သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၂၆)

(. . . . .မွ အဆက္)

ပထမေန႔ - ဘာ၀နာႏွင့္ လုပ္ကိုင္ျခင္း

(ေဟာင္ေကာင္၊ ၁၃ ေအာက္တိုဘာ၊ ၁၉၉၇)

ဆရာႀကီး။  ။ သိပ္လွတဲ့ ဒီေနရာမွာ ရက္ေတြေတာ္ေတာ္ၾကာေအာင္ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြနဲ႔ အုပ္စုလိုက္ ေနထိုင္ခြင့္ရတာ ၀မ္းသာစရာပါပဲ။ ဒီအခြင့္အေရး ရရွိတာကို ေက်းဇူးလည္း တင္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္ရက္ေတြမွာ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ နည္းနည္းပါးပါး အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ၾကမွာက . . . ဓမၼအရည္အေသြး တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားေလ့လာၾကမယ္။ ဓမၼလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ အေထာက္အကူရမယ့္ အရည္အေသြးေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအင္ ႀကိဳးစားၾကမယ္။

ေပါ့ေပါ့ပါးပါး

ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ဘာ၀နာ အက်င့္ကို ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔ ေလ့လာစမ္းသပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါမယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္ အေလးေပး ေျပာၾကားလိုတဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ၀နာ အလုပ္ကို ေပ်ာ္စရာအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာပါ။ ဘာ၀နာကေန ရသေပၚေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကာယိကဒုကၡ ေစတသိကဒုကၡ၊ မႏွစ္သက္စရာ အေတြ႔အၾကံဳ မွန္သမွ်နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင့္တယ္ ဆိုတာကိုလည္း အေလးေပး ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ မႏွစ္သက္စရာ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ ကိုယ့္အစၨၽတၱက အဆိုးပိုင္းကို မၾကည့္ခ်င္ၾကပါဘူး။ လာမယ့္ ရက္ေတြအတြင္းမွာ သဘာ၀အတိုင္း ျဖစ္ေပၚလာတာေတြကို ျဖစ္ခြင့္ေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚတာေတြကို မဖိႏွိပ္ရပါဘူး။ မဖယ္ရွားရပါဘူး။ မျငင္းဆန္ရပါဘူး။ သူတို႔ေၾကာင့္ စိတ္ မထိခိုက္ရပါဘူး။ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ ျဖစ္ေပၚပါေစ။ သူတို႔နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ပါ။ သူတို႔ကို ေလ့လာစရာ အခြင့္အေရးေတြလို႔ ႐ႈျမင္ပါ။

အသိ

ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ အရည္အေသြး ေနာက္တစ္မ်ိဳးက အသိရွိျခင္း၊ သတိရွိျခင္း၊ ႏိုးၾကားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အၾကံေပးခ်င္တာက . . . အခိုက္အတန္႔တိုင္း သိမွတ္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ၊ အသိေတြ စပ္ေနေအာင္ ဘယ္ေလာက္ အားထုတ္ႏိုင္သလဲဆိုတာကို သိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါမယ္။ ဒီအခန္းထဲမွာ ရွိေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပင္ေရာက္ေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ခြဲျခားမႈ မျပဳသင့္ပါဘူး။ အဲဒါဆိုရင္ ဘာ၀နာကို ဘ၀ရဲ့ အစိတ္အပိုင္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ အသက္ ရွင္သန္နည္းပါပဲ။ ဘ၀ေနနည္းပါပဲ။

ေမတၱာ

ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ အရည္အေသြး ေနာက္တစ္မ်ိဳးက ေမတၱာတရား ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြ အစုအဖြဲ႔လုိက္ ရွိေနပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္လို ဆက္ဆံႏိုင္ၾကသလဲ။ အခ်င္းခ်င္း နားလည္ႏိုင္စြမ္းကို ဘယ္လို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ႏိုင္ၾကသလဲ။ သူတစ္ပါးကို ကူညီတာဟာ ကိုယ့္ကိုယ့္ကိုယ္ ကူညီတာပါပဲ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကူညီတာဟာလည္း သူတစ္ပါးကို ကူညီတာပါပဲလို႔ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

ဒီ အရည္အေသြးကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္တာဟာ ေကာင္းျမတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကူညီရင္း သူတစ္ပါးကို ကူညီၿပီးသား ျဖစ္သြားပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ . . . မိမိရယ္ သူတစ္ပါးရယ္လို႔ ထူးျခား ကြဲျပားတာကို မေတြ႔ရေတာ့ပါဘူး။ အစီအစဥ္အတိုင္း သြားပါမယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ တစ္ျခား အရည္အေသြးေတြ၊ တစ္ျခား အရည္အခ်င္းေတြကို အေလးေပး ေျပာၾကားပါမယ္။

ႏိုးထခ်ိန္

သိၾကတဲ့အတိုင္း . . . မနက္ ေလးနာရီ ေလးဆယ့္ငါးမိနစ္မွာ ႏိုးထၾကရပါမယ္။ အိပ္ယာက ႏိုးတာနဲ႔ ဘာ၀နာအလုပ္ စၾကရပါမယ္။ ဒီမွာ ႏိုးထတာနဲ႔ အိမ္မွာ ႏိုးထတာ အေျခအေနခ်င္း မတူပါဘူး။ ဥပမာတစ္ခု ့. . . အိမ္သာ သြားတဲ့အခါ အိမ္သာထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္ ရွိေနႏွင့္တယ္ . . .။ ဒါကို ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ အကဲခတ္ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ ဒုကၡ ေရာက္ရပါသလား။ ဒီ အေျခအေနေၾကာင့္ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းရဲ့လား။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အရည္အခ်င္း ေနာက္တစ္မ်ိဳး ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ သည္းခံၿပီး ေစာင့္တတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ေျပာတာပါ။ ႏိုးထလိုက္တာနဲ႔ တစ္ျခားအေျခအေနေတြ၊ တစ္ျခားစိန္ေခၚမႈေတြလည္း ၾကံဳရႏိုင္ပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ဖို႔၊ ၾကံဳရတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာသင္ယူစရာ အေတြ႔အၾကံဳေတြအျဖစ္ ႐ႈျမင္ဖို႔ အေလးေပး ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ဘာ၀နာကို အဲဒီလို စသင့္ပါတယ္။

