Note on Sineru - ျမင္းမိုရ္မွတ္စု

“သိေန႐ု၊ ေန႐ု၊ ေမ႐ု၊ မဟာေမ႐ု၊ ပဗၺတရာဇာ”ဆိုတဲ့ ျမင္းမိုရ္ေတာင္မင္းႀကီးဟာ ဟိမ၀ႏၲာ ေတာင္တန္းထဲမွာ ပါ၀င္တာတဲ့။

ပံုထဲမွာ ျပထားပံုကေတာ့ ေသးေသးေလးပါပဲ။ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ ေအာက္နားေလးမွာ အေနာတတ္အိုင္ ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ျပထားပါေသးတယ္။ အဲဒီ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ရဲ့ ေတာင္ဘက္ကလူေတြကို ေတာင္ကၽြန္းသားေတြလို႔ ေခၚၾကတာမ်ားလား။ အခု ျပထားတဲ့ သိေန႐ုဆိုတာက ျမန္မာေတြ ေျပာၾကတဲ့ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ ဟုတ္ရဲ့လားေတာ့ မသိပါဘူး။ အေနာတတ္အိုင္နဲ႔ နီးတယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာေတြရဲ့ ျမင္းမိုရ္နဲ႔ တူဖို႔ နီးစပ္ပါတယ္။

-----

တစ္ခု ၾကားဖူးတာက။

ျမင္းမိုရ္ေတာင္ကို ဗဟိုျပဳၿပီး ေလးဘက္ေလးတန္မွာ ကၽြန္းႀကီးေလးကၽြန္း တည္ေနတာတဲ့။

     ပုဗၺ၀ိေဒဟ = အေရွ႕ကၽြန္း တဲ့၊

     အပရေဂါယာန = အေနာက္ကၽြန္း တဲ့၊

     ဥတၱရကု႐ု = ေျမာက္ကၽြန္း တဲ့၊

     ဇမၺဳဒီပ = ေတာင္ကၽြန္း တဲ့။

ကၽြန္းႀကီး ေလးကၽြန္း၊ ကၽြန္းငယ္ ႏွစ္ေထာင္တဲ့။ ကၽြန္းႀကီး တစ္ကၽြန္းစီမွာ ကၽြန္းရံ ငါးေထာင္စီ ရွိလို႔တဲ့။ ကၽြန္းအေရအတြက္ကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ နင္လားငါလားပါပဲ။ အင္ဒိုနီးရွားက ကၽြန္းေတြကို အရံကၽြန္း စာရင္းထဲ ထည့္ရမွာလား မသိပါဘူး။

-----

ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ရွိပါေသးတယ္။ ႀကီးျမတ္မႈကို တင္စားတာပါ။

     ျမင္းမိုရ္ေတာင္ဦး မက်ဴးတဲ့။

     မိဘေက်းဇူး ျမင္းမိုရ္ဦးတဲ့။

     ျမင္းမိုရ္ထက္ ျမင့္ေသာေနရာတဲ့။

     ခ်စ္သမွ်ကို ျမင္းမိုရ္ေရႊေတာင္တဲ့။

     လူမေရာက္ ျမင္းမိုရ္ေတာင္၊ ေခြးမေရာက္ အိမ္မိုးေခါင္တဲ့။

ဒါနဲ႔ စပ္မိလို႔ လူေတြ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ေပၚ ေရာက္တာေတာ့ မျမင္ဖူးေသးပါဘူး။ ေခြး အိမ္ေခါင္မိုးေပၚ ေရာက္သြားတာေတာ့ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းကပါ။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္အိမ္ရဲ့ ေခါင္မိုးေပၚ ေခြးတက္တာ။ ေခြးနက္မ။ အိမ္ေဘးက ေကာက္႐ိုးပံုေပၚကေန တက္သြားတာ ျဖစ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ အိမ္နဲ႔ ေကာက္႐ိုးပံု လံုျခံဳေရးအတြက္ စီစီတီဗီ တပ္ဆင္မထားေတာ့ အတိအက်ေတာ့ မသိရဘူးေပါ့။ ဗမာအေတြး ရွမ္းအေျပး ဆိုတာလို ေတြးၾကည့္ၾကတာေပါ့။ အဲဒီတုန္းက ေဆာင္းရာသီ။ မနက္ေစာေစာ ေအးလို႔ခ်မ္းလို႔ ေနေရာင္အရင္လာမယ့္ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚ တက္၀ပ္ေနတာ။ ေခြးပါးမလို႔လည္း တစ္ေယာက္က ေကာက္ခ်က္ခ်ပါေသးတယ္။ ဘယ္လိုပဲတက္တက္၊ ဘာေၾကာင့္ပဲတက္တက္ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚ ေခြးတက္တာ နိမိတ္မေကာင္းဘူး ခိုက္တတ္တယ္လို႔ အားလံုးက လက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္အိမ္ဆိုေတာ့ အိမ္ရွင္ေတြ ေဘးသင့္ရင္ ကိုယ္ဆီလည္း ေဘးဘယာ အစအနေတြ လြင့္လာမွာလား ပူမိတာေပါ့။ ကေလးကိုး။ အိမ္ရွင္ေတြ ထိမွာစိုးလို႔ ရြာဦးေက်ာင္း ဆရာေတာ္ အိမ္ႂကြၿပီး ယံ ဒုႏၷံမိတၱံ လုပ္ေပးရပါေသးတယ္။ ဘယ္သူမွ ဘာေဘးမွ မသင့္ခဲ့ပါဘူး။ ရြာဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ရဲ့ ပရိတ္ နာမည္ႀကီးသြားတာေပါ့။ အိမ္ရွင္ေတြသာ ေဘးမသင့္တာ ေခြးနက္မေတာ့ ေသကိန္းဆိုက္သြားပါတယ္။ လွံနဲ႔ထိုးသတ္လိုက္ၾကလို႔ပါ။ သူကလည္း သူပဲေလ။ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚထိ တက္ၿပီးေတာ့ ကျမင္းေၾကာ ထတာကိုး။

-----

အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ထဲက သတၱသူရိယသုတ္မွာေတာ့ ေနခုနစ္စင္း ထြက္တဲ့အခါက်ရင္ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ေတာင္မွ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ရလိမ့္မယ္တဲ့။

ၾကံဳတံုး ဖတ္ၾကည့္ခ်င္ရင္ “သုတ္ေတာ္အက်ဥ္း” -

ေလာကမွာ ႏွစ္ေတြ ရာခ်ီေထာင္ခ်ီၿပီး မိုးေခါင္တဲ့အခါမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ အပင္ဟူသမွ် ေျခာက္ေသြ႔သြားၾကရပါတယ္။ ေနႏွစ္စင္း ထြက္တဲ့အခါမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ ျမစ္ငယ္ အိုင္ငယ္ေတြ ေျခာက္ေသြ႔သြားရပါတယ္။ ေနသံုးစင္း ထြက္တဲ့အခါမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ ဂဂၤါ၊ ယမုနာ၊ အစိရ၀တီ၊ သရဘူ၊ မဟီဆိုတဲ့ ျမစ္ႀကီးငါးစင္း ခန္းေျခာက္သြားရပါတယ္။ ေနေလးစင္း ထြက္တဲ့အခါလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ ျမစ္ႀကီးငါးစင္းတို႔ရဲ့ ျမစ္ဖ်ားခံရာ အင္းအိုင္ႀကီးေတြ ခန္းေျခာက္ၾကပါတယ္။ ေနငါးစင္း ထြက္တဲ့အခါမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ သမုဒၵရာေရဟာ ေျခက်င္း၀တ္ေလာက္ က်န္တဲ့အထိ ခန္းေျခာက္သြားရပါတယ္။ ေနေျခာက္စင္း ထြက္တဲ့အခါမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကမၻာေျမနဲ႔ ျမင့္မိုရ္ေတာင္တို႔ဟာ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ရပါေတာ့တယ္။ ဒီမီးဟာ ျဗဟၼာျပည္တိုင္ေအာင္ တတ္ေရာက္ ေလာင္ကၽြမ္းပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကမၻာေျမနဲ႔ ျမင့္မိုရ္ေတာင္တို႔ဟာ ေထာပတ္တို႔ ဆီးတို႔ေလာင္ကၽြမ္းသလုိမ်ိဳး ေလာင္ကၽြမ္းသြားတာမို႔ ျပာတို္႔ မီးေသြးတို႔ေတာင္ မက်န္ရစ္ေတာ့ပါဘူး။ ၿငီးေငြ႔စရာပါ။ တက္မက္စြဲၿငိစရာ မဟုတ္ပါဘူး။ လြတ္ေျမာက္႐ုန္းထြက္ရမယ့္ အရာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကရဲ့ နိဂံုးဟာ သုညျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔သာ လက္ခံယံုၾကည္ႏိုင္ၾကပါတယ္။

သုတ္ေတာ္မွာ ဆိုလိုတာက ေလာကနိဂံုး = သုည။

ကာလေပၚေတးထဲမွာေတာ့ ေနဆယ္စင္းတဲ့။ ခုနစ္စင္းထက္ ပို ပူမွာေပါ့။

-----

မႏၲေလး န.ပ.သ မွာတုန္းက ဆရာႀကီး ဦးေဌးေအာင္ ရွင္းျပဖူးတာ မွတ္မိပါေသးတယ္။

“သံုးကၽြန္းလင္းခိုက္ တစ္ကၽြန္းမိုက္”။

ျမင္းမိုရ္ေတာင္ဆိုတာ ဤကမၻာႀကီးကို ေျပာတာတဲ့။

ကမၻာ့ဟိုဘက္ျခမ္းမွာ ေနမင္းႀကီး ရွိေနေတာ့ ေန၀င္တာေပါ့တဲ့။

ေနက ကမၻာႀကီးနဲ႔ ကြယ္သြားတာကို ျမင္းမိုရ္ေတာင္နဲ႔ ကြယ္တယ္လို႔ ေရွးလူႀကီးေတြ ထင္ၾကတာတဲ့။

ေနက ကမၻာကို ပတ္တာမဟုတ္ဘူး။ ကမၻာက ေနကို ပတ္တာတဲ့။

ဆရာႀကီး ေျပာသလိုဆိုရင္ ဤျမင္းမိုရ္ႀကီးက ေနမင္းႀကီးကို လွည့္ပတ္ေနတာေပါ့။

-----

ဘာကပဲ ျမင္းမိုရ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ျမင္းမိုရ္ႀကီး ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ျမန္မာေတြ (အနည္းဆံုး အမ်ားစု)ရဲ့ ရင္ထဲမွာေတာ့ ျမင္းမိုရ္ဆိုတာ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈရဲ့ သေကၤတ ျဖစ္ေနမယ္ ထင္ပါတယ္။ ကမၻာတည္သ၍ ေပါ့။

:)

ရွင္အာစာရ

-----

ပံု -

Page 14, e-Book

http://www.ancient-buddhist-texts.net/Maps/Maps-of-Ancient-Buddhist-India.pdf