို သုတ္သင္ပယ္ရွားရန္ အေၾကာင္းေျခာက္မ်ိဳး ရွိ၏။ ၎တို႔မွာ (၁) အာ႐ံုကို ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္သိမွတ္ျခင္း၊ (၂) ထိုေမတၱာဘာ၀နာကို မျပတ္ စူးစိုက္႐ႈမွတ္ျခင္း၊ (၃) ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာ ရွိ၏ဟု ႐ႈျမင္ျခင္း၊ (၄) ထိုအျမင္ကို ေစာင့္ထိန္းထားျခင္း၊ (၅) မိတ္ေဆြေကာင္း ရွိျခင္း၊ (၆) အက်ိဳးႏွင့္ယွဥ္ေသာ တရားစကားကို ၾကားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။

၃။ ထိနဟူသည္မွာ စိတ္၏ အမႈ၌ မခံ့ျခင္း သို႔မဟုတ္ ပ်င္းရိျခင္း ျဖစ္၏။ ေစတသိတ္တို႔၏ အမႈ၌ မခံ့ျခင္းသည္ မိဒၶမည္၏။ ထိုင္းမႈိင္းေသာစိတ္သည္ သစ္ပင္၌ တြဲခိုေနေသာ လင္းႏို႔ကဲ့သို႔ ၿငိမ္သက္၏။ တုတ္ေခ်ာင္း၌ ၿငိကပ္ေနေသာ သကာခဲကဲ့သို႔ ျဖစ္၏။ မျပန္႔မက်ဲ မာေၾကာေတာင့္တင္းသည့္ ေထာပတ္စိုင္ကဲ့သို႔ ျဖစ္၏။ ခႏၶာကိုယ္ ေလးလံထိုင္းမႈိင္းမႈကို ထိနမိဒၶဟု မမွတ္ယူသင့္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိနမိဒၶကို ပယ္ၿပီးသည့္ ရဟႏၲာတို႔သည္ ကိုယ္ခႏၶာ ပင္ပမ္းႏြမ္းနယ္မႈကို ေတြ႔ၾကံဳ ခံစားရေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ထိနမိဒၶသည္ နာမ္ခႏၶာ ၿငိမ္သက္မႈကို အားေပးၿပီး အားသြန္စိုက္ထုတ္မႈ (၀ီရိယ)ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္၏။ ၎တို႔ကို စ်ာန္အဂၤါမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ၀ိတက္၊ ၀ိစာရတို႔ျဖင့္ ဟန္႔တားႏိုင္၏။ အရဟတၱဖိုလ္ ဆိုက္ေရာက္သည္ႏွင့္ အျမစ္ျပတ္၏။

အေၾကာင္းေျခာက္မ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ထိနမိဒၶကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။ ၎တို႔မွာ (၁) အစာအာဟာရ၌ အတိုင္းအရွည္ရွိျခင္း၊ (၂) ခႏၶာကိုယ္ အေနအထားေျပာင္းျခင္း၊ (၃) အေရာင္အလင္းကို အာ႐ံုျပဳျခင္း၊ (၄) ဟင္းလင္းျပင္၌ ေနျခင္း၊ (၅) မိတ္ေဆြေကာင္းရွိျခင္း၊ (၆) အက်ိဳးႏွင့္ယွဥ္ေသာ တရားစကားကို ၾကားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။

၄။ ဥဒၶစၥဟူသည္ စိတ္မၿငိမ္သက္မႈ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္၏။ ဥဒၶစၥသည္ အကုသိုလ္စိတ္ အားလံုးႏွင့္ ယွဥ္၏။ မေကာင္းမႈ တစ္ခုခုကို စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ စိတ္မၿငိမ္သက္မႈျဖင့္ ျပဳလုပ္သည္မွာ ထံုးစံပင္ ျဖစ္၏။ ကုကၠဳစၥဟူသည္ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ က်ဴးလြန္မိေသာ မေကာင္းမႈ၊ မျပဳလိုက္မိေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ ေနာင္တရျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ က်ဴးလြန္မိေသာ မေကာင္းမႈကို စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္းျဖင့္ မေကာင္းက်ိဳးမွ မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေပ။ အေကာင္းဆံုးေသာ ေနာင္တမွာ ထို အကုသိုလ္ကို တစ္ဖန္ မျပဳလိုေသာ ဆႏၵသာ ျဖစ္၏။

