သိမ္ေမြ႔ေသာလမ္း (၁)

၁။   ဘာ၀နာမိတ္ဆက္

      ပထမေန႔ - ဘာေၾကာင့္ တရားအားထုတ္သင့္သလဲ

       (ေဟာင္ေကာင္၊ ၆ ေအာက္တိုဘာ ၁၉၉၇)

မ်က္မွန္းတန္းမိၿပီးသား မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္းေတြနဲ႔ ျပန္ေတြ႔ရတာ ၀မ္းသာပါတယ္။ လူသစ္ေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ရတဲ့ အတြက္လည္း တကယ့္ကို ၀မ္းသာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္ တရားအားထုတ္သင့္သလဲ ဆိုတာကို ေျပာေဟာဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဒီအေၾကာင္း ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့။ ေဆြးေႏြးၿပီးရင္ တရားအားထုတ္ၾကပါမယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘုရားစာရြတ္ၿပီး နိဂံုးခ်ဳပ္ပါမယ္။ ပါဠိလိုေရာ တ႐ုတ္လိုေရာ ရြတ္ၾကရေအင္။

ဟုတ္ၿပီ။ ေမးခြန္းက ဘာေၾကာင့္ တရားအားထုတ္သင့္သလဲ။ ကမၼ႒ာန္းတရားမွာ အေရးႀကီးတာက ဘာလဲ။ ဘုရားရွင္ရဲ့ တရားေတာ္ေတြထဲမွာ ဘာျဖစ္လို႔ ကမၼ႒ာန္းတရားကို အေလးေပးထားတာလဲ။ ဒါေတြက အခု ေဟာေျပာမွာမယ့္ အထဲက ေမးခြန္းတစ္ခ်ိဳ႕ေပါ့။

တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတဲ့ စကား။ ကမၼ႒ာန္းတရား။ ဘာ၀နာလို႔လည္း ပါဠိလို ေခၚပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ စိတ္ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္တာပါပဲ။ စိတ္ဓာတ္ ရင့္က်င့္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ လုပ္တာပါပဲ။ စိတ္ကိုေလ့က်င့္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ကိုပဲ အေလးေပးထားပါတယ္။ ဘုရားေဟာ ပါဠိေတာ္ေတြကို ဖတ္တယ္ဆိုရင္ လူ႔စိတ္အေၾကာင္း ေဟာၾကားထားတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ့ သိမ္ေမြ႔နက္နဲတဲ့ ေဒသနာေတာ္ေတြကို တအံ့တၾသ ေတြရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀ေက်ာ္က ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့တာဟာ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေခတ္သစ္ စိတ္ပညာရွင္ေတြ စိတ္ကုဆရာ၀န္ေတြကေတာင္မွ ဘုရားရွင္ရဲ့ လူ႔စိတ္အေၾကာင္း ေဟာၾကားခ်က္ေတြကို လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေလးစားၾကရပါတယ္။

စိတ္ကို သိမွတ္ျခင္း ပံုသြင္းျခင္း ႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေစျခင္း

ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းအလုပ္ ဆိုတာဟာ စိတ္ကို သိမွတ္ျခင္း၊ စိတ္ကို ပံုသြင္းျခင္း၊ စိတ္ကို လြတ္ေျမာက္ေစျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္က ဆိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အဲဒီလိုပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း ဆိုတာဟာ စိတ္ကို သိမွတ္ျခင္း၊ စိတ္ကို ပံုသြင္းျခင္း၊ စိတ္ကို လြတ္ေျမာက္ေစျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုတ္ၿပီ။ စိတ္ကို သိတယ္ဆိုတာဟာ စိတ္ ဘယ္လို အလုပ္လုပ္တယ္ ဆိုတာကို နားလည္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ မသိၾကဘူးဆိုရင္ စက္႐ုပ္ေတြလို ျဖစ္သြားၾကမွာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ ဘယ္လုပ္အလုပ္လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာကို သိဖို႔၊ နားလည္ဖို႔ တကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိတ္ကို သိၿပီဆိုရင္ စိတ္ကို ပံုသြင္းလို႔ ရပါတယ္။ စိတ္ကို ပံုသြင္းတယ္ ဆိုတာဟာ စိတ္အေပၚမွာ လႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္ႏိုင္စြမ္းကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီ စြမ္းရည္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ၾကရင္ ဘာျဖစ္မလဲ။ စိတ္ရဲ့ ေက်းကၽြန္ေတြ ျဖစ္သြားၾကမွာေပါ့။ စိတ္ရဲ့ ေက်းကၽြန္ေတြ ျဖစ္သြားၾကတဲ့အခါမွာ အေတြးေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို လႊမ္းမိုးထိန္းခ်ဳပ္ၾကတာေပါ့။ အက်ိဳးဆက္ အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ၾကရတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာက စိတ္ကို ပံုသြင္းတတ္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူၾကဖို႔ ပါပဲ။ စိတ္ကို ပံုသြင္းတတ္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူတဲ့ အခါမွာ လြတ္ေျမာက္တဲ့ စိတ္ကို ရရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းမွာ အေရးႀကီးတာက လြတ္ေျမာက္တဲ့စိတ္ ရရွိေအာင္ ေလ့လာသင္ယူၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ စိတ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ စိတ္၊ အၾကင္နာတရား ျပည့္၀တဲ့စိတ္ ရရွိဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ခန္႔က်န္းေသာစိတ္

