၂၀ဝ၄-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၉-ရက္မွ ၁၁-ရက္အထိ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကမၻာေအးကုန္းေျမ၊ မဟာဆ႒ပါသာဏလိုဏ္ဂူေတာ္ႀကီးအတြင္း က်င္းပေသာ “ကမၻာ့ဗုဒၶဘာသာထိပ္သီးညီလာခံ”၌
ဝိပႆနာဆရာႀကီး ဦးဂိုအင္ဂါ ေျပာၾကားသည့္မိန္႔ခြန္း (ဒုတိယပိုင္း) ဘာသာျပန္
သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ဓမၼမိတ္ေဆြ အေပါင္းတို႔ ...။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ထဲမွာ ဗုဒၶတရားေတာ္အေၾကာင္း အေျခခံနဲ႔ တရားေတာ္ရဲ့ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မႈ၊ လူမ်ားစြာရဲ့ လက္ခံႏိုင္မႈတို႔ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ဟိုေခတ္က အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ့ ဘာသာေရးေနာက္ခံ အေျခအေန အားလံုကို ျခံဳၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ တရားသေဘာ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မမူခင္ ကတည္းက ရွိႏွင့္ၿပီးသား ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ သီလဆိုတာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ကမၻာကို ေပးအပ္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရားအသစ္တစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မမူခင္ကေရာ၊ ဗုဒၶေခတ္မွာေရာ၊ ဗုဒၶရွိေတာ္မမူတဲ့ ေနာက္မွာပါ သီလကို ေဟာၾကားတဲ့ ဆရာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶကေတာ့ သီလနဲ႔ သီလေနာက္မွာရွိတဲ့ ပညာတို႔အေၾကာင္း အေသးစိတ္ ညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္ သီလကို က်င့္သံုးသင့္တယ္ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္နားလည္ေအာင္ ဗုဒၶက နည္းလမ္း ညႊန္ျပေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ သီလတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဖာက္ဖ်က္တဲ့ အခါတိုင္းမွာ၊ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ အဖ်က္သေဘာ တစ္ခုခု မေမြးျမဴဘဲ ေဖာက္ဖ်က္လြန္းက်ဴးလို႔ မရပါဘူး။ အမ်က္ေဒါသ၊ အမုန္းရန္ၿငိဳး၊ အာဃာတ၊ ရန္လိုမႈ-စတဲ့ အဖ်က္သေဘာတရား တစ္ခုခုကို ျဖစ္ေစတဲ့ အမူအက်င့္ကို ျပဳမိရင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အဲဒီအဖ်က္သေဘာေတြရဲ့ ဒုကၡသားေကာင္ အရင္ျဖစ္ရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီအျပဳအမူဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ပဲ ဒုကၡေပးတယ္ဆိုတာလည္း သင့္ေတာ္တဲ့ အက်င့္ တစ္ခုခုကို က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ ကိုယ္ေတြ႔ၾကံဳတဲ့ အခါမွာ ပိုၿပီး ရွင္းပါတယ္။ ‘ပုေဗၺ ဟနတိ အတၱာနံ၊ ပစၧာ ဟနတိ ေသာ ပေရ’၊ ‘ေဒါသဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အရင္ ဖ်က္ဆီးၿပီးမွ သူတစ္ပါးကို ဖ်က္ဆီး ပါတယ္’တဲ့။ သူတစ္ပါးရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈနဲ႔ ညီညြတ္မွ်တမႈကို မဖ်က္ဆီးခင္ ကိုယ့္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈနဲ႔ ညီညြတ္မွ်တမႈကို အရင္ဖ်က္ဆီးပါတယ္။
အေတြ႔အၾကံဳကတစ္ဆင့္ ပညာကို ပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္တဲ့ အခါက်ရင္ ငါးပါးသီလထဲက တစ္ခုခုကို ေဖာက္ဖ်က္ မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ အဖ်က္သေဘာကို အရင္ေမြးျမဴရတယ္ဆိုတာ နားလည္လာပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့စိတ္ကို ေမြးျမဴလိုက္တိုင္း ဆင္းရဲရမွာပါပဲ။
ကာယာႏုပႆနာအဆင့္မွာ ဒီအမွန္တရားကို နားလည္လာပါလိမ့္မယ္။ ခႏၡာမွာ ေတြ႔ၾကံဳတဲ့ အဖ်က္သေဘာကို မဇၩိမပဋိပဒါက်က် ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အရင္းအျမစ္က်တဲ့ စိတ္ရဲ့ မေကာင္းတဲ့ အမူအက်င့္ အကုသိုလ္ကို အလြယ္တကူ လြန္ေျမာက္ႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့တဲ့ နည္းစနစ္ဟာ ပညာကို အေျခခံပါတယ္။ သီလက ပညာကို ေထာက္ပံ့ၿပီး ပညာကလည္း သီလကို ပံ့ပိုးပါတယ္။ လက္ေဆးတဲ့အခါမွာ လက္ႏွစ္ဘက္ဟာ တစ္ဘက္ကို တစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ ပြတ္တိုက္ေပးသလို ပါပဲ။ သီလနဲ႔ ပညာဟာ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ သန္႔စင္ေစပါတယ္။
ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္တုန္းက သာဓိထူေထာင္ ေလ့က်င့္နည္းေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶ မပြင့္ခင္ကေတာင္မွ သမာဓိအက်င့္ကို က်င့္တဲ့သူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္တဲ့ သိဒၶတၳဟာ ေလာကီစ်ာန္ ခုနစ္ပါးနဲ႔ ေလာကီစ်ာန္ ရွစ္ပါးကို ေလ့လာဖို႔ အာဠာရကာလာမ ရေသ့နဲ႔ ဥဒကရာမပုတၱတို႔ဆီကို အသီးသီး ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က စ်ာန္ရေစတဲ့ အက်င့္ေတြကို က်င့္သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။ သင္ျပေပးၾက ပါတယ္။ သမာဓိကို ဘုရားရွင္ စခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဗုဒၶက သမာဓိအက်င့္ကို သမၼာသမာဓိျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ေလာကီအရာမွ်သာ ျဖစ္တဲ့ သမာဓိကို လံုးဝလြတ္ေျမာက္ရာဆီ ဦးတည္တဲ့ ေလာကုတၱရာသမာဓိအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဗုဒၶျဖန္႔ေဝ ေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရား ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေခတ္က အိႏၵိယ ျပည္သူေတြဟာ စဥ္းစားႏိႈင္းခ်ိန္႐ံု အဆင့္သာျဖစ္တဲ့ ပညာနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်ိဳ႕ကို နားလည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၾကားနာမႈကရတဲ့ သုတမယဉာဏ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စဥ္းစားမႈကရတဲ့ စိႏၲာမယဉာဏ္ေတြသာ ရွိခဲ့ ပါတယ္။ ဗုဒၶ ျဖန္႔ေဝေတာ္မူခဲ့တဲ့ အသစ္အဆန္းက လက္ေတြ႔က်င့္သံုးလို႔ နားလည္ရတဲ့အသိ ဘာဝနာမယဉာဏ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶက တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို စစ္ေဆး ေမးျမန္းေနတာမ်ိဳးေတြ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ ေတြ႔ရပါတယ္။
