The Way to Nibbana (Part 10) - နိဗၺာန္လမ္း (အပိုင္း ၁၀)

နိဗၺာန္လမ္း (၂)

သမထ

“လာဘ္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္ တစ္မ်ိဳးတစ္ျခားတည္း။ နိဗၺာန္ရေၾကာင္း အက်င့္သည္ တစ္မ်ိဳးတစ္ျခားတည္း။” (ဓမၼပဒ)

တည္ၾကည္စူးစိုက္မႈ (သမာဓိ)

သီလအေျခခံကို လံုျခံဳစြာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၿပီး တစ္ဆင့္တက္၍ ျမင့္ျမတ္လိုသူသည္ ျမင့္ျမတ္မႈ ၀ိသုဒၶိ၏ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္ေသာ၊ ပို၍ ျမင့္ျမတ္ေသာ သမာဓိအက်င့္ကို ဆက္လက္က်င့္သံုး၏။ စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္၏။ ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္၏။

သမာဓိဟူသည္ အာ႐ံုတစ္ခုတည္း၌ စိတ္စိုက္တည္ေနျခင္း ျဖစ္၏။ အျခား အရာအားလံုးကို ဖယ္ထား၍ အာ႐ံုတစ္ခု အေပၚ၌ စိတ္ကို စူးစိုက္ထားျခင္း ျဖစ္၏။

သမထအာ႐ံုမ်ား

ဗုဒၶဘာသာ အလိုအရ က်င့္သံုးသူ၏ စ႐ိုက္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ ကြဲျပားျခားနားေသာ သမထအာ႐ံု (ကမၼ႒ာန္း) ေလးဆယ္ ရွိ၏။

၎တို႔မွာ

(က)    ၁။ ပထ၀ီကသိုဏ္း၊ ၂။ အာေပါကသိုဏ္း၊ ၃။ ေတေဇာကသိုဏ္း၊ ၄။ ၀ါေယာကသိုဏ္း၊ ၅။ နီလကသိုဏ္း၊ ၆။ ပီတကသိုဏ္း၊ ၇။ ေလာဟိတကသိုဏ္း၊ ၈။ ၾသဒါတကသိုဏ္း၊ ၉။ အာေလာကကသိုဏ္း၊ ၁၀။ အာကာသကသိုဏ္းဟူေသာ ကသိုဏ္းဆယ္မ်ိဳး၊

(ခ)      ၁။ ဖူးဖူးေရာင္သည့္ သူေသေကာင္ (ဥဒၶဳမာတက)၊ ၂။ အဆင္းပ်က္ေနသည့္ သူေသေကာင္း၊ ၃။ ယိုစီးပုတ္ပြေနသည့္ သူေသေကာင္ (၀ိပုဗၺက)၊ ၄။ ႏွစ္ပိုင္းျပတ္ေနသည့္ သူေသေကာင္ (၀ိစၧိဒၵက)၊ ၅။ ေခြး ငွက္တို႔ ခဲစားအပ္ေသာ သူေသေကာင္ (၀ိကၡာယိတက)၊ ၆။ တစ္စစီ ပစ္ခ်အပ္ေသာ သူေသေကာင္ အပိုင္းအစမ်ား (၀ိကၡိတၱက)၊ ၇။ လက္နက္ျဖင့္ ခုတ္ပိုင္း၍ ပစ္ခ်အပ္ေသာ သူေသေကာင္ အပိုင္းအစမ်ား (ဟတ၀ိကၡိတၱက)၊ ၈။ ေသြးအလိမ္းလိမ္း ေပက်ံေနသည့္ သူေသေကာင္ (ေလာဟိတက)၊ ၉။ ပိုးေလာက္တို႔ ျပည့္လွ်ံေနသည့္ သူေသေကာင္ (ပုဠဳ၀က) ႏွင့္ ၁၀။ အ႐ိုးစု (အ႒ိက)ဟူေသာ မတင့္တယ္ မစင္ၾကယ္မႈ (အသုဘ) ဆယ္မ်ိဳး၊