ဥဒၶစၥ ကုကၠစၥ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို စ်ာန္အဂၤါ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ပီတိျဖင့္ ဟန္႔တားႏိုင္၏။ (၁) အသိပညာ သို႔မဟုတ္ ေလ့လာသင္ယူမႈ၊ (၂) ေမးျမန္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ (၃) ၀ိနည္းသိကၡာ ထံုးတမ္းဥပေဒသကို သိနားလည္ျခင္း၊ (၄) မေထရ္ႀကီးတို႔ကို ေပါင္းေဖာ္ဆည္းကပ္ျခင္း၊ (၅) မိတ္ေဆြေကာင္း ရွိျခင္း၊ (၆) အက်ိဳးႏွင့္ယွဥ္ေသာ တရားစကားကို ၾကားနာျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေျခာက္မ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ဥဒၶစၥ ကုကၠစၥတို႔ကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။

၅။ ၀ိစိကိစၧာဟူသည္ သံသယ သို႔မဟုတ္ မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္၏။ ပညာေဆး၀ါး ကင္းမဲ့မႈသည္ ၀ိစိကိစၧာ မည္၏ (၀ိ = ကင္းမဲ့ေသာ၊ စိကိစၧ = ပညာ)။ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ ေတြးေခၚၾကံစည္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စိုးရိမ္မႈ၊ မေက်နပ္မႈကိုလည္း ၀ိစိကိစၧာဟု ဆို၏ (၀ိ = ရွာေဖြျခင္း၊ ကိစၧ = စိုးရိမ္မႈ၊ မေက်နပ္မႈ)။

ဘုရားစသည္တို႔အေပၚ သံသယရွိမႈကို ၀ိစိကိစၧာနီ၀ရဏဟု မဆိုလိုေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္သူတို႔သည္ပင္ ၀ိစိကိစၧာကို တားျမစ္ပယ္ရွားၿပီး စ်ာန္ရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ သံေယာဇဥ္ထိုက္ေသာ ၀ိစိကိစၧာသည္ ဘုရားစသည္တို႔အေပၚ သံသယရွိျခင္း ျဖစ္၏။ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အမႈကိစၥ တစ္ခုခု၌ မတည္ျမဲျခင္း သေဘာလကၡဏာသည္ ၀ိစိကိစၧာနီ၀ရဏ မည္၏။ အ႒ကထာ အဆိုအရ တစ္စံုတစ္ရာကို အရွိအမွန္အတိုင္း မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္းသည္ ၀ိစိကိစၧာ မည္၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ မျပတ္သားမႈ ျဖစ္၏။

စ်ာန္အဂၤါျဖစ္ေသာ ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈ ၀ိတက္ျဖင့္ ၀ိစိကိစၧာကို ဟန္႔တားႏိုင္၏။ ေသာတာပတၱိမဂ္ ရလွ်င္ ၀ိစိကိစၧာ အျမစ္ျပတ္၏။

အေၾကာင္းေျခာက္မ်ိဳးျဖင့္ ၀ိစိကိစၧာကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။ ၎တို႔မွာ (၁) ဓမၼ ႏွင့္ ၀ိနယကို သိျခင္း၊ (၂) ေဆြးေႏြးျခင္း သို႔မဟုတ္ ေမးျမန္းျခင္း၊ (၃) ၀ိနည္းသိကၡာ ထံုးတမ္းဥပေဒသကို သိနားလည္ျခင္း၊ (၄) လြန္ကဲေသာ ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရား ရွိျခင္း၊ (၅) မိတ္ေဆြေကာင္း ရွိျခင္း၊ (၆) အက်ိဳးႏွင့္ယွဥ္ေသာ တရားစကားကို ၾကားနာျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။

နာဒရေထရ္ ၏  The Way to Nibbana ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုပါသည္။

ဆက္ပါဦးမည္။