“သင္တို႔ မည္သို႔ထင္သနည္း။ သင္တို႔၏ ႐ုပ္နာမ္သည္ အနိစၥေလာ နိစၥေလာ”
အေမးခံရတဲ့သူ ျပန္ေျဖတာက “အနိစၥပါဘုရား”တဲ့။
“ေျပာင္းလဲေနတဲ့ အရာဟာ သုခလား ဒုကၡလား”
“ဒုကၡပါဘုရား”
“အနိစၥတရား၊ ဒုကၡတရား မွန္သမွ်ကို ‘ငါ’ ‘ငါ့ဥစၥာ’ ‘ငါဝိဥာဥ္’ဟု ဆိုသင့္ပါသလား”
ေျဖတာက “မဆိုသင့္ပါဘုရား”တဲ့။
“ကႎ မညသိ-သင္ဘယ္လိုထင္သလဲ”လို႔ ဗုဒၶက မၾကာခဏ ေမးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
“မွန္ပါဘုရား။ ဒီတရားကို အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱအျဖစ္ ယံုၾကည္ပါတယ္ဘုရား”လို႔ အေျဖေပးပါတယ္။
ဗုဒၶ မိန္႔ေတာ္မူတာက “ေကာင္းပါၿပီ။ ဇာန၊ ပႆ- သိျမင္နားလည္ပါ၊ ေတြ႔ၾကံဳခံစားပါ။ ပႆ-ဝိပႆနာ႐ႈပါ။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ပါ။ ေနာက္ၿပီး ဇာန-နားလည္သေဘာေပါက္ပါ”တဲ့။
သိျမင္ႏိုင္ဖို႔ (ပႆ)နဲ႔ ေတြ႔ၾကံဳခံစားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဗုဒၶက သတိပ႒ာန္တရားကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ ပါတယ္။ ဒါဟာ လူသားအတြက္ ဗုဒၶခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ လက္ေဆာင္မြန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လံုးဝလြတ္ေျမာက္ရာဆီ ဦးတည္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဘယ္လို ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ္ဆိုတာ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္း ညႊန္ျပခဲ့ တာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယနဲ႔ ကမၻာတစ္ဝွန္းမွာ ရွိေနတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ဂိုဏ္းတစ္ခုဟာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ သက္သက္ကိုပဲ လက္ခံပါတယ္။ သူတို႔ဟာ နတ္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး၊ ျဗဟၼာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ အနႏၲစြမ္းအားရွင္ ထာဝရဘုရားထံမွာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ၿပီး ဆုေတာင္းၾကပါတယ္။ ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳၾကသူေတြ အားလံုးဟာ ေတာင့္တမႈေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနၾကပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ ဗုဒၶရဲ့ တရားေတာ္ မဟုတ္ပါဘူး။
“ဘယ္သူမွ သင့္ကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူး။ ငါကိုယ္ေတာ္တိုင္ သင့္ကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူး။ လြတ္ေျမာက္ေရး နည္းလမ္းကို ညႊန္ျပ႐ံုသာ ငါတတ္ႏိုင္တယ္။ သင့္ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သင္ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးပမ္းရမယ္”လို႔ ဗုဒၶ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ “တုေမွဟိ ကိစၥမာတပၸံ၊ အကၡာတာေရာ တထာဂတာ။ ‘တထာဂတ’တို႔သည္ လမ္းညႊန္႐ံုသာ ညႊန္ေတာ္မူ၏”တဲ့။
အဖ်က္သေဘာကို စိတ္ထဲမွာ ေမြးျမဴမိရင္ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ရပါတယ္။ ဒါဟာ သဘာဝနိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္က ခင္မ်ားတို႔ကို ဒဏ္ခတ္ေတာ္ မမူပါဘူး။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟပြားတယ္ဆိုရင္ ဆင္းရဲပင္ပမ္းရတယ္ဆိုတဲ့ သဘာဝနိယာမ ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဆင္းရဲပင္ပမ္းရတာပါ။ အဲဒါဟာ ဓမၼနိယာမတာ-ဆိုတဲ့ သဘာဝနိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမရွိရင္ ဒုကၡကင္းေဝး ပါတယ္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ဟာ စိတ္မွာ အဖ်က္သဘာဝ ကင္းတယ္ဆိုရင္ သူ႔ဆီကေန ျဗဟၼဝိဟာရ (ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ) တရားေတြ အလိုအေလ်ာက္ ထြက္ေပၚလာတာပါပဲ။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ့ စိတ္ဟာ ျဗဟၼဝိဟာတရားေတြနဲ႔ ျပည့္စံုေနရင္ သဘာဝတရားက အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ကို ဆုခ်ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ဟာ အလြန္ပဲ ေပ်ာ္ရႊင္ ၿငိမ္းခ်မ္းရပါတယ္။ ဒါဟာ သဘာဝနိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒုကၡကေန လြတ္ေျမာက္ေစတဲ့ အရိယာလမ္းစဥ္ မဂၢင္ရွစ္ပါးကို သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ-လို႔ သံုးမ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ သီလကို ေစာင့္သံုးသင့္ပါတယ္။ သီလ လံုျခံဳႏိုင္ဖို႔ စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး ျဖစ္ရပါမယ္။ စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ သမာဓိအက်င့္ကို က်င့္ရပါမယ္။ မဂၢင္ရွစ္ပါးမွာ ဘုရားရွင္ဟာ လြတ္ေျမာက္ေရး လမ္းစဥ္ရဲ့ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ သမၼသမာဓိကိုပဲ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ခဲ့ပါတယ္။
သမာဓိ ထူေထာင္နည္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ စိတ္စူးစိုက္ရာမွာ အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္တဲ့ ဝတၳဳအာ႐ံုေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ဗုဒၶကလည္း ကမၼ႒ာန္းေလးဆယ္ ေပးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္႐ႉမႈကို အရွိအတိုင္း ေစာင့္ၾကည့္ရတဲ့ အာနာပါနသတိ (အာနာပါနႆတိ)ကိုပဲ အမ်ားဆံုး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ဟာ အာနာပါနႆတိေလာက္ ေသးစိတ္နဲ႔ အႀကိမ္မ်ားမ်ား ဘယ္ကမၼ႒ာန္း အာ႐ံုကိုမွ ညႊန္ျပေဆြးေႏြးေတာ္မူျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။
သိဒၶတၳ မင္းသားဟာ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့ ဒုကၠရစရိယာ အပါအဝင္ တစ္ျခား ဘယ္သမာဓိကမွ ဒုကၡကို အျမစ္ျပတ္ေစမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ နားလည္တဲ့ အခါမွာ မဇၩိမပဋိပဒါကို ေဖာ္ထုတ္ေတာ္မူခဲ့ ပါတယ္။ ကေလးဘဝ တုန္းက သူ႔ရဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ၊ အထိန္းေတာ္ေတြ (လယ္ထြန္မဂၤလာ) ပြဲသဘင္ကို စိတ္ဝင္စားေနၾကတဲ့ အခိုက္မွာ အာနာပါနကမၼ႒ာန္း စီးဖ်န္းခဲ့တာကို ျပန္သတိရခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်က္ဟာ သူ႔ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေအးျမမႈ မ်ားစြာ ေဆာင္ခ်ဥ္းေပးခဲ့ပါတယ္။ အစြန္းႏွစ္ဘက္ကို ပယ္စြန္႔ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ‘သဘာဝအသက္႐ႉ-႐ႈမွတ္မႈ’ကို စတင္ျခင္းအားျဖင့္ လြတ္ေျမာက္မႈ ခရီးကို ဆက္လက္ ခ်ီတက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ ညႊန္ၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ သမာဓိအရာမွာ အာနာပါနဟာ အေရးပါတဲ့ ေနရာမွာ ရွိေနပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ဟာ အာနာပါနႆတိကို ကြ်န္ေတာ့္ဆရာ ဆရာႀကီး ဦးဘခင္ ဆီကေန သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ေဟာဒီ သီးျခားနည္းလမ္းကို ကြ်န္ေတာ့္ဆရာဆီကေန သင္ယူခဲ့ရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီနည္းကို ကြ်န္ေတာ္ အေသးစိတ္ ရွင္းျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းတစ္ခုလည္း ပါတာေပါ့။) ဒီလို ရွင္းျပတဲ့ေနရာမွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ့ အယူအဆကို ထိခိုက္ဖို႔ မရည္ရြယ္ပါဘူး။ ဆရာႀကီးဆီက သင္ယူခဲ့တဲ့ ဒီနည္းစနစ္ကို ရွင္းျပရင္းနဲ႔ တစ္ျခားေသာ နည္းစနစ္ကို မေတာ္တဆ ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ရာ ေရာက္ခဲ့ရင္ ေတာင္းပန္ထားပါရေစ။ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ သစၥာေလးပါး၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္-စတဲ့ တူညီတဲ့ ပင္စည္နဲ႔ အျမစ္တို႔ကေန ခြဲထြက္လာၿပီး၊ သီးပြင့္ေစမယ့္ သစ္ေစးအရည္ရွိတဲ့ အကိုင္းအခက္လိုမ်ိဳး ဗုဒၶရဲ့ အဆံုးအမ၊ ႀကီးျမတ္တဲ့ အစဥ္အလာ အားလံုးကို ကြ်န္ေတာ္ ေလးစားပါတယ္လို႔ပဲ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ဒုကၡေပးတဲ့ ျပႆနာေတြရဲ့ အေျဖကို ရရွိဖို႔အတြက္ ဗုဒၶတရားေတာ္ကို ကမၻာက ပိုပိုၿပီး ၾကည့္လာပါၿပီ။ ဒီအခ်က္က အစဥ္အလာ အယူအဆ မတူၾကတဲ့ ဗုဒၶသာဝကေတြရဲ့ တာဝန္ကို တိုးျမႇင့္ လိုက္ပါၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အေရးမႀကီးတဲ့ ကြဲလြဲမႈေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳသင့္ပါတယ္။ အစဥ္အလာ အယူအဆ အားလံုးအတြက္ တူညီတဲ့ အေျခခံ တရားေတာ္ေတြကို အေလးေပးသင့္ပါတယ္။
အသက္႐ႉျခင္းဆိုတာ အသိရွိတဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ အသိကင္းတဲ့ျဖစ္စဥ္၊ ေစတနာပါတဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေစတနာ မပါတဲ့ ျဖစ္စဥ္တို႔ အၾကားက ေပါင္းကူးတံတား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ ႏွစ္ခုၾကားက ေပါင္းကူးတံတား ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အာနာပါနႆတိ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ႏွာသီးဝရဲ့ေအာက္၊ အထက္ႏႈတ္ခမ္းရဲ့ အေပၚမွာ (က်ေရာက္တဲ့) အသက္ ႐ႉ႐ိႈက္မႈကို သိေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ‘ဥတၱေရာ႒ႆ ေဝမဇၩပၸေဒေသာ’ဆိုတဲ့အတိုင္း အထက္ႏႈတ္ခမ္းရဲ့ အလယ္ကို စူးစိုက္ထားတဲ့ သမာဓိ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္းခဲ့ရတဲ့ ႐ိုးရားအစဥ္အလာမွာ အာနာပါနႆတိကို သင္ျပေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါးစပ္က ရြတ္ဆိုရတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္က မွန္းၾကည့္ရတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီ အာနာပါနဟာ ဗုဒၶတရားေတာ္ကေန ေမြးစားခဲ့ၿပီး ေျပာင္းလဲလာခဲ့တာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ့ ကေလးဘဝနဲ႔ ေစာေစာပိုင္း လူငယ္ဘဝတုန္းက ႏႈတ္နဲ႔ ရြတ္ဆို႐ံု စိတ္နဲ႔ မွန္းၾကည့္႐ံုေလာက္ပဲ အမ်ားဆံုး ၾကားသိခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ့္ဆရာကေတာ့ ယထာဘူတ-ဆိုတဲ့အတိုင္း ပါးစပ္ကရြတ္တာ၊ စိတ္ကမွန္းဆတာ၊ ၾကံေတြးယူတာေတြ မပါဘဲ အသက္ရွဴမႈကို အရွိအတိုင္း ႐ႈမွတ္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ့္ကို သင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေလဝင္လာတဲ့အတိုင္း၊ ေလထြက္သြားတဲ့အတိုင္း၊ အသက္႐ႉမႈကို သဘာဝအတိုင္း ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ သင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ “အာနာပါနႆတိဆိုတာ အသက္႐ႉေလ့က်င့္ခန္း မဟုတ္ဘူး”လို႔ ဆရာက ကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာပါတယ္။
အာနာပါနႆတိဟာ အသက္႐ႉမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ရတဲ့ ‘ျပာဏာယာမ’နဲ႔ မတူပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ့္ဆရာဟာ သမထအာ႐ံုျဖစ္တဲ့ သဘာဝအသက္႐ႉမႈကို အေလးေပးပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုး အသက္႐ႉမႈ၊ အသက္႐ႉမႈ သက္သက္၊ ဘာမွမပါတဲ့ အသက္႐ႉမႈ၊ သီးသန္႔ အသက္႐ႉမႈ အရွိအတိုင္းကိုပဲ ဦးစားေပးပါတယ္။ သဘာဝအတိုင္း ေလဝင္လာတာ၊ သဘာဝအတိုင္း ေလထြက္သြားတာကိုပဲ ဦးစားေပးပါတယ္။ ဒါဟာ ဗုဒၶေဟာေတာ္မူခဲ့တဲ့ တရား အသစ္ အဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ “အရွိ အရွိအတိုင္း”ဆိုတဲ့ “ယထာဘူတ”ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶတရားေတာ္ အားလံုးဟာ ယထာဘူတျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကို သင္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖန္တီးထားတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ အတုအေယာင္ျဖစ္တဲ့ ‘ယထာကတ’ မဟုတ္ပါဘူး။ ၾကံစည္စိတ္စိတ္ကူးထားတဲ့ ‘ယထာကပၸိတ’ မဟုတ္ပါဘူး။ ေတြးေခၚမွန္းဆထားတဲ့ ‘ယထာစိႏၲိတ’ မဟုတ္ပါဘူး။
သဘာဝ အသက္႐ႉမႈကို သိမွတ္ျခင္းလိုမ်ိဳးေပါ့။ အေျခခံက်တဲ့ အေပၚယံ အၾကမ္းစား အမွန္တရားကေန အဆံုးစြန္ အမွန္တရား ပရမတၳသစၥာ နိဗၺာန္ဆီေရာက္ေအာင္ အရွိတရား ဒါမွမဟုတ္ အမွန္တရားကို သဘာဝအတိုင္း သင္ျပေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚယံ အၾကမ္းစား အမွန္တရား ပညတ္ကေန အဆံုးစြန္ အမွန္တရား ပရမတၳသစၥာ ေရာက္ေအာင္ သင္ျပေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“အရညဂေတာ ၀ါ ႐ုကၡမူလဂေတာ ၀ါ သုညာဂါရဂေတာ ၀ါ နိသီဒတိ ပလႅကႍ အာဘုဇိတြာ ဥဇံု ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတႎ ဥပ႒ေပတြာ။ ေသာ သေတာ၀ အႆသတိ, သေတာ၀ ပႆသတိ။ ဒီဃံ ၀ါ အႆသေႏၲာ ‘ဒီဃံ အႆသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ၀ါ ပႆသေႏၲာ ‘ဒီဃံ ပႆသာမီ’တိ ပဇာနာတိ။ ရသံ ၀ါ အႆသေႏၲာ ‘ရသံ အႆသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရသံ ၀ါ ပႆသေႏၲာ ‘ရသံ ပႆသာမီ’တိ ပဇာနာတိ။ ‘သဗၺကာယပဋိသံေ၀ဒီ အႆသိႆာမီ’တိ သိကၡတိ, ‘သဗၺကာယပဋိသံေ၀ဒီ ပႆသိႆာမီ’တိ သိကၡတိ။ ‘ပႆမၻယံ ကာယသခၤါရံ အႆသိႆာမီ’တိ သိကၡတိ, ‘ပႆမၻယံ ကာယသခၤါရံ ပႆသိႆာမီ’တိ သိကၡတိ။ သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ ကာယသၼႎ ၀ဟရတိ, ၀ယဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ ကာယသၼႎ ၀ိဟရတိ, သမုဒယ၀ယဓမၼာႏုပႆီ ၀ါ ကာယသၼႎ ၀ိဟရတိ”တဲ့။
၀င္ေလထြက္ေလက နက္႐ိႈင္းရင္ နက္႐ိႈင္းတယ္ေပါ့။ တိမ္ေနရင္ တိမ္တယ္ေပါ့။ သဘာဝ အသက္႐ႉမႈကို မထိန္းခ်ဳပ္ပါနဲ႔။ ေစာင့္သာ ၾကည့္ပါ။ ဘာမွ မလုပ္ပါနဲ႔။ ေစာင့္ၾကည့္႐ံုသက္သက္ ေလ့လာ႐ံုသက္သက္ပါ။ ဘာမွ မလုပ္ပါနဲ႔။ ဒီ အာနာပါနႆတိအေၾကာင္း ရွင္းျပဖို႔ ဥပမာေပးေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမစ္ကမ္းေပၚမွာထိုင္ၿပီး ျမစ္ေရ စီးဆင္းမႈကို ဘာမွ မစြက္ဘဲ ၾကည့္တဲ့ လူတစ္ေယာက္လို ပါပဲ။ ဒီေန႔ အိႏၵိယစကားမွာ အဲဒါကို တဋသၳ-လို႔ ေခၚပါတယ္။ ‘ျမစ္ကမ္းေပၚထိုင္ျခင္း’လို႔ တိုက္႐ိုက္ အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။
ႏႈတ္ကရြတ္ဖတ္မယ္၊ စကားလံုး တစ္ခုခု ဒါမွမဟုတ္ နတ္ေဒဝါရဲ့အမည္ကို ရြတ္ဆိုမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္က မွန္းဆၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စိတ္ဟာ ပိုၿပီး သမာဓိ ရလြယ္ပါတယ္။ အသက္႐ႉမႈကိုသာ ႐ႈမွတ္တာကေတာ့ နည္းနည္းပိုၿပီး အခ်ိန္ယူရပါမယ္။ ရြတ္ဖတ္မႈဟာ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ ဟိႏၵဴက ‘ရာမ၊ ရာမ၊ ရာမ’လို႔ ရြတ္ႏိုင္ပါတယ္။ မြတ္ဆလင္က ‘အလႅာ၊ အလႅာ၊ အလႅာ’လို႔ ရြတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခရစ္ယန္က ‘ဂ်ီးဇက္၊စ္၊၊ ဂ်ီးဇက္၊စ္၊၊ ဂ်ီးဇက္၊စ္၊’လို႔ ရြတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ အားလံုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သမထအာ႐ံု မဟုတ္ပါဘူး။ ‘ဓမၼ’ဆိုတာ အားလံုးနဲ႔ဆိုင္ပါတယ္။
အသက္႐ႉမႈဆိုတာ ဟိႏၵဴလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ မြတ္ဆလင္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခရစ္ယန္လည္း မဟုတ္ ပါဘူး။ ဂ်ိန္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အာနာပါနဟာ က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ ဂိုဏ္းဂဏမစြဲတဲ့ စကားလံုးေတြကို အသံုးျုပရြတ္ဆို ႏိုင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ဆရာကေတာ့ ရြတ္ဆိုတာ မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ စကားလံုး တစ္ခုခုကို ရြတ္ဆိုဖန္မ်ားလာတဲ့အခါ မၾကာခင္မွာ မႏၲာန္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရြတ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးေပၚမွာ အာ႐ံု ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒီရြတ္ဖတ္မႈဟာ ေနာက္တစ္ဆင့္ျဖစ္တဲ့ ဝိႆနာကိုေရာက္ဖို႔ အဟန္႔အတား ျဖစ္လာပါတယ္။ အသက္႐ႉမႈအေပၚ ထားတဲ့ သတိဟာ အာနည္းေလ်ာ့ပါး လာပါလိမ့္မယ္။ ရြတ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြ အေပၚမွာ ေၾကာင့္ၾကပိုလာပါလိမ့္မယ္။ အာနာပါနႆတိ ေပ်ာက္ဆံုး သြားပါလိမ့္မယ္။