(ဂ)      ၁။ ဘုရားဂုဏ္ (ဗုဒၶါႏုႆတိ)၊ ၂။ တရားဂုဏ္ (ဓမၼာႏုႆတိ)၊ ၃။ သံဃာ့ဂုဏ္ (သံဃာႏုႆတိ)၊ ၄။ သီလေက်းဇူး (သီလာႏုႆတိ)၊ ၅။ စြန္႔ၾကဲမႈအက်ိဳး (စာဂါႏုႆတိ)၊ ၆။ နတ္တို႔၏ဂုဏ္ (ေဒ၀တာႏုႆတိ)၊ ၇။ ၿငိမ္းေအးမႈဂုဏ္ (ဥပသမာႏုႆတိ)၊ ၈။ ေသျခင္းတရား (မရဏႆတိ)တို႔ကို အသီးသီး အာ႐ံုျပဳမႈဟူေသာ အာ႐ံုျပဳမႈ ရွစ္မ်ိဳး၊ ၉။ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ႐ႈမွတ္ျခင္း (ကာယဂတာသတိ) ႏွင့္ ၁၀။ ၀င္ေလထြက္ေလကို ႐ႈမွတ္ျခင္း (အာနာပါနႆတိ)ဟူေသာ အႏုႆတိဆယ္မ်ိဳး၊

(ဃ)    ခ်စ္ခင္ျခင္း (ေမတၱာ)၊ သနားျခင္း (က႐ုဏာ)၊ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း (မုဒိတာ) ႏွင့္ အညီအမွ်႐ႈျခင္း (ဥေပကၡာ)ဟူေသာ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈ မရွိေသာ ေနျခင္းေလးမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ ျဗာဟၼ၀ိဟာရေလးမ်ိဳး၊

(င)      တစ္ခုတည္းေသာ သညာ၊ ဆိုလိုသည္မွာ စားေသာက္ဖြယ္ရာ အာဟာရကို စက္ဆုပ္ဖြယ္ဟု မွတ္ယူမႈသညာ (အာဟာေရပဋိကူလသညာ)၊

(စ)      ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ နားလည္မႈတစ္မ်ိဳး၊ ဆိုလိုသည္မွာ ဓာတ္ေလးပါးကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ နားလည္ျခင္း (စတုဓာတု၀၀တၴာန)၊

(ဆ)    အဆံုးမဲ့ အာကာသအာ႐ံု (အာကာသာနဥၥာယတန)၊ အဆံုးမဲ့ ၀ိညာဏ္အာ႐ံု (၀ိညာနဥၥာယတန)၊ သညာကင္းဆိတ္မႈအာ႐ံု (အာကိဥၥညာယတန) ႏွင့္ သညာရွိသည္လည္းမဟုတ္ သညာကင္းသည္လည္း မဟုတ္ေသာအာ႐ံု (ေန၀သညာနာသညာယတန)ဟူသည္ အ႐ူပစ်ာန္ေလးမ်ိဳးတို႔ ျဖစ္ေပသည္။

စ႐ိုက္အမ်ိဳးမ်ိဳး ႏွင့္ ေလ်ာ္ရာရာ သမထအာ႐ံုမ်ား

က်မ္းစာမ်ား အဆိုအရ အသုဘဆယ္မ်ိဳးႏွင့္ သံုးဆယ့္ႏွစ္ေကာ႒ာသ ကဲ့သို႔ေသာ ကာယဂတာသတိ ကမၼ႒ာန္းတို႔သည္ အာ႐ံုဆြဲေဆာင္မႈရွိေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို စက္ဆုပ္႐ြံရွာေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာဘစ႐ိုက္ ရွိသူမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္၏။ ျဗဟၼ၀ိဟာရေလးမ်ိဳးႏွင့္ အေရာင္အဆင္း ကသိုဏ္းေလးမ်ိဳးတို႔သည္ ေဒါသစ႐ိုက္ရွိသူမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္၏။ ဘုရားဂုဏ္ကို ေအာက္ေမ့မႈ စသည္တို႔မွာ သဒၶါစ႐ိုက္ရွိသူမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္၏။ မရဏႆတိ ဥပသမာသတိ ႏွင့္ အစာအာဟာရကို စက္ဆုပ္ဖြယ္ဟု ႐ႈမွတ္မႈ အာဟာရပဋိကူလသညာတို႔သည္ (ပညာ)ဗုဒၶိစ႐ိုက္ ရွိသူတို႔ႏွင့္ သင့္ေလွ်ာ္၏။ ႂကြင္းေသာ သမထအာ႐ံုမ်ားသည္၊ အဓိကအားျဖင့္ ဗုဒၶါႏုႆတိ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း ကာယဂတာသတိ ႏွင့္ မရဏႆတိတို႔သည္ စ႐ိုက္ခြဲျခားမႈ မရွိဘဲ အားလံုးႏွင့္ သင့္ေလွ်ာ္၏။