အ႐ုဏ္ဦး

အဲဒီေနာက္ အုပ္စုလိုက္ တရားထိုင္ဖို႔ ငါးနာရီမွာ ဆံုၾကပါမယ္။ တရားထိုင္ဖို႔ ေကာင္းတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါၿပီးရင္ အ႐ုဏ္စာ စားၾကပါမယ္။ စားခန္းေသာက္ခန္းကလည္း အေရးပါတဲ့ ဘာ၀နာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စားရင္းေသာက္ရင္း အသိ သတိ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အလြန္ေကာင္းတဲ့ အခြင့္အေရးပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳက္တာေတြ၊ မႀကိဳက္တာေတြ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို သတိနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ အစာစားေနတုန္းမွာ ၀ါးတာ၊ မ်ိဳတာနဲ႔ အရသာခံတာ . . . ဒီသံုးမ်ိဳးကို သိမွတ္ဖို႔ အေလးေပး ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အစာကို အရသာ ခံလိုက္တဲ့ အခိုက္အတန္႔ကို ေတြ႔ေအာင္ရွာၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္ လိုအပ္တဲ့ အစာ ပမာဏကိုလည္း သိေအာင္လုပ္ပါ။ အလြန္အကၽြံ မစားပါနဲ႔။ နည္းလည္း မနည္းလြန္းပါေစနဲ႔။ အစာစားရင္းနဲ႔ မဇၥၽိမပဋိပဒါ အလယ္အလတ္လမ္းကို ေဖာ္ထုတ္ပါ။

အစာစားရင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္လို႔ရတဲ့ အရည္အေသြး ေနာက္တစ္မ်ိဳးက . . . အစာစားရင္း ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ပဲ မၾကည့္ဘဲ သူတစ္ပါးကိုပါ သတိထားၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ သူမ်ားေတြ ဘာလိုအပ္သလဲ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ သူတစ္ပါးရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အုပ္စုနဲ႔ စားေနရင္း ဒီ အရည္အေသြး ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုင္ပါတယ္။ မေကာင္းဘူးလား။

လုပ္ငန္းခြင္ ကမၼ႒ာန္း

အ႐ုဏ္စာၿပီးရင္ လုပ္ၾကရမွာကို . . . လုပ္ငန္းခြင္ ကမၼ႒ာန္းလို႔ နာမည္ေပးထားပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ လုပ္စရာ ရွိတာကို သတိနဲ႔ လုပ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သိမွတ္မႈနဲ႔ လုပ္ကိုင္တာပါ။ ကိုယ္လုပ္ေနတာကို လံုးလံုးလ်ားလ်ား အာ႐ံုစိုက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္အကိုင္ကို ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ခြဲျခားၿပီး မျမင္မိေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခု အေရးႀကီးတာက . . . အလုပ္လုပ္ရင္း အရည္ေသြးေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းကိစၥဟာ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးႏိုင္စြမ္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ႏိုင္ပါရဲ့လား။ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနတယ္ဆိုရင္ အစာစားၾကမယ့္ ေယာဂီေတြအေပၚ ထားရွိတဲ့ ေမတၱာတရား ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ အလုပ္က ကူပံ့ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္ႏိုင္ပါရဲ့လား။ ေမတၱာနဲ႔ ခ်က္ျပဳတ္ေပးပါရေစ . . .။ ဒီလို သေဘာထားကို လုပ္ငန္းခြင္ ကမၼ႒ာန္းမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္လို႔ရပါတယ္။ တံျမက္လွဲတယ္ဆိုရင္ သန္႔ရွင္းေအာင္ လွဲတယ္၊ လွပေအာင္ လွဲတယ္၊ ေယာဂီေတြ အဆင္ေျပေအာင္ လွဲေပးတယ္လို႔ သေဘာထားပါ။ က႐ုဏာကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေနတာ ျဖစ္တယ္၊ ေမတၱာကို လက္ေတြ႔ ပံုေဖာ္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ လုပ္ငန္းခြင္ ကမၼ႒ာန္းကို ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။

အုပ္စုလိုက္ ကမၼ႒ာန္း

ၿပီးေတာ့ . . . အုပ္စုလိုက္ အားထုတ္ၾကပါမယ္။ အုပ္စုလိုက္ အားထုတ္ခ်ိန္မွာ . . . ထိုင္တာ၊ ရပ္တာနဲ႔ ေလွ်ာက္တာ . . . ဣရိယာပုထ္ သံုးမ်ိဳးနဲ႔ အားထုတ္ပါမယ္။

ဣရိယာပုထ္ တစ္ခုကေန တစ္ခု ေျပာင္းလဲၿပီး . . . ဘယ္ေလာက္ထိ စဥ္ဆက္မျပတ္ ႐ႈမွတ္ႏိုင္သလဲ ၾကည့္ၾကရေအာင္။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale