လကၤာထဲက ဇာတ္ (၂)

(. . . . . မွ အဆက္)

က်မ္းစာထုတ္ေ၀မႈ

ပထမစာမူ

ျပဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း ေက်းဇူးရွင္ မန္လည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ ဆယ္၀ါရခ်ိန္မွ စ၍ မဟာသုတကာရီ မဃေဒ၀လကၤာသစ္ကို ျပဳစုေတာ္မူခဲ့၏။ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္ေက်ာ္ ေလးဆယ္နီးပါးၾကာေအာင္ ေရးသားခဲ့ရၿပီး ၁၂၆၆-ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္ (၁၄)ရက္၊ ည ရွစ္နာရီ၌ အၿပီးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုစာမူကို ၁၂၆၉-ခုႏွစ္၌ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ရတနာဒီပံ ပံုႏွိပ္တိုက္က ပထမဆံုး ထုတ္ေ၀သည္။ ထိုက်မ္း၌ ခက္ဆစ္အဖြင့္ျဖစ္ေသာ လီနတၳဒီပနီ အပါအ၀င္ စာမ်က္ႏွာ (၃၀၄)မ်က္ႏွာ ရွိ၏။ အခန္း (၆)ခန္း ခြဲထား၏။ လကၤာေပါင္း (၃၂၂)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ဒုတိယစာမူ

ရတနာဒီပံ ပံုႏွိပ္တိုက္က ထုတ္ေ၀ေသာ မဃေဒ၀လကၤာသစ္၏ ျပည့္စံုခန္႔ျငားမႈကို မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက အားရေတာ္မမူေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါက်မ္းကို ထပ္မ၍ံ ျဖည့္စြက္ျပင္ဆင္ ေရးသားေတာ္မူ၏။ ထိုသို႔ သုတ္သင္အပ္ေသာ ဒုတိယစာမူကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္ႀကီးမ႑ိဳင္ ပိဋကတ္ပံုႏွိပ္တိုက္က ၁၂၇၆-ခုႏွစ္၌ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀သည္။ ထိုစာအုပ္၌ လီနတၳဒီပနီ မပါ၀င္ေတာ့ေပ။ စာစီၿပီမွ ေတြ႔ရေသာ အမွားမ်ားကို စုေဆာင္းျပင္ဆင္၍ “ထပ္မံျပင္ဆင္ခ်က္”ဟူေသာ ဇယားျဖင့္ စာအုပ္ေရွ႕ပိုင္း၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ စာ (၄၈၆)မ်က္ႏွာ ရွိ၏။ အခန္း (၆)ခန္းပင္ ခြဲထားသည္။ လကၤာေပါင္း (၆၂၄)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။ ပထမစာမူထက္ စာပိုဒ္ေပါင္း (၃၀၂)ပိုဒ္အထိ တိုးလာ၏။

တတိယစာမူ

မန္လည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ ျပည္ႀကီးမ႑ိဳင္ထုတ္ မဃေဒ၀လကၤာသစ္ကိုလည္း အားရေတာ္မမူေသးဘဲ ထိုစာမူကို ၁၂၈၁-ခုႏွစ္၌ ထပ္မံ၍ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ေတာ္မူျပန္သည္။ ထပ္မံျပဳစုအပ္ေသာ တတိယ စာမူကို မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ ေရႊးေရးေဆာင္ေက်ာင္းတိုက္၊ တိုက္အုပ္ဆရာေတာ္ ဦစႏၵိမာ ႀကီးၾကပ္၍ ေပထက္အကၡရာတင္ၾကရာ ၁၂၈၁-ခုႏွစ္၊ နတ္ေတာ္လဆန္း (၁၃)ရက္၊ ေန႔ (၃)နာရီ အခ်ိန္၌ ၿပီးစီးသည္။ ထိုစာမူ၌ ေပစာ (၂၆)အဂၤါ ရွိ၏။ ဒုတိယစာမူႏွင့္ တတိယစာမူ ႏႈိင္းယွဥ္ခ်က္အရ ႏႈတ္ပယ္ခ်က္ (၈)ခု၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ (၅၅၅)ခု၊ ျဖည့္စြက္ခ်က္ (၉၉၇)ခု ေတြ႔ရသည္။ တတိယ စာမူ၌ အခန္းႀကီး (၆)ခန္း၊ အခန္းခြဲ အခန္းငယ္ (၅၀)ႏွင့္ လကၤာေပါင္း (၆၂၅)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

လက္ရွိက်မ္းစာ

လက္ရွိေလ့လာ ဖတ္႐ႈႏိုင္ၾကသည့္ မဟာသုတကာရီ မဃေဒ၀လကၤာသစ္သည္ မန္လည္ဆရာေတာ္ႀကီး ေနာက္ဆံုးေရးသားေတာ္မူခံေသာ တတိယစာမူပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၃၃၇-ခုႏွစ္၌ မန္လည္စာေပေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔က တတိယစာမူကို က်မ္းစာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ လီနတၳဒီပနီကိုပါ ျပန္လည္ထည့္သြင္းထား၍ အျပည့္စံုဆံုးစာမူ ျဖစ္လာသည္။ ေနာက္ဆံုးစာမူ၏ စာအုပ္ထုတ္ေ၀မႈ မွတ္တမ္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။

          ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၇၆-ခုႏွစ္၊ အုပ္ေရ ၂၀၀၀။

          ဒုတိယအႀကိမ္၊ ၁၉၈၀-ခုႏွစ္၊ အုပ္ေရ ၂၀၀၀။

          တတိယအႀကိမ္၊ ၁၉၉၁-ခုႏွစ္၊ အုပ္ေရ ၃၀၀၀။

          စတုတၳအႀကိမ္၊ ၁၉၉၅-ခုႏွစ္၊ အုပ္ေရ ၃၀၀၀။

က်မ္းစာမိတ္ဆက္

ျပဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း ယခု တည္ရွိေနေသာ မဟာသုတကာရီ မဃေဒ၀လကၤာသစ္သည္ မန္လည္ဆရာေတာ္ႀကီး ေနာက္ဆံုးသုတ္သင္ေတာ္မူအပ္ေသာ က်မ္းစာ ျဖစ္၏။ ဆရာေတာ္ႀကီးသာ ရွိေနေသးလွ်င္ ယခု လက္ရွိ စာမူကိုပင္ အားမရေသးဘဲ ထပ္မံ၍ ျပင္ဆင္ေတာ္မူမည္မွာ ေသခ်ာ၏။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိ က်မ္းစာသည္ပင္ ျပည့္စံုခန္႔ျငားေသာ ဂႏၴ၀င္ေျမာက္ ကဗ်ာက်မ္းႀကီး ျဖစ္ေနေပၿပီ။ ေနာက္ဆံုးစာမူ၏ အခန္းဖြဲ႔စည္းပံုကို မိတ္ဆက္ တင္ျပပါမည္။

ပထမပိုင္း ေလာကဟိတစရိယခန္း

နိဒါန္းခန္း

လကၤာနိဒါန္းခန္း

ဤ အခန္း၌ ေရွးဦးစြာ ပဏာပႏွင့္ ပဋိညာဥ္ကို ျပဆို၏။ ရတနာသံုးပါးကို ရွိခိုး၍ က်မ္းစာကို ေရးသားေတာ့မည္ဟု ၀န္ခံသည္။ ထို႔ေနာက္ မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္မွ အဂၤလိပ္ေခတ္ သတၱမ အက္ဒြပ္ဘုရင္ နန္းစံသက္ သံုးႏွစ္ေျမာက္သည္အထိျဖစ္ေသာ က်မ္းျပဳခ်ိန္ကို ျပဆို၏။ က်မ္းစာတစ္ခုလံုး၏ ဂုဏ္အဂၤါမ်ားကို အမႊမ္းတင္ မိတ္ဆက္ထား၏။ မဃေဒ၀လကၤာသစ္ကို အခန္းႀကီး၊ အခန္းငယ္ ခြဲျခား၍ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ျပဆိုသည္။ လကၤာ (၁၁)ပိုဒ္ ပါ၀င္၏။

ပစၥဳပၸန္၀တၳဳသႏၲိေကနိဒါန္း

ဘုရားရွင္သည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ျမတ္ေသာ ေတာထြက္ျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ မဃေဒ၀ဇာတ္ကို ေဟာေတာ္မူေၾကာင္း လကၤာ (၁၂)ပိုဒ္ျဖင့္ ဖြဲ႔ဆိုထား၏။

ရာဇ၀င္ခန္း

“ေရွးအခါက ၀ိေဒဟတိုင္း မိထိလာျပည္၌ မဃေဒ၀မင္းႀကီး မင္းျပဳေတာ္မူ၏”ဟူေသာ မဃေဒ၀ဇာတ္ အ႒ကထာလာ စကားရပ္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍ မင္းအစဥ္အဆက္ ရာဇ၀င္ကို ျပဆို၏။ ကမၻာဦး မဟာသမၼတမင္းမွ စ၍ ၾသကၠာကမင္းတိုင္ေအာင္ မင္း (၂၅၂၅၆)ဆက္ ရွိေၾကာင္း ျပဆို၏။ ၾသကၠာကမင္း၏ သားေတာ္ေလးပါး၊ သမီးေတာ္ တစ္ပါးမွ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳမင္းသားတိုင္ေအာင္ သာကီ၀င္မင္းဆက္ (၈၂၁၀၄)ဆက္ရွိေၾကာင္း ျပဆို၏။ မဟာသမၼတမင္းမွ သိဒၶတၱမင္းသားတိုင္ေအာင္ မင္းေပါင္း (၃၃၄၅၉၆)ဆက္ရွိေၾကာင္း ေပါင္း႐ုန္း၍ ေရတြက္ျပ၏။ လကၤာ (၁၀)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ၿမိဳ႕ေျပာင္းခန္း