အသက္႐ႉမႈ၊ သီးသန္႔အသက္႐ႉမႈ၊ ဘာမွမပါတဲ့ အသက္႐ႉမႈကိုပဲ ႐ႈမွတ္ဖို႔ ဆရာႀကီး ဦးဘခင္က ကြ်န္ေတာ့္ကို ညႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း ႐ႉရင္ နက္႐ိႈင္းတယ္ေပါ့။ တိမ္တိမ္႐ႉရင္ တိမ္တယ္ေပါ့။ ႐ႈမွတ္႐ံုသက္သက္ပါ။ ဘာမွ မပါဘူး။ ဘုရားရွင္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ယထာဘူတ-ဆိုတဲ့အတိုင္း အသက္႐ႉမႈကို သဘာဝအတိုင္း ႐ႈေစခ်င္ တာပါ။
အသက္႐ႉမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ရင္ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈက ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ဆီ ေရာက္သြားပါမယ္။ တကယ့္သဘာဝ အရွိတရားအေပၚမွာ အာ႐ံုစိုက္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဖန္တီးမႈဆီ ေရာက္သြားပါမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သမထအာ႐ံုဟာ သဘာဝအတိုင္း ေလဝင္လာမႈ၊ သဘာဝအတိုင္း ေလထြက္သြားမႈဆိုတဲ့ သဘာဝအသက္႐ႈမႈသာ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား အေလးေပးေတာ္မူခဲ့တာပါ။
‘ေသာ သေတာဝ အႆသတိ၊ ေသာ သေတာဝ ပႆသတိ’တဲ့။ အသက္႐ႉမႈက ညာဘက္ႏွာေခါင္းေပါက္မွာ ျဖစ္ေနရင္ ညာဘက္ႏွာေခါင္းေပါက္မွာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႐ႈမွတ္ပါ။ ဘယ္ဘက္ႏွာေခါင္းေပါက္မွာ ျဖစ္ေနရင္ ဘယ္ဘက္ႏွာေခါင္းေပါက္မွာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႐ႈမွတ္ပါ။ ႏွာေခါင္းေပါက္ ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ ျဖစ္ေနရင္ ႏွာေခါင္းေပါက္ႏွစ္ဘက္လံုးမမွာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႐ႈမွတ္ပါ။
သဘာဝအတိုင္း ျဖစ္ေနတဲ့ ဝင္ေလထြက္ေလကို ဘာမွ စြက္ဖက္ဖို႔ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။ အဲဒီအခါ သင္ဟာ ဘုရားရွင္ရဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔အညီ အလုပ္စခန္း ဝင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝ ဝင္ေလထြက္ေလကို ခံစားမိဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ စိတ္ထဲမွာ ထားရပါမယ္။ သဘာဝ အသက္႐ႉမႈဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ သိမ္ေမြ႔ေနပါေစ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ႏူးညံ့ေနပါေစ သူ႔ကို ခံစားသိရွိႏိုင္ရပါမယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဲဒါပါပဲ။
သဘာဝ အသက္႐ႉမႈကို သတိျပဳရတဲ့ အက်င့္မွာ ဘုရားရွင္ ရည္ရြယ္တာက အာ႐ံုခံစားရတာကို သိျခင္းဆိုတဲ့ ေနာက္တစ္ဆင့္အထိ ေရာက္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့အခါမွာ ယထာဘူတ-ဆိုတဲ့အတိုင္း သဘာဝအတိုင္း ရွိေနတဲ့ ဝင္ေလထြက္ေလဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ညႊန္ၾကား ေတာ္မူခဲ့တဲ့ အခ်က္က တကယ္ ရွင္းပါတယ္။
၁။ ဝင္ေလကို သိရမယ္၊
၂။ ထြက္ေလကို သိရမယ္၊
၃။ မုခ-ဆိုတဲ့ ႏႈတ္ခမ္းအထက္က ေနရာကို သိရမယ္-လို႔ ပဋိသမၻိဒါမဂ္မွာ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကို ‘မုခနိမိေတၱ’လို႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
သစ္တံုးကို ျဖတ္ဖို႔အတြက္ လက္သမားက လႊကို အသံုးျပဳျခင္းဟာ သင့္ေတာ္တဲ့ ဥပမာျဖစ္ပါတယ္။ သစ္တံုးကို လႊနဲ႔ျဖတ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ လႊရဲ့ အလ်ားတစ္ခုလံုးကို ၾကည့္မယ္ဆို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ျဖတ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ လႊတစ္ခုလံုး ေရြ႕လ်ားေနေပမယ့္ လႊနဲ႔သစ္သား ထိတဲ့ ေနရာကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ပါတယ္။ အလားတူပါပဲ။ ေယာဂီဟာ ဝင္ေလထြက္ေလကိုု အာ႐ံုစိုက္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး (ႏွာသီးဝ၊ တနည္းေျပာရရင္ ႏွာေခါင္းဖ်ားရဲ့ေအာက္-အေပၚႏႈတ္ခမ္းရဲ့အထက္) ေလတိုးထိတဲ့ ေနရာမွာ စူးစိုက္ရပါတယ္။ ‘မုခနိမိတၱ’ဆိုတာဟာ ‘နာသိကဂၢ’ဆိုတဲ့ ႏွာေခါင္းရဲ့ ေရွ႕ပိုင္း ႏွာသီဝ အဝင္ေပါက္ကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ပဋိသမၻိဒါမဂ္နဲ႔ ဝိဘင္းပါဠိေတာ္တို႔မွာ အတိအက် အျပတ္အသား ရွင္းျပထားပါတယ္။ ‘ဥတၱရ-ဩ႒ႆ-မဇၩိမပၸေဒေသာ’လို႔ ဆိုပါတယ္။ ‘ဥတၱရ’ဆိုတာ ‘အေပၚမွာ’လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ (‘ဩ႒’ဆိုတာ ‘ႏႈတ္ခမ္း’ ျဖစ္ပါတယ္)။ ‘မဇၩိမပေဒသ’ဆိုတာ ‘အလယ္ပိုင္း’ကို ဆိုလိုပါတယ္။
သတိပ႒ာနသုတ္မွာ ‘ပရိမုခံ သတႎ ဥပ႒ေပတြာ’လို႔ ဘုရားရွင္ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ သတိဆိုတာ ႏိုးၾကားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘ပရိမုခံ’ (ကမၼ႒ာနာဘိမုခံ၊ မုခသမီေပ) ဆိုတာ ႏႈတ္ခမ္းအထက္ပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ႏိုးႏိုးၾကားၾကား သိမွတ္မႈကို ထူေထာင္ရပါမယ္။
နိမိတၱံ အႆာသပႆာသာ၊ အနာရမၼဏေမကစိတၱႆ။
ဇာနေတာ စ တေယာ ဓေမၼ၊ ဘာ၀နာ ဥပလဗၻတိ။ . . . . .
ဘိကၡဳ နာသိကေဂၢ ၀ါ မုခနိမိေတၱ ၀ါ သတႎ ဥပ႒ေပတြာ နိသိေႏၷာ ေဟာတိ, န အာဂေတ ၀ါ ဂေတ ၀ါ အႆာသပႆာေသ မနသိကေရာတိ, န အာဂတာ ၀ါ ဂတာ ၀ါ အႆာသပႆာသာ အ၀ိဒိတာ ေဟာႏၲိ, . . . . .