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေအာင္ လုပ္ေနၾကတာေတြကို ၾကည့္စမ္းပါ။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒီ ခႏၶာႀကီးကို အစာေရစား ေကၽြးေမြးၾကတယ္။ သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေပးၾကတယ္။ ဒီခႏၶာကိုယ္ႀကီး မက်န္းမမာျဖစ္ေတာ့ ေရာဂါကို ကုသဖို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ေဆး စားရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေအာင္ အမ်ားႀကီး လုပ္ေနၾကတာပဲ။ ေမးရအံုးမယ္။ စိတ္ဓာတ္ က်န္းမာေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာေတြမ်ား လုပ္ၾကသလဲ။ ဒီလို အလြန္ အေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳး စဥ္းစားၾကဖူးပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ ေရာဂါရေအာင္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ မက်န္းမမာျဖစ္ေအာင္ ဘာေတြက လုပ္တယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ မက်န္းမာတဲ့ လူ႔စိတ္ရဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ။ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္း စီးဖ်န္းတယ္ ဆိုတာဟာ အဲဒါေတြကို သိေအာင္ ေလ့လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လံုး၀ခန္႔က်န္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ရရွိေအာင္လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔စိတ္ ေရာဂါရေအာင္ လုပ္တာေတြထဲက တစ္ခုကို စဥ္းစားၾကည့္ၾကရေအာင္။ စိတ္လႈပ္ရွားခံစားမႈ ဆိုပါစို႔။ ခံစားမႈ တစ္ခ်ိဳ႕ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာမယ္။ ကၽြန္ေတာ္သိပါတယ္ အားလံုးနဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီးသားပါ။ စိုးရိမ္မႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ ေၾကာက္လန္႔မႈ၊ စိတ္မလံုျခံဳမႈ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၀မ္းနည္းမႈ။ အားလံုးနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ စိတ္ခံစားမႈေတြကို စာရင္းအရွည္ႀကီး လုပ္လို႔ရပါတယ္။ သူတို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ ေရာဂါရေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုတာကို တစ္ခါတစ္ခါ သေဘာမေပါက္တတ္ၾကဘူး။ သူတို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္ ေရာဂါရရတယ္ဆိုတာကို မသိၾကရင္ ေရာဂါေျပာက္ဖို႔ ေဆး မရွာၾကတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြ ဆက္ျဖစ္ေနၾကရပါမယ္။ ဒီ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားမႈေတြအေၾကာင္း ေနာက္ေတာ့ သီးသန္႔ ေျပာပါအံုးမယ္။ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္တဲ့ ေနရာမွာ ဘာ၀နာ ကမၼ႒ာန္းက ဘယ္လို အေထာက္အပံ့ေပးတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ေျပာပါ့မယ္။ စိတ္ခံစားမႈေတြအေၾကာင္း ေျပာတဲ့အခါ ခင္းမ်ားတို႔ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လို ခံစားမႈေတြက ခင္မ်ားတို႔ကို အမ်ားဆံုး ဒုကၡေပးတယ္ဆိုတဲ့ ခင္မ်ားတို႔ဆီက မွတ္ခ်က္စကားကိုလည္း ၾကားခ်င္ပါတယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ ဒီခံစားမႈေတြကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းၾကရမယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လက္ေတြ႔က်တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ေျပာပါမယ္။ ဒီ ခံစားမႈ အဆိုးေတြက လြတ္ေျမာက္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကိုလည္း ညႊန္ျပပါ့မယ္။

(ဆက္ရန္ . . . . .)

:)

ရွင္အာစာရ

၂၀၁၂-ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္

Happy New Year!

-----

Godwin Samararatne ရဲ့ "The GENTLE WAY of Buddhist Meditation"ကို

နားလည္သလို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:

"The GENTLE WAY of Buddhist Meditation", Godwin Samararatne

A re-presentation of Godwin's Retrat Talks in Hong Kong, Jeanne Mynott, 1997

Revised Edition, Jeanne Mynett, 2005

Inward Path Publisher, Penang, Malaysia, 2007

for Free Distribution Only and NOT for sale