ရာဇ၀င္ခန္း၌ ျပဆိုအပ္ေသာ မင္းဆက္တို႔တြင္ မဟာသမၼတမင္းမွ (၈၄၃၅၈)ဆက္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဃေဒ၀မင္းသည္ ၀ိေဒဟတိုင္းသို႔ ေျပာင္း၍ နန္းစိုက္ေတာ္မူေၾကာင္း ဖြဲ႔ဆိုထား၏။ ၿမိဳ႕သစ္ေနရာသို႔ ႂကြခ်ီပံု မင္းခမ္းမင္းနား အစီအစဥ္ကို သိုက္သိုက္၀န္း၀န္း ဖြဲ႔ဆိုထား၏။ လကၤာ(၇)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ၿမိဳ႕တည္နန္းတည္ခန္း

မဃေဒ၀မင္းႀကီး ၀ိေဒဟတိုင္း၌ မိထိလာၿမိဳ႕သစ္ တည္ေထာင္ေတာ္မူေၾကာင္း ဖြဲ႔ဆိုထား၏။ ၿမိဳ႕သစ္တည္ပံုကို မႏၲေလးၿမိဳ႕ တည္ေထာင္စဥ္ကအတိုင္း ျဖစ္မည္ဟု စီစဥ္တင္ျပ မွန္းဆဖြဲ႔ဆို၏။ ပလႅင္ရွစ္ခန္း၊ ေရႊနန္းကိုးေဆာင္ တည္ေဆာက္ပံုကို ေရႊဘံုနိဒါန္းက်မ္းႏွင့္ အညီ ဖြဲ႔ဆိုျပ၏။ အခ်ိန္အခါအလိုက္ စည္ေတာ္ ရြမ္းပံု၊ ၿမိဳ႕ေလးမ်က္ႏွာ၌ သက္ဆိုင္ရာ နံသားစည္ေတာ္မ်ား ခ်ထားပံု အစီအစဥ္ကို ျပဆို၏။ မိထိလာ-ဟူေသာ ၿမိဳ႕၏ အမည္ကို နိ႐ုတၱိနည္းျဖင့္ ႐ုပ္စီရင္ျပ၏။ လကၤာ(၆)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ဘိသိက္ခန္း

ထီးသစ္နန္းသစ္ ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္၌ မဃေဒ၀မင္းႀကီး ရာဇဘိသိက္ ခံယူပံုကို ဓည၀တီ ပေဒသရာဇာမင္း၊ မင္းတုန္းမင္းတို႔ မုဒၶါဘိသိက္ ခံနည္းအတိုင္း တင္ျပဖြဲ႔ဆို၏။ လကၤာ(၄)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ၿမိဳ႕နန္းသိမ္းခန္း

မဃေဒ၀မင္းႀကီး ၿမိဳ႕နန္းသိမ္းပိုက္ေတာ္မူပံုကို မင္းတုန္းမင္းႀကီး မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ေတာ္မူသည့္အတိုင္း ဖြဲ႔ဆြဲျပ၏။ လကၤာ(၄)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။

ဥကင္ေတာ္ဖြင့္ခန္း

မဃေဒ၀မင္းႀကီး မိထိလာၿမိဳ႕သစ္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီး ဥကင္ေတာ္ဖြင့္၍ မင္းအျဖစ္ စိုးစံေတာ္မူပံုကို မင္းခမ္မင္းနားႏွင့္ ျပည့္ျပည့္စံုစံု သ႐ုပ္ေဖာ္ထား၏။ လကၤာ(၇)ပိုဒ္ ပါ၀င္သည္။ (ဘုရင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲက သီဟာသန ပလႅင္ရဲ့ အေပၚပိုင္းကို ဥကင္လို႔ ေခၚပါတယ္။)

ရာဇစရိယခန္း

(မဃေဒေ၀ါ နာမ) ဓမၼိေကာ ဓမၼရာဇာ-ဟူေသာ အ႒ကထာစကားကို မွီျငမ္းခ်ဲ႕ထြင္၍ မဃေဒ၀ မင္းႀကီးသည္ တရားမွ်တေသာ မင္းျမတ္တစ္ဆူ ျဖစ္ေတာ္မူပံုကို လကၤာ(၅)ပိုဒ္ျဖင့္ ဖြင့္ဆို၏။

ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔ခန္း

မဃေဒ၀မင္းႀကီး ဘုန္းတန္ခိုး ႀကီးျမတ္ပံုကို လကၤာ(၅)ပိုဒ္ျဖင့္ ခ်ီးက်ဴး ဖြဲ႔ဆို၏။ မင္းႀကီးသည္ မင္းတကာကို အစိုးရေၾကာင္း၊ အျခံအရံႏွင့္ ျပည့္စံုေၾကာင္း ခ်ီးက်ဴးထား၏။ မဃေဒ၀ မင္းႀကီး၏ စည္းစိမ္ကို နတ္စည္းစိမ္ႏွင့္ ခိုင္းႏႈိင္း ဖြဲ႔ဆိုထား၏။

ဤသို႔လွ်င္ ပထမပိုင္း၌ အခန္း(၉)ခန္း၊ လကၤာ(၈၁)ပိုဒ္ ပါ၀င္၏။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