သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၂၀)

(. . . . .မွ အဆက္)

အာနာပါနကမၼ႒ာန္း ေဆြးေႏြးခ်က္

ေယာဂီ။  ။ တရားထိုင္ေနတုန္းမွာ ေနာက္ေက်ာက ေခၽြးေတြ တအား ထြက္ပါတယ္။ ရႊဲစိုေနတာပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခုက အသက္႐ႉတာကို အာ႐ံုစိုက္လိုက္ရင္ အသက္႐ႉ ျမန္လာပါတယ္။ တစ္ျခားကို အာ႐ံုစိုက္လိုက္ရင္ေတာ့ အသက္႐ႉတာ ပံုမွန္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

ေက်ာမွာ ေခၽြးထြက္တယ္ဆိုတဲ့ ပထမ အခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ . . . ေနာက္ေက်ာမွာ ေခၽြးထြက္တယ္လို႔ပဲ သိမွတ္ပါ။ ေခၽြး သူဟာသူ ထြက္ပါေစ။ ေခၽြးထြက္ျခင္းနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ပါ။

ဒုတိယ အခ်က္က . . . အသက္႐ႉတာကို အာ႐ံုစိုက္လိုက္ရင္ အသက္႐ႉ ျမန္လာတယ္။ တစ္ျခားကို အာ႐ံုစိုက္လိုက္ရင္ အသက္႐ႉတာ ပံုမွန္ ျဖစ္သြားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အၾကံေပးခ်င္တာက . . . အစပိုင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္က သဘာ၀အတိုင္း အသက္႐ႉေနပါေစ။ အသက္႐ႉတာကို အာ႐ံုစိုက္ဖို႔အေရး ေမ့ထားလိုက္ပါ။ ထိုက္႐ံုပဲ ထိုင္ေနၿပီး . . . ခႏၶာကိုယ္ အသက္႐ႉခ်င္သလို ႐ႉပါေစ။ အေတာ္ၾကာေအာင္ ဘာမွ မလုပ္ဘဲ ေနလိုက္ပါ။ တရားအားထုတ္တယ္လို႔ မျမင္ပါနဲ႔။ ေလ့က်င့္ခန္း တစ္ခုခု လုပ္ေနတယ္လို႔ သေဘာထားပါ။ ဘာမွ လုပ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ အသက္႐ႉခ်င္သလို ႐ႉခြင့္ေပးထားတာပါ။

သီရိလကၤာမွာ ကမၼ႒ာန္းဆရာ တစ္ေယာက္က ေျပာပါတယ္။ တရားထိုင္တဲ့ အခါမွာ တရားထိုင္တာကို အထူးတလည္ ကိစၥရပ္လို႔ ထင္မိရင္ ထူးထူးျခားျခား ျပႆနာေတြ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အသက္႐ႉမႈကို အထူးတလည္ အာ႐ံုစိုက္လိုက္တယ္။ ဒီေတာ့ အသက္႐ႉမႈက မူမမွန္တာ လုပ္ျပတယ္။ အသက္႐ႉမႈကို ပစ္ထားလိုက္ေတာ့ . . . သူက ပံုမွန္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဘာ၀နာအလုပ္နဲ႔ အသက္႐ႉမႈကို အထူးအဆန္းလို႔ မထင္ပါတယ္။ အသက္႐ႉမႈကိုသာ သိေနပါ။ အျပင္မွာ ရွိေနတဲ့အခါ၊ တရားမထိုင္တဲ့ အခါမွာလည္း အသက္႐ႉမႈနဲ႔ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ပါေစနဲ႔။ တစ္ျခား အခ်ိန္ေတြမွာလည္း အသက္႐ႉမႈကို သိေနပါ။

လက္ေတြ႔က်တဲ့၊ အသံုးက်တဲ့ ေမးခြန္းေတြေမးလို႔ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေကာင္းေတြ မွ်ေ၀ေပးသူေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြ ဒီေနရာမွာ စုေပါင္းၿပီး တရားထိုင္ၾကတာ၊ အခ်င္းခ်င္း အေတြ႔အၾကံဳေတြ ဖလွယ္ၾကတာ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါဟာ တကယ္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။

ေယာဂီ။  ။ တရားအားထုတ္ေနတုန္းမွာ ျဖစ္သင့္တာ မျဖစ္သင့္တာေတြ ရွိပါသလား သိခ်င္ပါတယ္။  ဥပမာ . . . ထိုင္ရင္း႐ႈမွတ္ေနတုန္းမွာ အေတြးေတြကို မရပ္တန္႔ႏိုင္ပါဘူး။ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ႐ႈမွတ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ အေျခအေန ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရားထိုင္တဲ့အခါ၊ အေတြးေတြ ေပၚလာတဲ့အခါမွာေတာ့ . . . အေတြးကို ရပ္ေအာင္လုပ္ရမလား၊ ဒီတိုင္းပဲ ထားလိုက္ရမလား ၀ိ၀ါဒကြဲျပားေနပါတယ္။

ဆရာႀကီး။  ။ ဒီေမးခြန္း ေမးတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာပါတယ္။ ဒီျပႆနာက ၾကံဳေနက်မို႔ပါ။

အေတြးကို ရပ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အေတြးကို ရပ္တန္႔ေအာင္ ႀကိဳးစားေလ အေတြးေတြ မ်ားလာေလပါပဲ။ အေတြးေတြ ေပၚလာတာ သဘာ၀ပါပဲလို႔ အလုပ္ေပးတရားတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ပထမဆံုး တရားခ်ိန္တုန္းက အားထုတ္ခဲ့သလိုေပါ့။ အေတြးေတြကိုသာ သိဖို႔၊ သတိျပဳမိဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရပါမယ္။ အေတြးေတြ၊ အသံေတြ၊ အထိအေတြ႔ေတြ။ စိတ္ထဲကိုယ္ထဲမွာ ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေနေပါ့ . . .။ ဒီေတာ့ အားထုတ္ေနရင္း အေတြးေတြ ေပၚလာရင္ ဘာမွ ၀ိ၀ါဒ ကြဲျပားစရာ မလိုပါဘူး။

ဒုတိယ တရားခ်ိန္မွာလည္း အသက္႐ႉတာကို သိမွတ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ အေတြးေတြ ေပၚလာတဲ့ အခါမွာ ေပၚလာတဲ့ အေတြးေတြကို သိႏိုင္ေအာင္၊ သတိျပဳမိေအာင္၊ သူတို႔နဲ႔ ရင္းႏွီးေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ အျငင္းပြားစရာ မရွိပါဘူး။ အေတြးေတြကို သိလိုက္ၿပီး အသက္႐ႉမႈဆီ ျပန္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္႐ႉတာကို ခဏေလာက္ သိမွတ္ၿပီးေတာ့ အေတြးေတြ ၀င္လာျပန္တာပါပဲ။ ဒါဟာ စိတ္ရဲ့ သဘာ၀ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိပ္ၿပီး မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာ၀နာဆိုတာ စိတ္ရဲ့ အလုပ္လုပ္ပံုကို နားလည္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔တာပါ။ ျဖစ္ေပၚေနတာေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔တာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ . . . အသက္႐ႉမႈဆီကို ျဖည္းျဖည္းသက္သာနဲ႔ ညင္ညင္သာသာ ျပန္လာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာပါ။

တရားထိုင္မေနတဲ့ အခါမွာေတာင္မွ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေတြးေတြကို သိေနဖို႔၊ သတိစိုက္ေနဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ နားနားေနေန ေနတဲ့အခါ၊ စားေနေသာက္ေနတဲ့ အခါေတြမွာလည္း အေတြးေတြ ရွိတာပါပဲ။ တရားထိုင္ေနတုန္းမွာမွ မဟုတ္ဘဲ ဘာပဲလုပ္ေနလုပ္ေန အေတြးေတြကို သိေနေအာင္ ေလ့က်င့္တာဟာ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ အေတြးေတြကို ေစာင့္ၾကည့္႐ံု ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္၊ ငါ့အေတြးေတြက ဘယ္လို အေတြးေတြလဲလို႔ စစိစစ္ျခင္းအားျဖင့္ အေတြးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အမ်ားႀကီး ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။

အေတြး အမ်ားစုဟာ ကိုယ့္အေၾကာင္း ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူတစ္ပါးအေၾကာင္း ျဖစ္မယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ ကိုယ့္အေၾကာင္း သူ႔အေၾကာင္း မေကာင္းတဲ့ အေတြးဆိုးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္း သူ႔အေၾကာင္း မေကာင္းတဲ့ အေတြးဆိုးေတြ ဘယ္လို ရရွိလာတယ္ဆိုတာ သိဖို႔ပါပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အေတြးဆိုးေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ စိတ္ခံစားမႈေတြ ဘယ္လို ေပၚေပါက္လာတယ္ဆိုတာ သိဖို႔ပါပဲ။ အေတြးေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ရမယ့္ ဉာဏ္အျမင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အတိတ္အေၾကာင္း ပိုစဥ္းစားသလား။ အနာဂတ္အေၾကာင္း ပိုစဥ္းစားသလား။ အတိတ္အေၾကာင္း ဘာျဖစ္လို႔ ပိုစဥ္းစားတာလဲ။ အနာဂတ္အေၾကာင္း စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ဘာျဖစ္လာသလဲ။ စိုးရမ္ပူပန္သလား။ အေျဖရွာဖို႔ လိုပါတယ္။ အေတြးေတြကို ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။ အေတြးေတြက ဘယ္လိုဘယ္ပံု . . . စိတ္ခံစားမႈေတြ ဖန္တီးတယ္၊ ဆင္းရဲဒုကၡ ဖန္တီးတယ္ဆိုတာ သိေအာင္ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါဟာ က်င့္စဥ္ရဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေတြးေတြကို ရပ္တန္႔စရာ မလိုတဲ့အျပင္ သူတို႔ကို နားလည္ဖို႔၊ ေလ့လာဖို႔၊ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ေမးစရာ ရွိပါေသးလား။ တစ္ျခား အခက္အခဲေတြ ရွိပါေသးလား။

ေယာဂီ။  ။ ကၽြန္ေတာ့္ ကိုယ္ေတြ႔တစ္ခု ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခါတုန္းက သုတၱန္တစ္ခု ဖတ္ၿပီးေတာ့ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ တရားအားထုတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ပံုက . . . မ်က္လံုးထဲမွာ အလင္းေတြ ေတာက္ပါလာပါတယ္။

ေရႊေရာင္အလင္းပါ။

မ်က္စိ မွိတ္ထားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်က္စိ ဖြင့္ထားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ လင္းေနတာပါပဲ။ နာရီ၀က္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။ အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္ နည္းနည္းေတာ့ ေၾကာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တာ ပံုမွန္ ဟုတ္သလား မဟုတ္ဘူးလား မသိပါဘူး။ ဒီလို ျပႆနာကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ သိခ်င္ပါတယ္။

ဆရာႀကီး။  ။ ဘာ၀နာ အက်င့္မွာ အဲဒီလို ျမင္ေယာင္တာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ျမင္ေယာင္မႈေတြဟာ တစ္ခါတစ္ခါမွာ အလြန္ ႏွစ္သက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွာေတာ့ တကယ့္ကို မႏွစ္သက္စရာေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္ ခဏခဏ ေျပာတာေပါ့။ ႏွစ္စရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မႏွစ္သက္စရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလင္းေတြ ျမင္ရတယ္၊ အလင္းေတြ ၾကံဳေတြ႔ေနရတယ္လို႔သာ သိမွတ္ပါ။ ပံုမွန္ ဟုတ္သလား၊ ပံုမွန္ မဟုတ္ဘူးလား မစဥ္းစားပါနဲ႔။ အဲဒီလို တံု႔ျပန္တယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ထဲ ၀င္ပါမိပါေတာ့တယ္။ ေစာင့္ၾကည့္႐ံု ၾကည့္ရမွာပါ။ မပါ၀င္ မစြက္ဖက္ဘဲ သိ႐ံုေလး သိေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အဆင္ေျပတယ္လို႔ သေဘာထားရမွာပါ။ အလင္းေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာရင္ ရပ္စဲသြားပါလိမ့္မယ္။