အသိ သတိ ဥပ႒ိတာ ေဟာတိ သုပ႒ိတာ နာသိကေဂၢ ၀ါ မုခနိမိေတၱ ၀ါ။ ေတန ၀ုစၥတိ “ပရိမုခံ သတႎ ဥပ႒ေပတြာ”တိ။
လက္ေတြ႔က်င့္တဲ့အခါ ဘာေၾကာင့္ ဒီဧရိယာ ေသးေသးေလးကို ေရြးရတယ္ဆိုတာ နားလည္လာ ပါတယ္။ ဝင္ေလနဲ႔ ထြက္ေလဟာ ဒီဧရိယာကို ျဖတ္ေက်ာ္သြားရပါတယ္။ အေပၚႏႈတ္ခမ္းရဲ့အထက္ ႏွားသီးဖ်ားရဲ့ေအာက္ ေလဝင္ေပါက္ ဧရိယာကို ဝင္ေလနဲ႔ ထြက္ေလက ထိခိုက္ သြားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က သင့္ကို အဲဒီေနရာမွာ အာ႐ံုစိုက္ ေနေစခ်င္တာပါ။ ႏွာတံရွည္တဲ့ သူေတြအတြက္ ႏွာသီးဖ်ားနားက ေလဝင္ေပါက္ရဲ့ အျပင္ဘက္ ေအာက္ပိုင္းကို ေလတိုးတယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ ႏွာတံတိုတဲ့ သူေတြအတြက္ ေလဟာ သဘာဝအားျဖင့္ အထက္ႏႈတ္ခမ္းရဲ့ အေပၚမွာ လာထိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က အားလံုးအတြက္ အဆင္ေျပမယ့္ ဧရိယာကို ေရြးျခယ္ခဲ့ပါတယ္။ ‘နာသိကေဂၢ ဥတၱေရာ႒ႆ မဇၩိမပၸေဒေသ’တဲ့။
ဘုရားရွင္က သင့္ကို ‘ေလဝင္လာတယ္၊ ေလထြက္သြားတယ္’လို႔ မွန္းဆ မၾကည့္ေစခ်င္ပါဘူး။ ဝင္ေလ-ထြက္ေလကို တကယ္ ခံစားမိရပါမယ္။ အာ႐ံုစိုက္ ၾကည့္တဲ့အခါ ဒီဧရိယာထဲက တစ္ေနရာရာမွာ ေလတိုးတာကို သင္ခံစားရပါမယ္။ သင္တန္းသား အသစ္အတြက္ေတာ့ ‘ႏွာေခါင္းထဲ ေလဝင္လာတာကို ခံစားမိရင္ပဲ ေကာင္းပါၿပီ’ လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီဧရိယာ ေသးေသးေလးမွာပဲ ႐ႈမွတ္ႏိုင္ရပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္လဲ။ စိတၱႆ ဧကဂၢတာ-ဆိုတဲ့ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ သမာဓိဟာ အေျခခံ ျဖစ္လိုပါပဲ။ ဘုရားရွင္ ေပးခဲ့တဲ့ အက်င့္လမ္းမွာ သင္ဟာတိုးတက္မႈကို ထိန္းထားႏိုင္တဲ့အခါ ‘စူးစိုက္႐ႈမွတ္ရမယ့္ ေနရာဟာ ေသးႏိုင္သမွ် ေသးရမယ္’ဆိုတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ ‘သမထအာ႐ံုဟာ သိမ့္ေမြ႔ရမယ္’ ဆိုတာလည္း ထင္ရွားလာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ အလြန္အကြ်ံ ပ်ံ႕လြင့္ေနတဲ့အခါ အသက္ျပင္းျပင္း ႐ႈႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ် ျမန္ျမန္၊ မိနစ္အနည္းငယ္အတြင္းေပါ့၊ ပံုမွန္ ျပန္ၿပီး အသက္႐ႉရပါမယ္။
စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ ရလာတာနဲ႔ အသက္႐ႉမႈဟာ ႏူးညံ့ႏူညံ့ လာပါလိမ့္မယ္။ သိမ့္ေမြ႔သိမ္ေမြ႔ လာပါလိမ့္မယ္။ တိုေတာင္းတိုေတာင္း လာပါလိမ့္မယ္။ အားစိုက္ဖို႔ မလိုပါဘူး။ သဘာဝအတိုင္း ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ ႐ႉထုတ္လိုက္တဲ့ေလဟာ ထြက္သြားၿပီးတာနဲ႔ ‘ဂ’ငယ္ေကြ႔ ေကြ႔ၿပီး ျပန္ဝင္လာတယ္ ထင္ရေလာက္ေအာင္ အသက္႐ႉမႈ တိုေတာင္းလာပါတယ္။ ဝင္ေလထြက္ေလဟာ ျခည္မွ်င္ေလးလို ေသးေသးသြယ္သြယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ႐ႈတဲ့ဧရိယာ ေသးငယ္ၿပီး သမထအာ႐ံု သိမ္ေမြ႔တဲ့ အခါမွာ ေယာဂီဟာ အေႏွာင့္အယွက္ မရွိဘဲ ဆက္လက္ ႐ႈမွတ္ပါတယ္။ သူ႔စိတ္ကလည္း အရမ္း ထက္ျမက္လာပါတယ္။ ေယာဂီရဲ့စိတ္ဟာ ထက္ျမက္ၿပီး ႐ႈမွတ္တဲ့ ဧရိယာမွာ စူးစိုက္ေနတဲ့အခါ သူ႔စိတ္ဟာ ႐ႈမွတ္တဲ့ ဧရိယာမွာရွိတဲ့ ခံစားမႈကို ျမန္ျမန္ခံစား လာႏိုင္ေအာင္ အာ႐ံုခံစြမ္းရည္ ျမင့္လာပါတယ္။ သမထရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ အာနာပါနရဲ့ ဦးတည္ရာဟာ ေနာက္တစ္ဆင့္ျဖစ္တဲ့ ဝိပႆနာကို က်င့္သံုးေရး ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို တကယ္စနစ္က်တဲ့ နည္းနဲ႔ သင္ျပေပးခဲ့ပါတယ္။ ေသးငယ္တဲ့ အ႐ႈမွတ္ခံ ဧရိယာမွာ သဘာဝအသက္႐ႉမႈနဲ႔ စတင္ေလ့က်င့္ပါ။ အသက္႐ႉမႈဟာ ႏူးညံ့ႏူးညံ့ လာပါလိမ့္မယ္။ စိတ္ဟာ ထက္ျမက္ထက္ျမက္ လာပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး အာ႐ံုခံစားရမႈ စတင္ပါလိမ့္မယ္။ ကမၻာတစ္ဝွန္းလံုးပါပဲ၊ စခန္း လာဝင္ၾကတဲ့သူေတြဟာ ဒုတိယေန႔၊ တတိယေန႔မွာ ဒီ အ႐ႈမွတ္ခံ ဧရိယာမွာျဖစ္တဲ့ ခံစားမႈကို ရရွိၾကပါတယ္။
ကိေလသာ အားလံုးကို အျမစ္ျဖတ္ျခင္းအားျဖင့္ စိတ္စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္ဆိုရင္ နာမ-႐ူပဆိုတဲ့ ႐ုပ္နာမ္သဘာဝကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ရပါမယ္။ အသက္႐ႉမႈဟာ နာမ္႐ုပ္နဲ႔ ဆက္ဆပ္ေနတဲ့ အမွန္တရား ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းစား အမွန္တရားနဲ႔စၿပီး ပိုမိုသိမ္ေမြ႔တဲ့ အမွန္တရားဆီ ကူးေျပာင္းရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ အာ႐ံုခံစားမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အၾကမ္းကေန အႏုဆီ ကူးေျပာင္းရပါမယ္။ ဗုဒၶတရားေတာ္ဟာ ေယာဂီကို ဩဠာရိက ကေန သုခုမဆီ ပို႔ေပးပါတယ္။ ၾကမ္းရာမွ ႏုရာသို႔၊ ၾကမ္းရာမွ ႏုရာသို႔၊ ႐ုပ္နာမ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အသိမ့္ေမြ႔ဆံုး အမွန္တရားဆီသို႔ ပို႔ေပးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႐ုပ္နာမ္ရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာရွိတဲ့ အမွန္တရားဆီ ပို႔ေပးပါတယ္။
ေယာဂီဟာ ဝင္ေလထြက္ေလကို ႐ႈမွတ္တဲ့ခါ နာမ္႐ုပ္မွာပါဝင္တဲ့ အမွန္တရားနဲ႔ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ဝင္ေလထြက္ေလဟာ နာမ္႐ုပ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ အစပိုင္းမွာေတာ့ ႐ုပ္နဲ႔သာ ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္လို႔ ထင္ရ ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ခႏၶာေဗဒ အလုပ္တစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ရတာပါ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ မွန္ေပမယ့္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသသာ မွန္ပါတယ္။
လက္ေတြ႔စၿပီး ေလ့က်င့္တဲ့ အခါမွာ အသက္႐ႉမႈဟာ ခႏၶာေဗဒလႈပ္ရွာမႈမွ်သာ မကဘဲ စိတ္နဲ႔လည္း နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏႊယ္ေနတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားလာပါတယ္။ အားထုတ္တဲ့ေယာဂီဟာ ဝင္ေလထြက္ေလကို ႐ႈမွတ္ခါစမွာ အသက္႐ႉမႈ ႏွစ္ခု သံုးခုကိုပဲ ႐ႈမွတ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး စိတ္ ပ်ံ႕လြင့္သြားတယ္။ တစ္ခါ ျပန္မွတ္တယ္။ ႏွစ္မွတ္ သံုးမွတ္ပါပဲ။ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ ျပန္တယ္။ ႐ႈမွတ္ခါစ ေယာဂီအမ်ားစု ဒီလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
နည္းနည္း သမာဓိ ရလာတာနဲ႔ အသက္႐ႉမႈဟာ တိုေတာင္း တိုေတာင္းလာမယ္။ သိမ္ေမြ႔ သိမ္ေမြ႔လာမယ္။ ဒါဟာ သဘာဝနိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္ ပိုမို တည္ၿငိမ္လာတာနဲ႔ အသက္႐ႉမႈဟာ သိမ္ေမြ႔သည္ထက္ သိမ္ေမြ႔လာမယ္။ အသက္႐ႉမႈ ပိုမို ႏူးညံ့လာတယ္။ စိတ္ဟာ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ တည္ၿငိမ္လာတယ္။ တစ္ခါ ႐ုတ္တရက္ပဲ စိတ္ ပ်ံ႕လြင့္သြားျပန္ေရာ။ စိတ္ဟာ အတိတ္က အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခ်ိဳ႕ကို ျပန္စဥ္းစားတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အနာဂတ္ အေရးကို ႀကိဳတင္မွန္းဆတယ္။ ဒါကို သိလိုက္တဲ့အခါ စိတ္ပ်က္တယ္။ အဲဒီေနာက္ စိတ္မပ်က္ဖို႔ အေျပာခံရတယ္။ သည္းခံေနဖို႔ တိုက္တြန္းခံရတယ္။
တစ္ခါတစ္ခါ ‘ဒီေကာင္က ငါ့ကို ေႏွာင့္ယွက္စြက္ဖက္တာပဲ၊ ဒီေကာင္မက ငါ့ကို ဒုကၡ ေပးတာပဲ’ဆိုတဲ့ ေဒါသအေတြး စိတ္မွာ ဝင္လာတယ္။ ေဒါသျဖစ္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ အသက္႐ႉမႈဟာ ပံုမွန္ မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုတာ သတိထားမိတယ္။ အသက္႐ႉ ျပင္းလာတယ္၊ ျမန္လာတယ္။ ပံုမွန္ သဘာဝ ေပ်ာက္ဆံုးသြားေတာ့တာပဲ။ ေဒါသ ေျပေပ်ာက္သြာေတာ့ အသက္႐ႉတာ ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္လာတယ္။
ေလာဘ၊ ေဒါသနဲ႔ တစ္ျခားကိေလသာေတြကိုလည္း အလားတူပဲ သတိထားမိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေယာဂီဟာ ‘အသက္႐ႉမႈ ဘယ္လို ျဖစ္ေပၚလာတယ္၊ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ ဘယ္လို ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္၊ နာမ္က ႐ုပ္ကို ဘယ္လို လႊမ္းမိုးတယ္၊ ႐ုပ္က နာမ္အေပၚ ဘယ္လို ဩဇာသက္ေရာက္တယ္’ဆိုတဲ့ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼ သဘာဝ တစ္ခုလံုးကို နားလည္လာတယ္။ ဒါေတြ အားလံုးဟာ လက္ေတြ႔အဆင့္မွာ နားလည္ရမယ့္ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေယာဂီဟာ ဝင္ေလထြက္ေလကို ေစာင့္မွတ္ေနတဲ့ ဒီဧရိယာမွာ အာ႐ံုခံစားမႈ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ခံစားရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူဟာ အာ႐ံုခံစားမႈအေပၚမွာ ဘာမွ မတံု႔ျပန္ဘဲ ေစာင့္မွတ္ေနဖို႔ ညႊန္ၾကားခံရပါတယ္။ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္သူဟာ ယားယံတယ္ဆိုရင္ ယားတာကို ေစာင့္မွတ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားခံရပါတယ္။ ယားတဲ့ေနရာကို မကုတ္ရပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ တည္ေနႏိုင္သလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ေန႐ံုပါပဲ။ ယားယံမႈဟာ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာၾကာပဲ ပိုပို ဆိုးလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေႏွးနဲ႔အျပန္ပဲ ကြာမယ္။ ေျပေပ်ာက္သြားပါတယ္။ အဲဒါဟာ အျမဲမတည္ႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒါဟာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားဖို႔ ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။ အဲဒါဟာ ေအးမႈ ပူမႈ တုန္ခါမႈစတဲ့ တစ္ျခား အာ႐ံုခံစားမႈေတြလိုပါပဲ။
ေယာဂီဟာ ေစာင့္ပဲၾကည့္ေနဖို႔ ညႊန္ၾကားခံရပါတယ္။ ဘာမွ မလုပ္ရပါဘူး။ ေယာဂီဟာ ႐ုတ္တရက္ တံု႔ျပန္တတ္တဲ့ စိတ္ရဲ့ အက်င့္ပါေနတဲ့ ပံုစံကို စေျပာင္းလိုက္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေယာဂီဟာ အာနာပါန လုပ္ေနရင္း ပညာအလုပ္ကို စမိပါတယ္။ နာမ္႐ုပ္ ထင္ရွားရွိတဲ့ ဘဝ ရွိတဲ့ေနရာတိုင္းမွာ ခံစားမႈ ရွိေနပါတယ္။ ဒါဟာ သဘာဝနိယာမ ျဖစ္ပါတယ္။
(စိတ္)နာမ္တရား ခႏၶာကိုယ္ကေန ကြဲကြာသြားတဲ့ အခါမွာ ႐ုပ္ခႏၶာ ေသပါတယ္။ ဒါေၾကင့္ နာမ္ရွိတဲ့ ေနရာမွာ ဘဝရွိပါတယ္။ ဖႆပစၥယာ ေဝဒနာ။ အာ႐ံုနဲ႔ အာရမၼဏိက ေပါင္းမိတဲ့အခါတိုင္း ေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚပါတယ္။ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ သမာဓိ ရဖို႔သာ ရည္ရြယ္တာ မဟုတ္ဘဲ သႏၲိသုခပရမတ္နိဗၺာန္ ရရွိတဲ့အထိ ကိေလသာအလံုးကို အျမစ္ျဖတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္လို႔ နားလည္တယ္ဆိုရင္ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ သမၼာသမာဓိ က်င့္စင္အျဖစ္နဲ႔ အာနာပါနႆတိရဲ့ အေရးပါမႈကိုပါ နားလည္ပါတယ္။ လံုးဝ လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ ေယာဂီ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ဝိပႆနာပညာအထိ သြားရပါမယ္။ ခံစားမႈ အားလံုးကို သိေအာင္လုပ္ရပါမယ္။ ဗုဒၶ ႂကြေရာက္ေတာ္မူ ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ဆီ ပို႔ေပးတဲ့ လမ္းကို လိုက္ေလွ်ာက္ဖို႔အတြက္ ဗုဒၶလုပ္ေစခ်င္တာကို လုပ္ရပါမယ္။
အာ႐ံုခံစားမႈ သဘာဝတရားကို ေတြ႔သိႏိုင္ေရးအတြက္ စိတ္ကို ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ပထမေတာ့ အထက္ႏႈတ္ခမ္းရဲ့အေပၚ ႏွာသီးဖ်ားရဲ့ေအာက္ဆိုတဲ့ ဒီဧရိယာေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးမွာ သိေနရပါမယ္။ ဒါဟာ အာနာပါနႆတိ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒါဟာ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းနဲ႔ သိပၸံနည္းက်တဲ့ ခံစားမႈကို သိမွတ္နည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာသင္တန္းမွာ သံုးရက္အတြင္း ဒီခံစားမႈကို ရပါတယ္။ စားမႈကို အာ႐ံုခံစားျခင္းအားျဖင့္ သိမွတ္တာကို ေစာင့္ၾကည့္ရင္း ေယာဂီဟာ ဝင္ေလ ထြက္ေလကို အာ႐ံုစိုက္ပါတယ္။
“ေ၀ဒနာသု ေ၀ဒနာညတရာဟံ, ဘိကၡေ၀, ဧ၀ံ ၀ဒါမိ ယဒိဒံ - အႆာသပႆာသာနံ သာဓိကံ မနသိကာရံ။ တသၼာတိဟ, ဘိကၡေ၀, ေ၀ဒနာသု ေ၀ဒနာႏုပႆီ တသၼႎ သမေယ ဘိကၡဳ ၀ိဟရတိ အာတာပီ သမၸဇာေနာ သတိမာ ၀ိေနယ် ေလာေက အဘိဇၥၽာေဒါမနႆံ”တဲ့။
ဗုဒၶဟာ စနစ္က်ၿပီး အဆင့္ျမင့္တဲ့ သြန္သင္ျပသမႈကို ေပးေတာ္မူပါတယ္။ အာနာပါနႆတိကို ညႊန္းျပ သင္ၾကားစဥ္မွာ ဗုဒၶဟာ ေနာက္ဆံုးပရမတၳပန္းတိုင္ကို မ်က္ေျခမျပတ္ခဲ့ ပါဘူး။ ‘နာဟံ၊ ဘိကၡေဝ၊ မု႒ႆတိႆ အသမၸဇညႆ အာနာပါနႆတႎ ဝဒါမိ’တဲ့။ သမၸဇဥ္နဲ႔ မတြဲဘူးဆိုရင္ သမာဓိကို ျပည့္စံုတယ္လို႔ ဘုရားရွင္ မသတ္မွတ္ခဲ့ပါဘူး။
သမၸဇဥ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
“ကထဉၥ, ဘိကၡေ၀, ဘိကၡဳ သမၸဇာေနာ ေဟာတိ? ဣဓ, ဘိကၡေ၀, ဘိကၡဳေနာ ၀ိဒိတာ ေ၀ဒနာ ဥပၸဇၨႏၲိ, ၀ိဒိတာ အဗၻတၳံ ဂစၧႏၲိ။ . . . . . ဧ၀ံ ေခါ, ဘိကၡေ၀, ဘိကၡဳ သမၸဇာေနာ ေဟာတိ။ သေတာ, ဘိကၡေ၀, ဘိကၡဳ ၀ိဟေရယ် သမၸဇာေနာ။ အယံ ေ၀ါ အမွာကံ အႏုသာသနီ”တဲ့။
“ရဟန္းသည္ ခႏၶာ၌ ေဒနာတို႔ ျဖစ္ေပၚလာမႈကို သိ၏။ တည္ေနမႈကို သိ၏။ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္မႈကို သိ၏။ ခႏၶာ၌ သညာတို႔ ျဖစ္ေပၚလာမႈကို သိ၏။ တည္ေနမႈကို သိ၏။ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္မႈကို သိ၏။ ခႏၶာ၌ ျဖစ္လာေသာ အာ႐ံုအေပၚ စိတ္ညြတ္မႈတိုင္းကို သိ၏”တဲ့။ ဒါဟာ ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့တဲ့ သမၸဇဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။
(ဝိပႆနာအက်င့္ဟာ သမၸဇည ျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၸဇညကို ေနာက္ေဟာေျပာခ်က္မွာ ေဆြးေႏြးပါမယ္။)
မွန္မွန္ကန္ကန္ က်င့္သံုးတယ္ဆိုရင္ အာနာပါနႆသတိဟာ ေနာက္တစ္ဆင့္ျဖစ္တဲ့ ပညာအက်င့္ အရိယာ လမ္းစဥ္ကို အေရာက္ပို႔ေပးပါတယ္။ ဝိပႆနာဘာဝနာျဖစ္တဲ့ ပညာအက်င့္ကို ေနာက္ေဟာေျပာမႈမွာ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးပါမယ္။
အားလံုးဆီအေရာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ေဆာင္ခ်ဥ္းေပးႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့၊ ထာဝရ တည့္တံ့ေနမယ့္ ဗုဒၶရဲ႕ ဆန္းသစ္ေဖာ္ထုတ္ ေတြ႔ရွိမႈလည္းျဖစ္တဲ့ အာနာပါနႆတိကို မယံုၾကည္ေသးသူမ်ား စမ္းသပ္ က်င့္သံုးႏိုင္ ၾကပါေစ။ ဗုဒၶရဲ့ ဆံုးမမႈကို ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္သူမ်ား ဓမၼလမ္းေပၚ လက္ေတြ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ၾကပါေစ။ ဓမၼလမ္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းဆဲ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အျပင္းအထန္ အားထုတ္ၿပီး ပိုမို တိုးတက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဘဝတု သဗၺမဂၤလံ။
သတၱဝါအာလံုး ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။
ဂိုအင္ဂါ
အပၸမာဒဓမၼရသမဂၢဇင္းမွာ ထည့္ခဲ့တယ္ဆိုတာပဲ မွတ္မိပါေတာ့တယ္။ အတြဲ အမွတ္ မမွတ္မိေတာ့ပါ။
:)
ရွင္အာစာရ
No comments:
Post a Comment