စ႐ိုက္ေျခာက္မ်ိဳး

စ႐ိုက္(စရိတ) ေျခာက္မ်ိဳးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ေပသည္။

၁။ ရာဂစ႐ိုက္ (ရာဂစရိတ)၊

၂။ ေဒါသစ႐ိုက္ (ေဒါသစရိတ)၊

၃။ ေမာဟစ႐ိုက္ (ေမာဟစရိတ)၊

၄။ သဒၶါစ႐ိုက္ (သဒၶါစရိတ)၊

၅။ ဗုဒၶိစ႐ိုက္ (ဗုဒၶိစရိတ)၊

၆။ ၀ိတက္စရိုက္ (၀ိတကၠစရိတ)။

“စ႐ိုက္”ဟူသည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အလြန္ထူးျခားေသာ ပင္ကိုယ္အေျခခံ သဘာ၀ပင္ ျဖစ္၏။ ထို ပင္ကိုယ္သဘာ၀သည္ တစ္စံုတစ္ရာ လႊမ္းမိုးမႈ မရွိသည့္ ပကတိ အေျခအေန၌ ေပၚလြင္၏။ အျပဳအမူ သို႔မဟုတ္ အေၾကာင္းကံ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားမႈေၾကာင့္ သတၱ၀ါတို႔၏ စ႐ိုက္မ်ားလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြားျပားၾက၏။ ျပဳေနက် အမူအရာတို႔သည္ သီးျခားစ႐ိုက္မ်ား ျဖစ္လာၾက၏။

တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ သႏၲာန္၌ တပ္မက္မႈ သို႔မဟုတ္ ရာဂစ႐ိုက္ (ရာဂစရိတ) ရွိေနစဥ္ တစ္ျခားသူတို႔ သႏၲာန္၌ အမုန္း ရန္ၿငိဳး စိတ္ဆိုးေဒါသ သို႔မဟုတ္ ေဒါသစ႐ိုက္ (ေဒါသစရိတ) ရွိေန၏။ လူမ်ားစုသည္ ဤ အုပ္စုႏွစ္ခုတြင္ အက်ံဳး၀င္၏။ အသိဥာဏ္ ကင္းမဲ့သူ၊ အနည္းႏွင့္အမ်ား မိုက္မဲေတြေ၀သူ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ရွိ၏ (ေမာဟစရိတ)။ စိတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားသူ၊ တစ္ခုခုအေပၚမွာ သီးျခား အာ႐ံုမစိုက္ႏိုင္သူ (၀ိတကၠစရိတ)တို႔သည္ ပညာမဲ့သူႏွင့္ အလားတူ၏။ ပင္ကိုယ္သဘာ၀အားျဖင့္ အခ်ိဳ႕က ထူးထူးျခားျခား သဒၶါတရား (သဒၶါစရိတ) အားေကာင္းၾကၿပီး အခ်ိဳ႕က ထူးထူးျခားျခား ပညာဥာဏ္ ႀကီးမားၾက၏ (ဗုဒၶိစရိတ)။

စ႐ိုက္ေျခာက္မ်ိဳးကို အျပန္အလွန္ တြဲစပ္လိုက္ေသာအခါ (၆၃)မ်ိဳး ရ၏။ မွန္းဆ ထင္ျမင္မႈ ဒိ႒ိစ႐ိုက္ကိုပါ ထည့္သြင္းလွ်င္ (၆၄)မ်ိဳး ရ၏။

သမထအာ႐ံုတို႔ကို စ႐ိုက္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပုဂၢိဳလ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီစြာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရ၏။

သမထအက်င့္

တရားလိုလားေသာ ေယာဂီသည္ သမာဓိ မထူေထာင္မီ ေရွးဦးစြာ သမထအာ႐ံုကို သတိထား၍ ေရြးျခယ္ဆံုးျဖတ္သင့္၏။ ေရွးအခါကဆိုလွ်င္ စ႐ိုက္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီသည့္ သမထအာ႐ံုကို ေရြးျခယ္ေပးသည့္ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာေသာ ဆရာ၏ လမ္းညႊန္မႈကို ရွာေဖြရျခင္းသည္ ေယာဂီတပည့္တို႔၏ ထံုးစံျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္၌ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာေသာ ဆရာကို ရွာမရႏိုင္ပါလွ်င္ တရားလိုလားသူသည္ ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားရေပမည္။ ကိုယ့္စ႐ိုက္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီသည္ဟု ယူဆရေသာ အာ႐ံုတစ္ခုခုကို ေရြးျခယ္ရေပမည္။

ကမၼ႒ာန္း တစ္ခုခုကို ေရြးျခယ္ၿပီးေသာအခါ ေႏွာင့္အယွက္ အဟန္႔အတား အနည္းပါးဆံုးျဖစ္ေသာ ဆိတ္ၿငိမ္ရာ အရပ္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္သင့္၏။ ေတာေတာင္ လိုဏ္ဂူ သို႔မဟုတ္ လူသူကင္းဆိတ္ရာ ေနရာမ်ိဳး ျဖစ္သင့္၏။ ထိုေနရာမ်ိဳး၌ တရားအားထုတ္ေနစဥ္ ၾကား၀င္ေႏွာင့္ယွက္မႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အနည္းဆံုး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။

ကင္းဆိတ္မႈ ၀ိေ၀ကသေဘာသည္ မိမိ၏ အဇၥၽတၱကို မွီတည္ေၾကာင္း နားလည္ထားသင့္၏။ စိတ္ကို အနည္ထိုင္ အေျခက်ေအာင္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္လွ်င္ တိတ္ဆိတ္ေသာ ေတာေတာင္သည္ပင္ သင့္ေတာ္ေသာအရပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ စိတ္ကို ၿငိမ္ေအာင္ထိမ္းႏိုင္လွ်င္ ႐ႈပ္ေထြးေသာ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္သည္ပင္ အဆင္ေျပေသာ ေဒသ ျဖစ္ႏိုင္၏။ စိတ္ကို ၿငိမ္ေအာင္ ထိမ္းရာ၌ ရွင္သန္ေနထိုင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္သည္ သြယ္၀ိုက္၍ အေထာက္အပံ့ ေပး၏။

ထိုေနာက္ တရားလိုလားေသာ ေယာဂီသည္ မိမိႏွင့္ မိမိ၏ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အဆင္ေျပေသာ၊ အားထတ္ရန္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္ကို ေရြးျခယ္ဆံုးျဖတ္ရန္ ျဖစ္သည္။

စိတ္ဓာတ္ လန္းဆန္းတက္ႂကြေနခိုက္ျဖစ္ေသာ နံနက္ေစာေစာအခ်ိန္၊ အလြန္အကၽြံ ပင္ပမ္းမေနဘူး ဆိုပါလွ်င္ ညအိပ္ယာ၀င္ခ်ိန္တို႔သည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တရားအားထုတ္ရန္ အသင့္ေတာ္ဆံုးအခ်ိန္ပင္ ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အခ်ိန္ကို ေရြးျခယ္သည္ျဖစ္ေစ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္မွာ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း မွန္မွန္ေစာင့္ထိန္း၍ က်င့္သင့္၏။ သို႔မွသာ တရားအလုပ္၌ စိတ္စြဲလာေပလိမ့္မည္။

နာဒရေထရ္ ၏  The Way to Nibbana ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုပါသည္။

ဆက္ပါဦးမည္။