ေယာဂ

ေယာဂခ်ိန္ ေရာက္ပါၿပီ။ ေယာဂနဲ႔ ဘာ၀နာ ဆက္စပ္မႈအေၾကာင္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တစ္ခုက . . . ေယာဂလုပ္တဲ့ အခါမွာ ခႏၶာကိုယ္ကို သတိထားရပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ေျပေလ်ာ့ေနေအာင္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေပၚ ခင္ခင္မင္ခင္ ၾကင္ၾကင္နာနာျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ အခိုက္အတန္႔ကို ေတြၾကံဳခံစားႏိုင္ေအာင္ ေယာဂေလ့က်င့္ခန္းကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ေယာဂနဲ႔ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း ဆက္စပ္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

ေယာဂလုပ္ဖို႔ အသင့္ျပင္ဆင္ပါ။ ေယာဂ လုပ္ေနခ်ိန္မွာ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ အခက္အခဲေတြ ေတြ႔ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ၾကံဳရတာေတြကို ကမၼ႒ာန္အာ႐ံု လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေယာဂလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ ေအးေအးသက္သက္ ရွိေနပါလိမ့္မယ္။ ကမၼ႒ာန္းထိုင္တဲ့ အခါမွာ ဒီလို ေအးေဆးတဲ့ ကိုယ္စိတ္နဲ႔ ထိုင္ေနၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတာေတြကို ႐ႈမွတ္ၾကပါမယ္။ အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ေယာဂ မလုပ္တဲ့သူေတြ ပါတယ္ဆိုရင္ . . . စကား မေျပာၾကပါနဲ႔။ တစ္ေနရာရာ သြားၿပီး စႀကႍကမၼ႒ာန္း အားထုတ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ . . . တစ္ေနရာရာသြားၿပီး ခံုေပၚမွာ ေအးေအးေဆးေဆး ထိုင္ေနရင္း အခိုက္အတန္႔တိုင္း အခိုက္အတန္႔တိုင္း စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ပါ။ ေယာဂမွာ မပါ၀င္ဘူးဆိုရင္ ဒီလို တစ္ေယာက္တည္း အားထုတ္ခြင့္ကို အသံုးခ်ပါ။ ကဲ . . . အခု ေယာဂဆရာ လာပါလိမ့္မယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

[ေယာဂ]

စႀကႍကမၼ႒ာန္း အလုပ္ေပး

စႀကႍကမၼ႒ာန္း အားထုတ္ၾကရေအာင္။ စႀကႍကမၼ႒ာန္း အားထုတ္တာက . . . သတိနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖည္းျဖည္းေလွ်ာက္ပါ။ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ အေပၚမွာသာ အာ႐ံုစိုက္ထားပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ေနတဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အေတြ႔အထိ မ်ိဳးစံုကို ခံစားရပါလိမ့္မယ္။ အေတြးေတြ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ အေတြးေတြကို လႊတ္ေပးလိုက္ၿပီး ေလွ်ာက္လွမ္းဆဲ ပစၥဳပၸန္ အေျခအေနဆီ ျပန္လာပါ။

စႀကႍကမၼ႒ာန္း အားထုတ္ဖို႔ စီစဥ္ရပါမယ္။ ႏွစ္အုပ္စု ခြဲလိုက္ၾကရင္ ေကာင္းမယ္။ တစ္အုပ္စုက ဒီေနရာမွာ ေလွ်ာက္ပါ။ တစ္အုပ္စုက စင္ေပၚမွာ ေလွ်ာက္ပါ။ တစ္ေယာက္ေနာက္က တစ္ေယာက္လိုက္ေလွ်ာက္ၿပီး စက္၀ိုင္းႏွစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာက္ၾကပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ စႀကႍကမၼ႒ာန္း အားထုတ္ေနခိုက္မွာ လိုအပ္တဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ကၽြန္ေတာ္ ေပးပါမယ္။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale